انواع گاردریل یا جان پناه و کاربردهای آن

گاردریل یکی از نام آشنا‌ترین محصولات فولادی است که در بسیاری از راه‌ها و جاده‌ها دیده می‌شود. البته گاردریل‌ها انواع دیگری هم دارند و حتی ممکن است با استفاده از پلاستیک ساخته شوند؛ به عنوان مثال گاردریل‌هایی که برای جدا کردن خروجی اتوبان از مسیر اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد، معمولا پلاستیکی است. احتمالا می‌دانید که این محصول برای تأمین امنیت، در کنار راه نصب می‌شود و به آن «جان پناه» هم می‌گویند. این محصولات برای پیشگیری از ورود وسایل نقلیه به مسیر مقابل یا سقوط آن‌ها از پرتگاه تعبیه می‌شوند و انواع مختلفی دارند. در این مقاله توضیحاتی درباره گاردریل یا جان پناه ارائه می‌دهیم و انواع آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

گاردریل چیست؟

گاردریل (Guardrail) یا جان پناه، حفاظی است که در کناره‌ها یا وسط جاده قرار می‌گیرد تا محدوده راه‌ها را مشخص کند و عاملی برای پیشگیری از انحراف وسایل نقلیه به سایر مسیرها یا سقوط آن‌ها باشد. این محصولات با استفاده از پروفیل‌های فلزی، بتن یا پلاستیک‌های مقاوم ساخته می‌شوند و انواع مختلفی دارند. گاردریل‌های فلزی معمولا پرکاربردتر از سایر انواع آن‌ها هستند، زیرا هزینه مناسب‌تری دارند و نصبشان هم ساده‌تر است. همچنین امنیت راه‌ها را به اندازه نیاز تأمین می‌کنند.

جان پناه‌ها معمولا از سه بخش سپری، فاصله انداز و پایه تشکیل شده‌اند. دقت داشته باشید که منظور از سپری، مقطع فولادی سپری نیست؛ بلکه سپر محافظی است که از ورق‌های گالوانیزه مخصوص به شکل‌ موج‌دار طراحی می‌شود. این محافظ در صورتی که وسیله نقلیه به گاردریل برخورد کند، شتاب آن را می‌گیرد و از سقوط آن یا انحراف به مسیر مخالف پیشگیری می‌کند. از آنجایی که این صفحه‌ها باید مقاومت بالایی در برابر ضربه داشته باشند، آن‌ها را با ورق‌های گالوانیزه به روش نورد گرم می‌سازند.

کاربرد گاردریل چیست؟

مهم‌ترین علت تعبیه گاردریل در اطراف یا میانه مسیرها عبارت است از:

• مشخص کردن مسیر عبور و مرور وسایل نقلیه
• پیشگیری از ورود وسایل نقلیه به مسیر مخالف
• جداسازی مسیرهای رفت و برگشت یا کنارگذرها از مسیرهای اصلی
• پیشگیری از سقوط وسایل نقلیه در بخش‌هایی که جاده به لبه پرتگاه نزدیک می‌شود
• مشخص کردن حاشیه جاده و پل‌ها
• پیشگیری از ورود نور وسایل نقلیه لاین مقابل و برخورد آن با چشم راننده‌های لاین دیگر (برای این کاربرد باید از گاردریل نیوجرسی استفاده کرد)

مشخصات فنی گاردریل‌ها

همانطور که گفتیم، جان‌پناه‌های فلزی از سه بخش سپری، پایه و ضربه‌گیر تشکیل شده‌اند. این محصولات معمولا با فولاد ST37 تولید می‌شوند و پوشش گالوانیزه گرم دارند. در ادامه به مشخصات فنی بخش‌های مختلف گاردریل اشاره می‌کنیم.

مشخصات فنی سپری عبارت است از:

• طول ۴۱۷ سانتی‌متر که در حالت مفید به ۳۸۰ سانتی‌متر می‌رسد.
• عرض ورق ۴۸ سانتی‌متر که بعد از موج‌دار شدن به حدود ۳۳ سانتی‌متر می‌رسد.
• ضخامت ۳ میلی‌متر.

دقت داشته باشید که در سپری باید در محل‌های مخصوص سوراخ‌هایی برای اتصال به سایر بخش‌ها وجود داشته باشد. مثلا برای اتصال دو تکه سپری به یکدیگر، باید در لبه هرکدام از آن‌ها ۹ سوراخ تعبیه شده باشد.

پایه‌های گاردریل معمولا با استفاده از ناودانی یا تیرآهن ساخته می‌شوند و طول ۱۵۰ سانتی‌متر دارند. آن‌ها نیز با پوشش ضد زنگ و گالوانیزه پوشانده می‌شوند تا به مرور زمان مقاومتشان را از دست ندهند. پیچ و مهره‌هایی که برای اتصال قطعات مورد استفاده قرار می‌گیرند نیز از جنس فولاد گالوانیزه هستند و مقاومت بالایی دارند.

انواع گاردریل و کاربرد هر کدام

جان‌پناه‌ها انواع مختلفی دارند و با متریال‌های گوناگونی مثل فلز یا بتن ساخته می‌شوند. به طور کلی می‌توان این محصولات را به سه نوع میانی، کناری و ضربه‌گیر تقسیم‌بندی کرد. نوع کناری خود به سه دسته گاردریل انعطاف‌پذیر، صلب کناری و نیمه‌صلب کناری تقسیم‌بندی می‌شود که در ادامه به هرکدام از آن‌ها می‌پردازیم. بعد از آن نیز به سراغ توضیح جان پناه میانی خواهیم رفت.

گاردریل انعطاف‌پذیر چیست؟

این حفاظ‌ها خاصیت ارتجاعی دارند و اغلب به صورت دو موج ساخته می‌شوند؛ در فضاهایی که احتمال خطر بیشتر است نیز از گاردریل سه موج استفاده می‌کنند. این محصولات توان پوشش‌دهی ضربه‌های ناشی از برخورد وسایل نقلیه ۰.۸ تا نزدیک به ۲ تن را دارند. آن‌ها برای بخش‌هایی که حاشیه کنار جاده کم است و فضای خالی چندانی پشت گاردریل وجود ندارد نیز مناسب هستند.

در برخی موارد هم به جای صفحه‌های گالوانیزه، از سیم بکسل برای این نوع گاردریل استفاده می‌کنند. این حفاظ‌ها مقاومت چندانی دربرابر ضربه‌های سنگین ندارند و بیشتر به این دلیل هستند که افراد بدانند نباید به محدوده پشت حفاظ وارد شوند.

گاردریل صلب کناری چیست؟

برای ساخت این جان‌پناه‌ها از بتن استفاده می‌شود. این قطعات بتنی وزن زیادی دارند و در موقعیت‌هایی که خطر زیاد است، استفاده می‌شوند. آن‌ها هیچ انعطافی ندارند، اما در صورتی که شدت برخورد زیاد باشد، ممکن است خودشان هم به سمت دیگر پرت شوند. به همین دلیل برای افزایش مقاومت، آن‌ها را با استفاده از میلگرد به یکدیگر متصل می‌کنند.

گاردریل نیمه‌صلب کناری چه مشخصاتی دارد؟

این جان پناه‌ها، پایه‌های قوی‌تری دارند و به اندازه نمونه‌های انطاف‌پذیر، ارتجاعی نیستند. این محصولات هم با استفاده از سپرهای دو موجی و سه موجی ساخته می‌شوند، اما پایه‌های تقویت‌شده دارند و در برابر ضربه‌، مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهند.

در این گاردریل‌ها، بین اجزا، لقمه قرار می‌گیرد تا بیشتر از نمونه‌های انعطاف‌پذیر در برابر ضربه مقاوم باشند و از ورود وسایل نقلیه به مسیر مقابل یا حاشیه جاده پیشگیری کنند. هنگام برخورد وسیله با این جان‌پناه‌ها، معمولا سپری تغییر شکل چندانی نمی‌دهد؛ تمام فشار ضربه به لقمه و پایه وارد خواهد شد و آن‌ها قراضه می‌شوند.

جان پناه میانی (گاردریل اتوبان)

نوع جان پناه میانی یا گاردریل اتوبان تفاوتی با نمونه‌های کناری ندارد. وقتی گاردریل‌های دو موج و سه موج انعطاف‌پذیر یا نیمه صلب، در بین خطوط رفت و برگشت اتوبان قرار می‌گیرند، با نام گاردریل کناری شناخته می‌شوند.

در برخی موارد نیز از محافظ‌های صعب یا بتنی بین خطوط رفت و برگشت استفاده می‌شود. مثلا ممکن است سر پیچ‌های خطرناک، به جای حفاظ‌های فلزی از نمونه‌های بتنی استفاده شود. البته وقتی در سراسر مسیر حفاظ صعب وجود دارد، برای این است که یا خاک‌های کنار جاده وارد مسیر نشوند یا هنگام رانندگی در شب، نور چراغ ماشین‌های مقابل را بگیرد تا دید راننده‌ها کم نشود.

گاردریل ضربه گیر

کاربرد این محصولات محدودتر از دو نوع دیگر است و بیشتر به شکل بشکه‌های توپر دیده می‌شوند. احتمالا این جان‌پناه‌ها را بیشتر جایی می‌بینید که کنارگذر از مسیر اصلی جدا می‌شود و به همراه استوانه‌های ترافیکی مسیر حرکت وسایل نقلیه را مشخص می‌کنند.

کلام آخر

گاردریل یکی از کاربردهای منحصر به فرد مقاطع فولادی را نشان می‌دهد و نقش مهمی در تأمین امنیت راه‌ها دارد. این محصولات مطابق با استانداردها و اندازه‌گیری‌های مشخص تولید می‌شوند تا در برابر ضربه به اندازه کافی مقاومت داشته باشند. جالب است بدانید که برای مهندسی ساخت و نصب گاردریل، حتی باید به زاویه برخورد هم توجه کرد!

ما در گرفت، قیمت بخش‌های مختلف جان‌پناه‌های فلزی مثل قیمت ورق گالوانیزه، تیرآهن یا ناودانی را درج می‌کنیم. اگر به دنبال برآورد هزینه گاردریل هستید، باید مشخص کنید به چه مقدار از هرکدام از بخش‌های آن نیاز دارید و سپس نرخ آن‌ را مورد بررسی قرار بدهید. گرفت فروشنده‌های معتبر این محصولات را به شما معرفی می‌کند و همچنین قیمت محصولات در هرکدام از این فروشگاه‌ها را در اختیار شما قرار می‌دهد تا بتوانید محصولات مورد نیازتان را از بهترین تأمین‌کننده خریداری کنید.