آخرین مطالب
آشنایی کامل با نورد تیرآهن
مقالات آهن آلاتتیرآهن را باید به عنوان یکی از کاربردی‌ترین مقاطع فولادی بدانیم که در صنایع مختلف به‌ویژه ساخت‌وساز کاربردهای بسیار گسترده‌ای دارد. برای تولید تیرآهن در انواع کارخانه‌های فولادی، روشهای مختلفی استفاده میشود که از میان آن‌ها می‌توانیم به نورد اشاره کنیم. لازم به ذکر است که کیفیت تیرآهن نهایی ساخته‌شده، با روش انتخابی برای ساخت آن ارتباط تنگاتنگی دارد. تیرآهن‌های ساخته‌شده با فرایند نورد، معمولا کیفیت بالا و قابل قبولی داشته و برای استفاده در موقعیت‌های مختلف مناسب هستند.
نورد تیرآهن چیست؟
در ابتدا لازم است تا یک تعریف کلی و جامع برای نورد تیرآهن در اختیار شما قرار دهیم. نورد تیرآهن را می‌توانیم یک فرایند حیاتی و مهم در ساخت فلز بدانیم که نقشی اساسی در شکلدهی و دست‌کاری اجزای مختلف دارد. این تکنیک ساخت شامل اقدامات ویژه‌ای میشود که از میان آن‌ها باید به تغییر شکل تیرآهن‌های فلزی اشاره کنیم. از این رو از فرایند نورد استفاده میشود تا نهایتا بتوان به اشکال و ابعاد خاصی دست پیدا کرد. محصولات نهایی برای استفاده در موارد مختلف و صنایع گوناگون به‌ویژه پروژه‌های ساخت‌وساز و زیربنایی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نورد تیرآهن به چه روش‌هایی انجام میشود؟
در کنار آشنایی با نورد تیرآهن، لازم است تا درباره روشهای کاربردی و قابل استفاده در این راستا هم اطلاعات کاملی به دست آوریم. در کنار نور سرد و نورد گرم، روشهای دیگری هم برای نورد تیرآهن وجود دارند که از آن‌ها برای ساخت و تولید تیرآهن باکیفیت استفاده میشود. در این بخش به معرفی سه روش اساسی و کاربردی می‌پردازیم که به شرح زیر هستند:
خم بخش
خم بخش را در واقع می‌توانیم انحنا و یا خمش بخش‌های فلزی بدانیم که با استفاده از ماشین‌آلات و دستگاه‌های تخصصی انجام میشود. این ماشین‌آلات به عنوان خم‌کننده‌های مقطع و یا ماشین‌های خم‌شکن پروفیل شناخته شده و کاربرد دارند. لازم به ذکر است که در اجرای این فرایند، باید کنترل بسیار دقیقی بر روی شعاع خمشی انجام شود.
نورد افزایشی
نورد افزایشی را به عبارت ساده می‌توانیم خم کردن یک تیرآهن در مراحل کوچک برای رسیدن به یک انتخاب مطلوب بدانیم که به صورت تدریجی اجرا میشود. در مواقعی که دقت کار اهمیت بسیار بالایی داشته باشد، از این روش استفاده میشود تا شکل نهایی به دست آمده با مشخصات طراحی، بیشترین میزان تطابق را داشته باشد.
نورد هرمی
نورد هرمی تکنیک دیگری است که در فرایند نورد تیرآهن مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تکنیک از یک دستگاه سه غلتکی برای تبدیل فلز به انواع اشکال دایره‌ای استفاده میشود. غلتک‌ها در این دستگاه به صورت هرمی حرکت کرده و به تدریج، انحنای مورد نیاز را به وجود می‌آورند.
معرفی تیرآهن‌های قابل نورد
امروزه تیرآهن‌های ساخته شده در صنایع فولادی، تنوع گسترده‌ای دارند و ویژگی‌های آن‌ها با یکدیگر متفاوت است. برای اینکه بیشتر با این دسته از مقاطع فولادی آشنا شویم، لازم است تا انواع تیرآهن قابل نورد را شناسایی کنیم. از میان مدل‌های مختلف تیرآهن، مدل‌های زیر را می‌توانیم در دسته قابل نورد قرار دهیم:
- تیرآهن لانه زنبوری
- تیرآهن I شکل
- تیرآهن هاش
شرح مراحل فرایند نورد تیرآهن
یکی دیگر از موضوعات مهم مربوط به نورد تیرآهن که باید حتما مورد بررسی قرار بگیرد، مربوط به مراحل نورد است. در روند تولید تیرآهن، باید مراحل خاصی اجرا شوند تا در نهایت تیرآهن‌های باکیفیتی تولید شده و مورد استفاده قرار بگیرند.
1- فرآوری مواد اولیه
در ابتدا مواد اولیه باید در سیلوهای بزرگی انبار شده و به مرور زمان مورد استفاده قرار بگیرند. بعد از اینکه عملیات اولیه بر روی آن‌ها اجرا شد، به کوره بلند ارسال شده و در آنجا چدن تهیه میشود. سپس باید از پاتیل‌های مخصوصی استفاده شده و این چدن‌ها را به قسمت فولادسازی حمل کرد. در این بخش از طریق دمیدن اکسیژن به داخل کنورتور، واکنش‌های لازم بر روی محصول انجام میشود. این کار باعث افزایش دمای ذوب میشود که باید با اضافه کردن برخی مواد جانبی مانند آهن قراضه و ... این دما را مجدد کاهش داد.
2- کنترل کیفیت
در قدم بعدی نوبت به کنترل کیفیت می‌رسد که مسئولیت ویژه‌ای دارد. بعد از افزودن مواد لازم به یک نمونه، باید آن را برای آزمایشگاه مرکزی ارسال کرد تا نتیجه آنالیز بعد از 3 تا 5 دقیقه اعلام شود. در این نتیجه تمام خواص شیمیایی و فیزیکی فولاد تولیدشده برای مسئولان کنترل کیفیت ارسال می‌شوند.
3- ریخته گری
بعد از اینکه مجوز تخلیه ذوب صادر شد، مواد مذاب در پاتیل تخلیه شده و نوبت به ریخته گری می‌رسد. در این بخش باید پاتیل‌ها در موقعیت‌های مخصوصی قرار بگیرند و مواد مذاب به درون استوانه‌هایی با سطح مقطع مربع و یا مستطیل ریخته شوند. با این فرایند، مواد ذوب سرد می‌شوند و حالت شمش به خود می‌گیرند.
4- نورد
بعد از این وارد مرحله نورد شده و محصول نهایی تولید میشود. تیرآهن در دستگاه نورد قرار گرفته و اپراتور پیش از اینکه فرایند را شروع کند، باید سه رول را در فاصله مناسب تنظیم کند. در مرحله بعدی باید رول‌ها به آرامی شروع به غلتیدن کنند. این مرحله نیاز به بررسی مکرر دارد تا اعوجاج بال‌ها و جان‌ها به صورت کامل کنترل شوند.
اپراتور موظف است تا شعاع کلی را پس از هر عبور اندازه‌گیری کرده و پیشرفت کلی تیرآهن را بررسی کند. بعد از تائید شعاع نهایی، فرایند نورد تکمیل شده و تیرآهن از دستگاه خارج میشود. سپس به بخش دیگری منتقل‌شده و بررسی‌های بعدی مربوط به آن انجام می‌شوند. اگر بخواهیم اصلی‌ترین مراحل تولید تیرآهن به روش نورد را نام ببریم، باید موارد زیر را معرفی کنیم:
- بارگیری تیرآهن‌های فولادی
- قرار دادن بین غلتک بالا و غلتک چپ
- مرحله شروع کار فرآوری
- قرار دادن قبل از خم شدن بین غلتک بالا و غلتک راست
- تخلیه تیر فولادی
کاربردهای تیرآهن نوردی
همان‌طور که می‌دانید، تیرآهن به عنوان یکی از کاربردی‌ترین مقاطع فولادی شناخته میشود و در موقعیت‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این رو یکی دیگر از موضوعاتی که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و باید به آن بپردازیم، مربوط به کاربردهای این محصولات فولادی است. از اصلی‌ترین کاربردهای این مقاطع فولادی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
سازه‌های معماری
تیرآهن‌های نوردی به صورت گسترده برای انواع سازه‌های پیچیده و عظیم معماری مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این زمینه محدودیتی وجود ندارد و انواع پروژه‌های مختلف می‌توانند از این دسته مقاطع فولادی بهره ببرند.
پروژه‌های زیرساختی
کاربرد دیگری که معمولا برای این دسته از تیرآهن‌ها در نظر گرفته میشود، مربوط به پروژه‌های زیرساختی است که شامل انواع پل‌ها، تونل‌ها و ... میشود. این پروژه‌ها معمولا به پروفیل‌ها منحنی نیاز دارند تا طرح نهایی به بهترین نحو ممکن اجرا شود.
ماشین‌آلات صنعتی
در بسیاری از مواقع، ماشین‌آلات صنعتی و تجهیزات کاربردی در انواع صنایع هم برای عملکرد بهتر و بهینه، به این دسته از قطعات با اشکال صاف، منحنی و یا دایره‌ای نیاز دارند. از این رو می‌توان از این محصولات برای این تجهیزات هم استفاده کرد.
انواع ماشین‌آلات و تجهیزات نورد تیرآهن
از دیگر موضوعاتی که در راستای نورد تیرآهن از اهمیت بالایی برخوردار بوده و باید به آن بپردازیم، ماشین‌آلات و تجهیزات مورد استفاده در راستای نورد است. از آنجایی که نورد تیرآهن بر اساس استانداردهای تیرآهن کار ساده‌ای نیست و نیاز به اقدامات ویژه‌ای دارد، باید از تجهیزات و ابزارآلات ویژه‌ای هم برای این کار استفاده شود. دستگاه اصلی نورد تیرآهن، یک دستگاه چندمنظوره است که می‌تواند این عملیات را در پیکربندی‌های مختلفی، به روش سخت یا آسان انجام دهد. لازم به ذکر است که تنوع گسترده‌ای هم بین انواع دستگاه نورد تیرآهن وجود دارد که کارخانه‌های مختلف بر اساس سیستم عملکرد خود، از آن‌ها استفاده می‌کنند.
کارخانه‌های نورد تیرآهن در ایران
به دلیل کاربردهای گسترده تیرآهن در بخش‌های مختلف صنایع و ساخت‌وساز، امروزه کارخانه‌های متعددی در راستای تولید این مقاطع فولادی فعالیت می‌کنند. در این بخش، چند نمونه از معروف‌ترین و بزرگ‌ترین کارخانه‌ها که سهم زیادی از تیرآهن بازار را تأمین می‌کنند، معرفی می‌کنیم:
- کارخانه ذوب آهن اصفهان
- کارخانه جهان فولاد غرب در کرمانشاه
- تیرآهن پروفیل صنعت ماهان
- تیرآهن ظفر بناب
- شرکت فولاد خوزستان
- کارخانه کوثر اهواز
- کارخانه آریان فولاد
سخن پایانی
بدون شک یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین مقاطع فولادی که امروزه تولید شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد، تیرآهن است. تیرآهن معمولا با روشهای نورد گرم و سرد، در قفسه نورد تولید شده و استحکام بسیار بالایی دارد. در بخش‌های قبلی به صورت کامل به بررسی نورد تیرآهن در کوره‌های پیش‌گرم و فرایندهای اجراشده برای نورد این قطعات پرداختیم. این مقاطع ساخته‌شده امروزه کاربردهای بسیار گسترده‌ای دارند که چند نمونه از آن‌ها را معرفی کردیم. با مطالعه این مقاله می‌توانید اطلاعات کاملی درباره تجهیزات نورد آن‌ها، دستگاه‌های تست و کارخانه‌های تولیدی در این راستا به دست آورید.
دیدگاه یا سوال خود را به اشتراک بگذارید
سوالات متداول
نورد تیرآهن چیست؟
انواع نورد تیرآهن کدامند؟
مراحل نورد گرم تیرآهن چیست؟
مطالب مرتبط
