آشنایی کامل با تراشکاری و فرآیندهای آن

امروزه روش‌ها و تکنیک‌های متعددی وجود دارند که برای ساخت انواع ابزارهای فلزی و آهن‌آلات مورد استفاده قرار می‌گیرند. تراشکاری یکی از ابتدایی‌ترین فرایندهای مربوط به ماشین کاری است که مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این فرایند، قطعه کار یا همان وسیله مورد نظر، چرخش داده شده و سطح آن به وسیله یک برنده که جنس به مراتب سخت‌تری دارد، تراشیده می‌شود. این اقدامات باعث می‌شوند تا قطعه نهایی ساخته شود. در ادامه با ما همراه باشید تا با انواع فرایندها، ابزار و موضوعات مرتبط با تراشکاری بیشتر آشنا شویم.

فرایندهای تراشکاری

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در این راستا باید مورد بررسی قرار بگیرد، فرایندهای استفاده شده در تراشکاری است. تراشکاری می‌تواند روی سطوح داخلی و یا خارجی اجسام انجام شود. امروزه صنعت تراشکاری پیشرفت‌های چشمگیری داشته و همین موضوع باعث شده تا فرایندهای متنوعی در آن به وجود آیند. در این بخش به معرفی رایج‌ترین و کاربردی‌ترین فرایندهای قابل استفاده در صنعت تراشکاری می‌پردازیم.

روتراشی

رو تراشی را باید به عنوان یکی از مهم‌ترین و ابتدایی‌ترین فرایندها معرفی کنیم. در این فرایند، قطعه مورد نظر تراشکاری چرخیده و ابزارهای برشکاری به صورت تک نقطه، موازی و یا حالت‌های دیگر با محور چرخش می‌کنند. فرایند روتراشی بر روی سطوح داخلی و خارجی اجسام به سادگی قابل اجرا است.

پیشانی تراشی

روش دیگری که در تراشکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد و اهمیت زیادی دارد، پیشانی تراشی است. پیشانی تراشی معمولا با استفاده از یک ابزار تراش تک نقطه‌ای انجام می‌گیرد که در آن، حرکت در شعاع قطعه کار انجام شده و قطعه تراش داده می‌شود. در نهایت، سطح بیرونی قطعه مورد نظر صاف خواهد شد. نکته مهم در این فرایند این است که عمر آن نسبت به سایر فرایندهای تراشکاری کمتر بوده و شما باید به آن آگاهی داشته باشید.

پیچ تراشی

از دیگر فرایندهای قابل استفاده در این رابطه می‌توانیم به پیچ تراشی اشاره کنیم. در فرایند پیچ تراشی از ماشین‌هایی با رنده‌های پیچ بری استفاده می‌شود. این رنده‌ها، جزئی از رنده‌های فرم بوده و باید حتما لبه برنده آن‌ها با فرم شیار دندانه پیچ، مطابقت کامل داشته باشد. در گام بعدی با استفاده از ابزار مخصوص و میله هادی در کنار روش‌های گرداندن قطعه و یا ساعت پیچ تراشی، پیچ به صورت کامل تراشیده می‌شود.

عملیات بورینگ

عملیات بورینگ نیز یکی دیگر از روش‌های کاربردی در زمینه تراشکاری بوده که برای سطوح داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش باید یک ابزار بورینگ را وارد قطعه کار کرده و طول محور سوراخ شده را تراش داد. این ابزار به ‌صورت تک نقطه‌ای طراحی شده است که با استفاده از سر قابل تنظیم، می‌توان به تغییر دادن قطر سوراخ پرداخت. از این روش معمولا بعد از سوراخ زنی و برای بزرگ کردن بخشی از سوراخ و رساندن آن به ابعاد دقیق‌تر استفاده می‌کنند.

قلاویز زنی

ابزار مخصوص قلاویز زنی، بعد از انتخاب قطعه مورد نظر به ‌صورت محوری وارد آن خواهد شد. در این حالت رزوه‌های موجود در داخل سوراخ، قطعه را به بهترین نحو تراش می‌دهند. برای بهره بردن از این روش باید قلاویز مورد نظر با مته‌ای که سوراخ را ایجاد کرده است، هم قطر باشد تا نتیجه مطلوبی به دست آید. به غیر از موارد ذکرشده در این بخش، روش‌های دیگری هم وجود دارند که به عنوان فرایند تراشکاری مورد استفاده قرار می‌گیرند و کاربردهای گوناگونی دارند. از جمله آن‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• برقو کاری
• تراشکاری مخروطی
• شیار تراشی
• آج زنی

ماشین تراش چیست و چه اجزایی دارد؟

ماشین تراش دستگاهی است که قطعه کار بر روی آن نصب می‌شود و با چرخاندن قطعه کار حول محور مرکزی دستگاه و ایجاد اصطکاک در میان ابزار کار و قطعه اولیه، براده را از روی آن برداشته و قطعه را به شکل نهایی مورد نظر درمی‌آورد. دستگاه تراش‌کاری یک سیستم مکانیکی پیشرفته بوده که از ابزارهای متعدد و گوناگونی تشکیل شده است. از جمله بخش‌های مهم این دستگاه می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• سر دستگاه تراش
• سه نظام
• چهار نظام
• محور چرخشی و جعبه دنده
• تنظیم‌کننده میزان تغذیه
• دستگیره
• بستر دستگاه
• ابزار گیر
• مرغک دستگاه تراش

انواع ابزارهای تراشکاری فلزات

امروزه از ابزارهای مختلف و گوناگونی در تراشکاری استفاده می‌شود که با استفاده از آن‌ها می‌توان سطوح داخلی و خارجی فلزات را لایه‌برداری کرد. از این رو در راستای آشنایی با تراشکاری، لازم است تا حتما درباره انواع ابزارهای استفاده شده در این فرایند نیز اطلاعات کاملی به دست آوریم. وجود ابزارآلات متنوع به شما کمک می‌کند تا فلزات مختلف مانند انواع فولاد و... را به راحتی تراشکاری کرده و به فرم و شکل‌های دلخواه درآورید. ابزارهای کاربردی در تراشکاری را می‌توان بر اساس پارامترهای مختلفی از جمله جنس آن‌ها و همچنین کاربردشان، در دسته‌های مختلفی قرار داد. ابزارهای تراشکاری بر اساس کاربردی که دارند به شرح زیر هستند:

• اندازه‌گیری تخصصی
• انواع حدیده و قلاویز
• برقو
• تیغچه
• فرز انگشتی
• الماس‌های تراشکاری
• انواع جعبه مته و مته فلزات
• انواع مته دیوار و قلم
• انواع مته پخ زن و مخروطی و کاجی
• متعلقات متفرقه

همان‌طور که اشاره کردیم، دسته‌بندی دیگری هم برای این ابزارآلات وجود دارد که بر اساس متریال و جنس آن‌ها انجام می‌شود. بر این اساس می‌توانیم دسته‌بندی زیر را برای ابزار ماشین آلات در نظر بگیریم:

• فولاد ابزار آلیاژی
• فولاد ابزار غیر آلیاژی
• فلزات سرامیکی
• فلزات سخت

نحوه تیز کردن قلم‌های تراشکاری

برای اینکه بتوان بهترین نتیجه را از فرایند تراشکاری دریافت کرد، به قلم‌های تیز و برنده نیاز است که بتواند اصطکاک زیادی بر روی قطعه کار ایجاد کنند. از این رو تیز کردن این قلم‌ها از اهمیت زیادی برخوردار بوده و بسیار کمک‌کننده است. در این بخش به بررسی نحوه تیز کردن قلم‌های تراشکاری می‌پردازیم. برای تیز کردن ابزار استفاده در این حوزه، می‌توان از دو نمونه سنگ سنباده استوانه‌ای و کاسه‌ای استفاده کرد که هر کدام از آن‌ها موارد استفاده مخصوص خود را دارند. این سنگ‌ها باید به صورت اصولی و با زوایای مناسب بر روی قلم کشیده شده تا باعث تیز شدن آن شوند.

سخن پایانی

تراشکاری را می‌توانیم یکی از اصلی‌ترین مراحل در ماشین کاری فلزات مختلف بدانیم که در ساخت قطعات گوناگون کمک‌کننده و مؤثر است. در بخش‌های قبلی به ‌صورت کامل به معرفی فرایندهای قابل اجرا در زمینه تراشکاری، اجزاء مختلف ماشین تراشکاری، تجهیزات مورد استفاده در این زمینه و همچنین موضوعات مهم مرتبط پرداختیم. بر این اساس شما می‌توانید با مطالعه این مطالب، اطلاعات گسترده و کاملی درباره تراشکاری به دست آورید.