انواع میلگرد

انواع میلگردهای فولادی بر اساس عواملی مانند جنس، روش تولید، اندازه، سازنده، استحکام و استاندارد طبقه بندی می شوند. از آنجایی که میلگردها یکی از مهم ترین مصالح ساختمانی هستند، داشتن درک کامل از اطلاعات آنها قبل از استفاده بسیار مهم است. در غیر این صورت، ساخت نامناسب و کاهش ایمنی ممکن است رخ دهد.  با پیشرفت ساخت و ساز و افزایش پروژه های ساختمانی، نیاز به استفاده از میلگردها بیش از پیش چشمگیر شده است. این محصول به عنوان رایج ترین و پرکاربردترین مقاطع فولادی در صنعت ساختمان و معماری شناخته می شوند. یکی از دلایل عمده استفاده از این مقاطع افزایش دوام و مقاومت بتن و بهبود مقاومت خمشی و کششی در سازه های ساختمانی می باشد.

همچنین از میلگردهای فولادی در روش های مختلف برای افزایش مقاومت بتن در سازه های بتن مسلح استفاده می شود. با توجه به اهمیت این محصولات فولادی در صنعت ساختمان، سازندگان انواع میلگردها را با اشکال، سطوح مقاومت، کاربرد مورد نظر، ضخامت و ... تولید و به بازار عرضه می کنند. خریداران با توجه به نیاز خود مقطع فولادی مورد نظر را انتخاب و خریداری می کنند. هدف این مقاله بررسی انواع میلگردهای فولادی و کاربرد آنها در صنعت ساختمان است.

انواع میلگرد براساس جنس

یکی از راه‌های دسته‌بندی میلگردها بر اساس مواد اولیه‌ای است که برای ساخت آنها استفاده می‌شود. در تولید این محصولات علاوه بر فولاد از مواد اولیه دیگری نیز استفاده می شود که تفاوت هایی در کاربرد آنها ایجاد می کند. بنابراین، این بخش ها به دسته های مختلفی تقسیم می شوند که به شرح زیر است:

• میلگردهای معمولی: یکی از پرکاربردترین میلگردهای فولادی در صنعت ساختمان، نوع فولادی معمولی است. این نوع مقاطع از فولاد ST37 ساخته شده و به دو صورت ساده و آجدار تولید می شود. استحکام کششی و مقاومت بالایی دارد. میله فولادی معمولی در بازار به میله سیاه نیز معروف است. تنها مشکل این نوع میله فولادی سایش و در نهایت شکستگی آن در بتن است که منجر به تولید انواع دیگر شده است. بنابراین در مناطق با رطوبت بالا از انواع دیگر میلگردهای فولادی استفاده می شود.
• میلگردهای ضد زنگ: این نوع میله فولادی بیشتر در صنعت ساختمان برای مصارف مشابه مقاطع فولادی معمولی استفاده می شود. در مناطقی با شرایط آب و هوایی مرطوب تر، که در آن احتمال زنگ زدگی بیشتر است، دامنه کاربرد وسیع تری دارد. این بخش یکی از بهترین انواع میلگردهای موجود در بازار است و قیمت بسیار بالاتری دارد. بیشترین کاربرد میلگردهای فولادی ضد زنگ در شبکه سازی، وسایل تزئینی مانند زیورآلات، سازه های تقویت کننده و نگهدارنده و برای جبران مقاومت کششی بتن در صنعت ساختمان می باشد.
• میلگرد گالوانیزه: میلگرد گالوانیزه با ایجاد یک لایه فلز بر روی فولاد معمولی تولید می شود. این محصول دارای خواص ضد خوردگی و مقاومت بالایی در برابر خوردگی می باشد.
• میلگرد با روکش اپوکسی: هنگامی که میلگرد فولادی معمولی با یک لایه اپوکسی پوشش داده می شود، میلگرد با روکش اپوکسی تولید می شود. خواص ضد خوردگی این محصول بین 70 تا 1700 برابر بیشتر از نمونه های معمولی است.
• میلگرد ترانس: میلگرد ترانس در فرآیند نورد گرم و با استفاده از آلیاژهای فولادی مخصوص تولید می شود که مقاومت بیشتری نسبت به ST37 دارند. به دلیل کشش اعمال شده به این مقطع فولادی در بازار به آن میلگرد کششی نیز می گویند. سطح صاف و صیقلی آن در طول فرآیند ساخت، آن را نه تنها برای صنعت ساختمان، بلکه برای تولید اقلام تزئینی نیز مفید ساخته است.

انواع میلگرد از لحاظ شکل ظاهری

میلگرد که به عنوان فولاد تقویت کننده یا فولاد تقویت کننده نیز شناخته می شود، یک میلگرد فولادی است که به عنوان یک وسیله کششی در بتن مسلح و سازه های بنایی مسلح استفاده می شود. میلگردها می توانند انواع مختلفی داشته باشند، از جمله میلگرد ساده و میلگرد آجدار.

•  میلگرد ساده که به آن میلگرد صاف نیز گفته می شود، نوعی میلگرد است که سطحی صاف و بدون برآمدگی و نقش و نگار دارد. معمولاً در کاربردهایی که بتن نیاز به لغزش در امتداد سطح میلگرد دارد، مانند روسازی بزرگراه ها یا محصولات بتنی پیش ساخته استفاده می شود.
• میلگرد آجدار که به آن میلگرد تغییر شکل یافته نیز گفته می شود، نوعی میلگرد است که بر روی سطح خود برآمدگی یا نقش و نگار دارد. هدف از این برجستگی ها بهبود پیوند بین بتن و آرماتور فولادی است. این امر استحکام بتن مسلح را بهبود می بخشد و باعث می شود آن را بهتر در برابر تنش و بار مقاومت کند. میلگرد آجدار معمولاً در ساخت و سازهای بتن مسلح مانند ساختمان ها، پل ها و سایر پروژه های زیربنایی استفاده می شود.

 تصمیم به استفاده از میلگرد ساده یا میلگرد آجدار به کاربرد خاص و نیازهای پروژه بستگی دارد. به طور کلی، میلگرد آجدار به دلیل خواص چسبندگی افزایش یافته و استحکام بهبود یافته، بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد، اما میلگرد ساده ممکن است در شرایط خاص مناسب باشد.

انواع میلگرد براساس استاندارد

میلگرد (مخفف میله تقویت کننده) نوعی میلگرد فولادی است که معمولاً به عنوان یک وسیله کششی در سازه های بتن مسلح و بنایی استفاده می شود. متداول ترین انواع میلگرد بر اساس استانداردهای تولید به شرح زیر است:

•  ASTM A615: این مشخصات استاندارد برای میلگردهای فولادی کربنی تغییر شکل یافته و ساده برای تقویت بتن است. میله‌های درجات مختلف، از جمله گرید 40، گرید 60، گرید 75 و گرید 80 را پوشش می‌دهد که نشان‌دهنده قدرت تسلیم متفاوت است.
• ASTM A706: این مشخصات میله های فولادی کم آلیاژ تغییر شکل یافته و ساده برای تقویت بتن را پوشش می دهد. میلگردها در دو درجه گرید 60 و درجه 80 موجود می باشند و در کاربردهایی که به سطح بالایی از شکل پذیری نیاز است استفاده می شود. 
• BS 4449: این استاندارد بریتانیا الزامات میله های فولادی را برای تقویت بتن مشخص می کند. این استاندارد گرید 250، درجه 460 و درجه 500 را پوشش می‌دهد که قدرت تسلیم متفاوتی دارند. این استاندارد همچنین ترکیب شیمیایی و خواص مکانیکی میلگرد را مشخص می کند.
• JIS G3112: این استاندارد صنعتی ژاپن الزامات میله های فولادی را برای تقویت بتن مشخص می کند. این استاندارد چهار گرید SD295A، SD345، SD390 و SD490 را پوشش می دهد که نشان دهنده قدرت تسلیم متفاوت است.
• DIN 488: این استاندارد آلمانی الزامات میلگردهای فولادی برای تقویت بتن را مشخص می کند. این استاندارد گرید B500B را پوشش می‌دهد که یک میلگرد با استحکام بالا است که در کاربردهایی استفاده می‌شود که سطح بالایی از تقویت‌کننده مورد نیاز است.

توجه به این نکته ضروری است که نوع خاصی از میلگرد مورد استفاده در یک پروژه ساختمانی به الزامات خاص پروژه و همچنین قوانین و مقررات محلی ساختمان بستگی دارد.

انواع میلگرد براساس ضخامت

میلگرد فولادی تقویت کننده نوعی آرماتور فولادی است که برای تقویت سازه های بتنی و بنایی استفاده می شود. ضخامت میلگرد معمولاً بر حسب میلی متر اندازه گیری می شود و انواع مختلفی از میلگرد بر اساس ضخامت وجود دارد.

 در اینجا چند نوع رایج میلگرد بر اساس ضخامت آورده شده است:

•  میلگرد سبک: این نوع میلگرد دارای قطری بین 6 تا 12 میلی متر (میلی متر) می باشد.
•  میلگرد متوسط: میلگرد متوسط دارای قطری بین 14 تا 20 میلی متر است.
•  میلگرد سنگین: میلگرد سنگین دارای قطری بین 22 تا 40 میلی متر است.

توجه به این نکته مهم است که محدوده قطر خاص برای هر نوع میلگرد ممکن است بسته به استاندارد مورد استفاده متفاوت باشد و قوانین و مقررات محلی ساختمان نیز ممکن است انواع میلگردهایی را که می توان در پروژه های ساختمانی مورد استفاده قرار داد تعیین کند.

سخن پایانی

در نتیجه، نوع میلگرد مورد استفاده در ساخت و ساز برای یکپارچگی سازه و طول عمر یک ساختمان یا پروژه زیربنایی بسیار مهم است. پیمانکاران و مهندسان باید عواملی مانند نیازهای خاص پروژه، شرایط محیطی و مقرون به صرفه بودن انواع مختلف میلگرد را به دقت در نظر بگیرند. در حالی که برخی از انواع میلگرد ممکن است گرانتر از سایرین باشند، قیمت میلگرد باید با هزینه طولانی مدت تعمیرات، نگهداری و تعویض بالقوه سنجیده شود. 

در نهایت، انتخاب نوع میلگرد مناسب بر اساس نیازهای منحصر به فرد پروژه و محدودیت های بودجه ضروری است. در حالی که انتخاب کمترین قیمت میلگرد ممکن است وسوسه انگیز باشد، انتخاب میلگرد با کیفیت پایین می تواند منجر به مشکلات مهمی در مسیر شود. بنابراین، مشورت با متخصصان در این زمینه، مانند مهندسین سازه یا تامین کنندگان مصالح ساختمانی، ضروری است تا اطمینان حاصل شود که نوع میلگرد انتخابی از بالاترین کیفیت برخوردار است و می تواند بارهای مورد نظر و شرایط محیطی را تحمل کند. با اتخاذ تصمیمات آگاهانه، پیمانکاران و مهندسان می توانند از ایمنی، دوام و طول عمر پروژه های ساختمانی که انجام می دهند اطمینان حاصل کنند.