مروری بر بازار آهن در سال 1402

بازار آهن در سال 1402 دچار رکود سنگینی شد؛ این رکود در نیمه دوم سال شدت یافت و تقاضا برای خرید آهن آلات به‌طور بی‌سابقه‌ای کم شد. دلیل این وضعیت را می‌توان رکود سنگین بازار مسکن و نوسانات قیمت آهن آلات در سال گذشته دانست. بنابراین، قیمت آهن در سال قبل ثبات لازم را نداشت و پیوسته از مدار کاهشی و افزایشی خارج می‌شد. در ادامه مطلب، به بررسی وضعیت بازار آهن در سال 1402 و همین‌طور، پیش بینی قیمت آهن در سال 1403 خواهیم پرداخت.

عوامل تاثیرگذار بر بازار آهن در سال 1402

بازار آهن در سال 1402 تحت‌تاثیر عوامل مختلفی قرار گرفت. از عوامل داخلی مانند رکود حاصل از تورم در بازار مسکن گرفته تا وضعیت بازار جهانی فولاد همگی بر معاملات آهن آلات تاثیر گذاشتند. به این ترتیب، هر زمان تغییری در بازارهای داخلی و خارجی اتفاق می‌افتد، بلافاصله آثار آن در بازار آهن مشاهده می‌شود. شایان ذکر است، اتفاقاتی همچون اعمال تحریم‌ها بر بازار فولاد و به دنبال آن، کاهش صادرات و مواردی از این دست باعث آسیب به بازار آهن و فولاد کشور شده‌اند. در ادامه با سایر عوامل موثر بر بازار آهن در سال 1402 آشنا خواهید شد.

قیمت دلار

قیمت ارز یکی از عواملی است که به‌صورت مستقیم بر بازار آهن تاثیر می‌گذارد و نوساناتی را بر آن تحمیل می‌کند. قیمت دلار در اوایل سال 1402 به‌صورت چشمگیری افزایش یافت که این موضوع باعث رشد بی‌رویه بهای محصولات آهنی نظیر تیرآهن شد. این رشد نامتعارف نرخ دلار و کاهش ارزش ریال منجر به افزایش قیمت مواد اولیه موردنیاز تولیدکنندگان شد که نتیجه آن، صعودی شدن بازه قیمتی آهن آلات بود. درضمن، نرخ پایه‌ای در بورس کالا هم طبق دلار نیمایی محاسبه می‌شود؛ از‌این‌رو، افزایش بهای ارز نیمایی، معاملات آهن را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. بر همین اساس، قیمت دلار را می‌توان یکی از مهم‌ترین عوامل موثر بر بازار آهن دانست.

رکود اقتصادی

رکود اقتصادی یکی دیگر از عوامل موثر بر بازار آهن است که ضربه سنگینی به ساختار کلی آن وارد می‌کند. درواقع، زمانی که کشور با تورم و رکود اقتصادی مواجه می‌شود، صنایع مهم کشور همچون آهن و فولاد در شرایط بحرانی قرار می‌گیرند و چرخه تولید و توزیع محصولات به‌خوبی پیش نمی‌رود. این وضعیت را در بازار آهن سال 1402 شاهد بودیم. تولیدکنندگان داخلی در طی سال گذشته با مشکلات متعددی دست‌وپنجه نرم می‌کردند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کاهش میزان عرضه و تقاضا و همین‌طور، از دست دادن مشتریان خارجی خود اشاره کرد. این التهاب و رکود در بازار آهن و فولاد کشور به سایر صنایع نیز منتقل می‌شود و قیمت بسیاری از محصولات را تغییر می‌دهد.

سیاست های دولتی

نقش دولت در بازار فولاد کشور بر کسی پوشیده نیست. دولت با سیاست‌های خود می‌تواند باعث رونق یا رکود بازار شود. یکی از این سیاست‌ها، قیمت‌گذاری دستوری است که معمولا به دلیل نداشتن پشتوانه اقتصادی با شکست مواجه می‌شود. درواقع، قیمت‌گذاری دستوری معایبی نظیر کاهش تمایل فعالان بازار، کمتر شدن عرضه و به دنبال آن، افزایش بی‌رویه قیمت‌ها را دارد. علاوه بر این، بخش وزارت خارجه می‌بایست فرصت‌های اقتصادی مناسبی را با برقراری تعامل با کشورهای دیگر برای بازار آهن و فولاد کشور فراهم کند که این مهم نیز در سال گذشته نه تنها محقق نشد بلکه بازارهای زیادی را هم از دست دادیم. بنابراین، هرگونه سیاست یا تصمیمی که از سوی دولت اتخاذ می‌شود می‌تواند باعث شکوفایی یا سقوط بازار آهن آلات کشور شود.

نگاهی به چالش های بازار آهن در سال 1402

بازار آهن در سال 1402 با چالش‌های جدی مواجه شد؛ این چالش‌ها شامل مشکل در تامین انرژی، رکود تورمی و محدودیت‌های صادرات بود. تامین انرژی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کارخانجات فولادسازی است که این چالش در تابستان و زمستان سال 1402 به اوج خود رسید و مشکلات زیادی را برای تولیدکنندگان به وجود آورد. افزون بر این، رکود تورمی قدرت خرید بسیاری از فعالان بازار را کاهش داد که این وضعیت، تاثیر زیادی بر بهای آهن آلات گذاشت و مسیر قیمتی آن‌ها را تغییر داد. به این ترتیب، نوسانات قیمت آهن آلات در سال گذشته کاملا محسوس بود.

همچنین، بازار آهن در سال 1402 با محدودیت‌های صادرات روبرو بود. این درحالی است که کشورهای همسایه ایران مانند امارات و پاکستان طرح‌های بزرگی را جهت توسعه فولادسازی خود در دستور کارشان قرار داده‌اند و به‌طورکلی، تولید آهن آلات در خاورمیانه به‌صورت چشمگیری رشد کرده است. وجود رقبای قدرتمند خارجی از یک سو و ابلاغ بخشنامه‌های ضدصادراتی از سوی دیگر به چالشی برای تولیدکنندگان آهن کشور تبدیل شده است. این مشکلات و چالش‌های متعدد سد راه فعالان بازار جهت رشد و پیشرفتشان می‌شود.

نوسانات قیمت آهن آلات در سال گذشته: میلگرد، تیرآهن، پروفیل، ورق

با پیگیری نوسانات قیمت آهن آلات در سال گذشته می‌توان روند کلی بازار را تحلیل کرد و به یک جمع‌بندی اصولی جهت پیش‌بینی قیمت‌های جدید رسید. اول اینکه از مهم‌ترین محصولات فولادی بازار می‌توان به میلگرد، تیرآهن، ورق و پروفیل اشاره کرد؛ بهای این محصولات با توجه به اینکه فروش بالایی دارند به صورت پیوسته دستخوش نوسانات صعودی و نزولی می‌شود. برای نمونه قیمت میلگرد تا اواخر فروردین 1402 در محدوده 23 الی 24 هزار تومان قرار داشت که این نرخ با جهش ناگهانی قیمت دلار صعودی شد و حتی تا مرز 29 هزار تومان نیز پیش رفت. بعد از این رشد، اصلاح قیمت خورد و سپس، رکود سنگینی بر بازار میلگرد کشور حاکم شد.

تیرآهن هم مانند میلگرد دچار نوسانات زیادی شد که این وضعیت برای برخی برندها مانند تیرآهن اصفهان بیش از سایر برندها بود. به‌طورکلی، قیمت تیرآهن در سال 1402 به ازای هر شاخه در محدوده 15 الی 30 میلیون تومانی گزارش شد. ورق نیز به عنوان یکی دیگر از محصولات آهنی پرفروش در طول سال گذشته با قیمت‌های متفاوتی معامله می‌شد؛ قیمت ورق در سال 1402 حدود 30 الی 50 هزار تومان بود. پروفیل هم یکی دیگر از مقاطع فولادی مهم در بخش آهن آلات است که تغییرات ارزشی زیادی را ثبت کرد؛ قیمت پروفیل نیز در سال قبل به ازای هر کیلوگرم در بازه 30 الی 50 هزار تومان قرار داشت.

پیش بینی بازار آهن در سال 1403

فعالان حوزه آهن و فولاد همواره در تلاش هستند تا قیمت محصولات موردنیاز خود را پیش بینی کنند. برای تحلیل قیمت آهن باید به نکات مختلفی توجه داشت که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، وضعیت بازار است. بازار آهن در صورتی که وارد رکود شود، برخی از محصولات آن اصلاح قیمت می‌خورند؛ بسیاری از فعالان نیز سفارش‌های خود را در چنین بازه زمانی ثبت می‌کنند. ضمنا، با توجه به نوسانات قیمت آهن آلات در سال گذشته و عدم توانایی در کنترل آن و از سوی دیگر، برنامه‌های نه چندان مطلوب دولت نمی‌توان چشم‌انداز درخشانی برای بازار آهن کشور متصور شد. بر همین اساس، پیش بینی قیمت آهن در سال 1403 با توجه به شرایط فعلی و جو حاکم بر کشور کار سختی است.

البته بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند که قیمت آهن با توجه به رشد افسارگسیخته نرخ دلار صعودی خواهد بود. برای پیش بینی قیمت میلگرد در سال 1403 نیز نرخ دلار مدنظر قرار می‌گیرد و از آنجایی‌که به‌صورت مداوم افزایش قیمت دارد، محصولات وابسته به آن همچون میلگرد با بهای بیشتری عرضه خواهند شد. از سایر پارامترهایی که نشان‌دهنده افزایش قیمت آهن در سال 1403 هستند می‌توان به احتمال افزایش قیمت بنزین، کسری بودجه، تداوم تحریم‌ها و کاهش درآمدهای نفتی اشاره کرد. با توجه به این ادله، فعالان بازار روند قیمت آهن در سال پیش‌رو را افزایشی پیش‌بینی کرده‌اند.