نگاهی به بازار آهن و فولاد در آبان 1402

کاهش حجم عرضه آهن اسفنجی در بورس کالا، رشد قیمت شمش صادراتی ایران، توأم با افزایش تدریجی نرخ دلار، فاکتورهایی بودند که طی آبان 1402 بر بازار فولاد ایران تأثیر گذاشته و روند نوسان قیمت این بازار را دست گرفتند. در کنار این فاکتورها، صادرات میلگرد به شدت کاهش یافت. میلگرد آجدار، تنها محصول مهم و پرکاربرد فولادی است که در تمامی مبادی فروش، تمامی سایزها و تمامی برندها، آبان ماه را با افت قیمت سپری کرد. نتیجۀ این رخدادها، رکود سنگین بازار فولاد در آبان ماه بود. رکودی که البته ماه گذشته نیز شاهد آن بودیم؛ اما این بار پررنگ‌تر و قوی‌تر شد. عدم تقاضا برای خرید محصولات فولادی، از دیگر رخدادهای حاکم بر بازار فولاد بود.

رکود بازار مسکن که تقریباً از همان ابتدای سال سایه افکنده است، در دومین ماه پاییز نیز وضعیت خود را حفظ کرد. افزایش شدید قیمت‌ها در سال گذشته و سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی، از دلایل اصلی این رکود عنوان شده است. بازار آهن و فولاد کشور طی دومین هفته آبان ماه نوسانات قیمتی متعددی داشت. در ابتدای دومین هفتۀ آبان، بیشتر مقاطع فولادی افزایشی بود. اما تا پایان هفته این روند تا حدودی فروکش کرد و قیمت‌ها با ثبات و اصلاح جزئی همراه بودند.

چالش آهن اسفنجی، خبر قرمز هفته سوم آبان!

در میانۀ آبان ماه، ناترازی تولید و عرضه آهن اسفنجی و عدم تناسب بین عرضه و تقاضای این محصول پایه صنعت فولاد، منجر به افزایش قیمت آن شد. افزایش نرخ این محصول، موجب رقابت شدید برای آهن اسفنجی در بورس کالای 15 آبان شد. آهن اسفنجی در این روز، به ازای هر کیلوگرم، 13000 تومان به فروش رسید. این نرخ فروش، فاصلۀ قیمتی بین شمش و آهن اسفنجی را به 70 درصد افزایش داد. درحالی‌که این فاصلۀ می‌بایست 60 درصد باشد. به گفتۀ یکی از کارشناسان صنعت فولاد، به دلیل اینکه بیشتر تولید کننده‌های محصول آهن اسفنجی، دولتی هستند، نظارتی بر نرخ این محصول صورت نمی‌گیرد. از سوی دیگر، عدم مدیریت مهندسی دولت در بورس کالا، موجب افزایش قیمت آهن اسفنجی شد. برای اصلاح قیمت‌ها لازم است تا روش های قیمت‌گذاری اصلاح گردد و نرخ‌ها از پایه، بنیان‌گذاری شود.

در همین زمان، در بازار فولاد چین نیز قیمت سنگ آهن وارداتی (خلوص 62%) روند صعودی داشت و تا 8 دلار بالا رفت. بازارهای جهانی آرام آرام نشانه های پایان سال میلادی را بروز می‌دهند! نرخ سنگ آهن کمی بالا رفت اما شمش اندکی کاهش یافت. شاید این موضوع برای کشورهایی که تاریخ میلادی دارند قابل توجیه باشد؛ اما قطعاً برای کشور ما که تا پایان سال خود، چهار ماه دیگر را در راه دارد، قابل قبول نیست! ایران جزء کشورهای غنی از سنگ آهن است و افزایش قیمت سنگ آهن اسفنجی، توجیه علمی قابل قبولی ندارد. سبحانی رئیس انجمن تولید کنندگان فولاد ایران، عوامل اصلی مؤثر بر افزایش آهن اسفنجی را با عرضه کم در بورس، بالا بودن تقاضا برای خرید آن و محدودیت بازار توجیه کرده است!

چهارمین هفته آبان و رکود پررنگ‌تر بازار آهن!

طی چهارمین هفته از آبان ‌ماه، کمتر از ۵۰ درصد شمش فولاد و میلگرد فولادی عرضه‌شده در رینگ صنعتی بورس‌ کالای ایران معامله شد. حتی کاهش قیمت پایه شمش هم منجر به خرید متقاضیان این محصول نشد. در این هفته، حجم معامله به عرضه شمش فولاد، به ۴۹.۶ درصد رسید. میانگین نرخ فروش این محصول در این بازه زمانی، 18580 تومان گزارش شده است. میانگین قیمت تمام ‌شده با احتساب کارمزد ارکان بورس و مالیات بر ارزش ‌افزوده، به 20300 تومان ‌‌‌رسید.

در هفته چهارم آبان ماه، بالغ بر ۲۸۴ هزار تن میلگرد فولادی در رینگ صنعتی بورس‌ کالای ایران عرضه شد. اما از این میزان، تنها حدود ۳۶ هزار تن مورد معامله قرار گرفت. به عبارت دیگر، طی هفته چهارم آبان، ۱۲.۶ درصد از عرضه میلگرد فولادی معامله شد. با احتساب مالیات ارزش ‌افزوده و کارمزد ارکان بورس، قیمت تمام‌شده فروش میلگرد از این بازار به 23000 تومان می‌‌‌رسد. میلگرد در بازار آزاد تهران نیز در همین محدوده قیمتی عرضه شد اما به علت رکود، همچنان بدون مشتری است!

در نهایت باید بگوییم که در روزهای پایانی آبان ماه، نرخ پایه مقاطع طویل فولادی برای عرضه در بازار فیزیکی بورس‌کالا با افت همراه بوده است. اما این افت قیمت، سبب رونق رینگ مقاطع طویل فولادی نشد. نبود چشم‌‌‌انداز روشن از آینده، تقاضای ضعیف بازار داخل و انباشت محصول در انبارها با نرخ پایین‌‌تر، باعث شده است تا افت قیمت‌ پایه نیز نتواند بازار راکد آهن و فولاد را تحریک کند. 

وضعیت آهن اسفنجی نیز در روزهای پایانی آبان به این صورت بود که این محصول در نرخ پایه مورد معامله قرار گرفت. متقاضیان آهن اسفنجی نیز از رقابت قیمتی برای کسب سهم از عرضه این محصول عقب کشیدند. در ادامه، نگاهی داریم بر نوسانات نرخ برخی از مقاطع فولادی مهم در بازار آهن و فولاد کشور طی ماهی که گذشت.

تغییرات قیمت میلگرد آجدار در آبان 1402

بررسی قیمت‌ها در مورد تمامی کارخانه‌های تولیدکننده میلگردهای آجدار نشان می‌دهد که قیمت این محصول پرکاربرد در ماه آبان، کاهشی بوده است. نیشابور، امیرکبیر، فایکو، بافق یزد، شاهرود، شاهین بناب و سایر برندهای میلگرد آجدار، همگی با افت قیمت همراه بوده‌اند. 

سایز 14 میلگرد میانه، استاندارد A3 در آخرین روز آبان 19725 تومان قیمت‌گذاری شد. همین محصول در روز اول ماه، 21468 تومان عرضه شده بود. کارخانه آریان فولاد نیز در آخرین روز ماه، یعنی 30 آبان، 2.0% کاهش قیمت در مورد تمامی سایزهای میلگرد خود اعمال کرد. میلگرد 12 استاندارد A3، با مبلغ 20183 تومان قیمت‌گذاری شد. قیمت این محصول در اولین روز ماه، 22063 تومان بود. ابهر، ظفربناب، نیشابور، فایکو، شاهین بناب، راد همدان، آریان فولاد، پردیس و پرشین فولاد، برندهایی هستند که به میزان 0.2، 0.5، 0.7، 0.9، 1.5 و 2.2 درصد، کاهش قیمت در میلگردهای خود لحاظ کردند.

این روزها، کاهش قیمت میلگرد فرصت خوبی برای سازندگان ساختمان فراهم کرده است. اما به نظر می‌رسد افراد و مجموعه‌هایی که عجله‌ای برای خرید این محصول ندارند، فعلا دست نگه داشته‌اند؛ به این امید که شاید قیمت‌ها باز هم افت داشته باشد. اما یک نگاه دیگر نیز می‌تواند به این صورت باشد که باز هم شاهد افزایش ناگهانی، افراطی و تعریف نشده قیمت میلگرد باشیم. اتفاقی که در بازار آهن ایران بعید نیست!

تغییرات قیمت ورق سیاه در ماه گذشته

بررسی تمامی نمودارهای قیمت ورق سیاه حاکی از آن است که این محصول پر کاربرد فولادی، در برخی سایزها با افزایش قیمت و در برخی سایزها با افت قیمت همراه بوده است. البته معدودی از سایزهای ورق سیاه نیز اگرچه طی ماه دارای نوسان قیمت بوده‌اند، اما برایند قیمت آن‌ها، در نهایت نشان‌دهنده ثبات آن است.

شیت ورق سیاه 6 میل گیلان، ابعاد 6000*1250 از جمله محصولاتی است که شامل افزایش قیمت بوده است. این محصول در نخستین روز آبان، 29010 تومان عرضه می شد، در آخرین روز این ماه، 30294 تومان عرضه شد؛ حدود 1284 تومان افزایش قیمت. ورق سیاه 6000*1500 برش خورده 3 میل فولاد مبارکه نیز حالتی مشابه داشته است. 31560 تومان، قیمتی بود که این محصول در ابتدای ماه عرضه شد. 33900 تومان نیز قیمت پایان ماه این محصول است؛ 2340 تومان افزایش به ازای 30 روز.

رول ورق سیاه فولاد مبارکه، عرض 1250 ضخامت 2 میلی‌متر، مثالی از افت قیمت خانوادۀ ورق‌های فولادی طی آبان ماه است. قیمت این محصول از 33349 تومان به 32386 تومان افت داشته است؛ 963 تومان کاهش قیمت. ورق سیاه فابریک ضخامت 12 اکسین اهواز، ابعاد 6000*2000 از دیگر محصولاتی است که نمودارها نشان از افت 459 تومانی قیمت آن دارند.

ورق سیاه فابریک 70 میل 6000*2000 اکسین اهواز (تحویل کارخانه) کل آبان ماه بدون نوسان و با قیمت 30597 تومان عرضه شد. این درحالیست که همین محصول در بنگاه تهران، از ابتدای ماه تا پایان ماه، 524 تومان افزایش قیمت داشته و در پایان ماه 32624 تومان عرضه شد. نوسانات قیمت ورق سیاه 12 میل گیلان، عرض 1000 نیز صفر بوده است. این محصول از اول تا 30 آبان 1402 با نرخ 28 هزار و 880 تومان عرضه شد.

بر اساس اخبار منتشرشده، با توافق اخیر فولاد سازان اروپایی بازار ورق در دنیا سعی در بهبود دارد. ولی نباید فراموش کرد بازارهای ورق متکی به طرح‌های صنعتی است که با رکود جهانی و داخلی امید بستن به بهبود آن سراب است. باید صبر کرد و نتیجه عملکرد فولاد سازان داخلی را در پایان فصل دید.

نوسانات قیمت تیرآهن طی آبان ماه

تیرآهن نیز همانند ورق سیاه، در برخی سایزها با افت و در برخی سایزها با افزایش قیمت همراه بوده است. نوسان قیمت تیرآهن 14 کارخانه های بناب، ماهان، کرمانشاه و ذوب آهن اصفهان، طی آبان ماه کاهشی بوده است. اما کارخانه‌های اهواز، یزد، فایکو، اطلس در مورد همین محصول خود، افزایش قیمت اعمال کردند.

تیرآهن 14 اهواز در بخش شاخه فروشی، 3,228,440 تومان قیمت گذاری شد. قیمت این محصول در ابتدای ماه 3,211,000 تومان بود. در حال حاضر، بالاترین قیمت تیرآهن در بخش شاخه فروشی، مربوط به تیرآهن 12 متری سایز 30 برند ذوب آهن است که در بنگاه اصفهان، 12,165,140 تومان عرضه می‌شود. تیرآهن سایز 30 همین برند در بخش کیلویی فروشی، 24330 تومان قیمت گذاری شده است. تیرآهن در آخرین روز ماه یعنی 30 آبان، بدون نوسان قیمت نسبت به روز قبل، باقی ماند.

آیندۀ بازار فولاد در روزهای آینده 1402

نگاهی بر پاییز چند سال گذشته، حکایت از رکود تقریبی بازار فولاد در این فصل دارد. اما امسال، تورم بیش از پیش، نبود نقدینگی و رکود ساختمان‌سازی، رکود بازار فولاد در فصل پاییز را نارنجی‌تر کرده است! حمایت بازارساز از صنایع به واسطه دستورالعملی که از طریق بورس کالا ابلاغ شد، به طور جزئی تحریک تقاضای سرمایه‌ای را به دنبال داشته است. 

در روز 15 آبان به دنبال افزایش تقاضا برای آهن اسفنجی در بورس، معاملات این محصول ابطال شد. کاهش عرضه آهن اسفنجی که احتمالا با کمبود گاز در زمستان تشدید شود، ممکن است تراز عرضه و تقاضای این محصول را به هم بریزد. این امر طبیعتا قیمت سایر محصولات زنجیره فولاد را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد. با رشد قیمت شمش صادراتی ایران، افزایش تدریجی قیمت دلار و کاهش حجم عرضه آهن اسفنجی در بورس کالا، می توان انتظار افزایش تدریجی قیمت آهن را داشت. اما نمی‌توان انتظار داشت مانند بهمن سال گذشته (1401) افزایش قیمت‌ها حالت جهشی و افراطی داشته باشد.

در خارج از ایران، فعالان بازار سنگ آهن چین اظهار کرده اند افزایش قیمت سنگ آهن غیر معقول است و این میزان افزایش، به کارخانه‌های فولاد چین آسیب می‌زند. همچنین گروه گلدمن ساکس روز سه شنبه 16 آبان در یادداشتی اعلام کرد که بازار جهانی سنگ آهن با کسری مواجه است و افزایش قیمت بیشتری در راه است.

در شرایط فعلی، بازار جهانی تحت تاثیر دو جنگ اکراین و غزه و در حالت انتظار است. از یک طرف اقتصاد ترکیه بین اعراب و اسراییل گیر کرده است. از سوی دیگر، مساله غزه فعالان اقتصادی را در حالت انتظار نگه داشته و برنامه‌های بلند پروازانه منطقه خلیج فارس متوقف مانده است. به طور خلاصه، باید گفت که خاور میانه بلاتکلیف مانده است. آنچه که بر سیاست دولت تاثیرگذار است، جنگ غزه می‌باشد. تداوم جنگ، می‌تواند احتمال روند نزولی قیمت برخی مقاطع مثل میلگرد را به همراه داشته باشد. ولی اتمام آن ضرورتاً باعث بالا رفتن قیمت‌ها نخواهد شد؛ زیرا تقاضا باید به بازار ایران برگردد! تحریم، جنگ غزه و کمبود نقدینگی، بازار را آزار می‌دهد. با وجود ناترازی و خراب بودن وضع بانک‌ها در شرایط فعلی، تولید و تجارت هم بیشتر به شبکۀ بانکی وابسته شده و این، اوضاع بانک‌ها را بیشتر تحت فشار قرار داده است.

در کنار همۀ این ها، بهرام سبحانی رئیس انجمن تولید کنندگان فولاد ایران هم خبر از احتمال محدودیت گاز در ماه آینده داده است. واضح است که این محدودیت‌ها تأثیر خوب و مثبتی برای تولید و تولید کنندگان ندارد. او در خصوص پیش بینی بازار فولاد تا پایان سال گفت: من فکر نمی‌کنم بازار نسبت به تابستان رونق بیشتری داشته باشد. چون اصولا با سرد شدن هوا کار ساخت و سازی هم اگر بوده کُند و به عبارتی متوقف می شود! لذا نسبت به شش ماهه اول سال رشد چشمگیری در بازار فولاد نخواهیم داشت و حتی ممکن است رشد منفی داشته باشیم.