تیرآهن یکی از مهمترین پروفیلهای فولادی است که در انواع مختلفی تولید میشود. تیرآهن کاربردهای مهمی در ساختوساز دارد؛ ازاینرو، مشخصات فنی و کیفیت آن برای مهندسازان و ساختمانسازان حائز اهمیت است. درواقع، مشخصات فنی تیرآهن اولین مولفهای است که خریداران به آن توجه میکنند. هر کدام از تیرآهنهای موجود در بازار نیز مشخصات و خصوصیات فنی مختص به خود را دارند و در مدلهای مختلفی راهی بازار مصرف میشوند. در اینجا، با ویژگیهای فنی تیرآهنهای پرطرفدار بازار ایران به صورت تخصصی آشنا خواهید شد. با ما همراه باشید.
همانطور که اشاره شد، تیرآهن انواع مختلفی دارد که از آنها میتوان به تیرآهن IPE (بال نیمپهن) و تیرآهن IPB (هاش) اشاره کرد. بهطورکلی، مشخصات فنی تیرآهن به نوع آن بستگی دارد. برای نمونه تیرآهن IPE که به عنوان پرکاربردترین تیرآهن بازار ایران شناخته میشود به I انگلیسی شباهت دارد. اندازه برابر بالها در طول شاخه از مهمترین مشخصات فنی تیرآهن IPE است. ارتفاع آن نیز در محدوده 80 الی 600 میلیمتر قرار دارد که در کشور ما معمولا در سایزهای 120 الی 300 میلیمتر تولید میشود. عرض تیرآهن IPE نیز در بازه 46 الی 220 میلیمتر قرار دارد. همچنین، ضخامت و وزن تیرآهن هم بسته به سایز آن متفاوت است.
تیرآهن IPB که با نام تیرآهن بالپهن نیز شناخته میشود شبیه به حرف انگلیسی H است. این تیرآهن همانطور که از نامش پیداست، بالهای پهنی دارد و در کل، طول سطح مقطع بالهای آن بیشتر از تیرآهن IPE است. درحقیقت، اندازه بال و جان آن با یکدیگر برابر است؛ به همین دلیل، به حرف H شباهت دارد. همچنین، این تیرآهن عریض در ارتفاع، عرض، ضخامت و وزنهای متفاوتی تولید میشود و تحت مدلهای هاش سبک، هاش متوسط و هاش سنگین مورداستفاده قرار میگیرد. درضمن، چگالی تیرآهن نیز برابر با 7.58 است. در ادامه اطلاعات بیشتری درباره تیرآهنهای IPE و IPB به دست خواهید آورد.
تیرآهن IPE به ثابت بودن ضخامت بالهایش معروف است و معمولا طبق استاندارد ملی ایران به شماره 1791 تولید میشود. همچنین، از سایر استانداردهای تیرآهن تعریفشده میتوان به استاندارد EN 10034 و استاندارد DIN 1025-5 اشاره کرد. لازم به ذکر است، تیرآهن IPE موجود در بازار شامل IPE ساخت داخل و IPE وارداتی میشود. تیرآهنهای تولید کارخانجات ایرانی در سایزهای 12 الی 30 موجود هستند و سایر سایزها نیز معمولا از کشورهای روسیه، ترکیه و کره خریداری میشوند.
درضمن، تیرآهن مدل IPE وزن سبکتری نسبت به سایر تیرآهنها دارد و در میان بخشهای مختلف آن میتوان تناسب یکنواختی را مشاهده کرد؛ به این حالت که هراندازه جان تیرآهن بیشتر شود، ضخامتهای بال و جان نیز افزایش مییابند. ابعاد آن هم بر اساس فاکتورهایی نظیر ارتفاع بال (h)، عرض بال (b)، ضخامت بال (t) و ضخامت جان (s) مشخص میشود. افزون بر این، تیرآهن IPE بر اساس ترکیب شیمیایی مورداستفاده در تولید یا همان گریدهای فولادی دستهبندی جداگانهای دارد که از رایجترین آنها میتوان به ST37 یا S235، ST44 یا S275 و همینطور، ST52 یا S355 اشاره کرد.
تیرآهن IPB از مقاومت مطلوبی برخوردار هستند و طبق استانداردهای St52، St44 و St37 تولید میشود؛ گرید St44 نسبت به دو تای دیگر طرفداران بیشتری دارد و رایجتر است. همچنین، این تیرآهن ازنظر وزن در مدل های سبک و سنگین ساخته میشود. مصرفکنندگان، تیرآهن IPB سبک را با نماد HEA و مدل سنگین آن را با نماد HEB میشناسند. ضمنا، تیرآهنهای سبک و سنگین سایزهای برابری دارند؛ اما ضخامتشان با یکدیگر فرق دارد که این موضوع منجر به تفاوت در وزنشان شده است. سایز آنها از 96 الی 1008 میلیمتر در نظر گرفته میشود و طولشان نیز به 12 متر میرسد. بعلاوه عرض بال تیرآهن IPB از 100 تا 302 میلیمتر متغیر است.