آشنایی با استیل بگیر و نگیر: ویژگی، کاربردها و تفاوت‌ها

ورق‌های استیل یکی از کاربردی‌ترین محصولات بازار آهن محسوب می‌شوند که طبق ویژگی‌های خاصی که دارند، طبقه‌بندی شده‌اند. بعضی از ورق‌های استیل با توجه به این ویژگی دسته‌بندی می‌شوند که آیا خاصیت مغناطیسی دارند یا خیر. به‌همین دلیل استیل بگیر و نگیر هر کدام با توجه به کاربرد و ویژگی‌هایی که دارند، در بازار به‌فروش می‎رسند.

ورق‌های استیل معمولاً با عنوان گریدهای فریتی، مارتنزیتی، دوبلکس، رسوب سخت و آستنیتی تقسیم‌بندی می‌شوند. البته هر کدام این گریدها دارای تقسیم‌بندی خاص خودشان هستند و طبق این‌که جذب آهنربا می‌شوند یا نه به انواع استیل بگیر و نگیر تقسیم می‌شوند. در این مقاله از آهن آنلاین به تعاریف، کاربردها و تفاوت هر کدام اشاره خواهیم کرد.

استیل بگیر چیست؟

ورق‌های استیل یا استینلس (stainless steel)، در گرید فریتی طبقه‌بندی می‌شوند و ویژگی آن‌ها مقاومت قابل توجه در برابر زنگ آهن است. این نوع از ورقه‌های استیل به‌دلیل اینکه از ریزساختار فریتی برخوردار شده‌اند، دارای آهن با ساختار BCC هستند و عناصری مثل کربن و کروم را در خود جا داده‌اند. همین ویژگی باعث می‌شود که این استیل جذب آهنربا شود و آن را استیل بگیر نام‌گذاری کنند.

کمبود و یا عدم وجود عنصر نیکل در ساختار این نوع از ورقه‌های استیل، باعث پایداری گرید فریت که فاز مغناطیسی بودن را برای آن به ارمغان می‌آورد، می‌شود.

آشنایی با انواع استیل بگیر

استیل بگیر در 3 نوع گرید مختلف عرضه می‌شود که هر کدام شامل گریدهای 410، 420 و 430 می‌شوند.

• استیل بگیر 410: این استیل ضد زنگ به‌صورت اختصاصی برای ساختن بدنه کانتینرها، اتوبوس‌ها، مینی‌بوس‌ها و انواع فریم‌های LCD استفاده می‌شود
• استیل بگیر 420: این ورقه استیل از ترکیبات شیمیایی متوسط 13 درصد کروم، یک درصد سیلیسیم، یک درصد منگنز، 0.15 درصد کربن، 0.04 درصد فسفر و 0.03 درصد گوگرد تشکیل شده است. این گرید از ورقه استیل بگیر، در شرایط آب‌وهوایی مختلف مقاومت قابل توجهی دارد و از آن برای ساختن چنگال، کارد، پیچ‌ومهره و غیره استفاده می‌شود
• استیل بگیر 430: از جمله تفاوت‌های استیل بگیر و نگیر، کاربرد ورقه‌های استیل بگیر در ساختن انواع قطعات مقاوم است. برای مثال از استیل بگیر گرید 430 به‌صورت اختصاصی برای ساختن دیگ‌های مقاوم ماشین لباسشویی و پنل‌های داخلی آن استفاده می‌شود تا در برابر رطوبت مقاومت داشته باشند.

استیل بگیر چه کاربردهایی دارد؟

برای اینکه درک بهتری در مورد استیل بگیر و نگیر داشته باشید، لازم است بدانید که استیل بگیر در 4 دسته‌بندی مارتنزیتی، استیل دوبلکس، استیل آستینی و فریتیک ساخته می‌شود. کاربرد هر کدام از انواع استیل‌های بگیر شامل این موارد هستند:

• گرید مارتنزیتی، نوعی ترکیب فولادی است که در ساختار آن آهن وجود دارد و به‌دلیل برخورداری از ترکیبات استینلس، خاصیت مغناطیسی یا آهنربایی هم دارد.
• از استیل بگیر برای ساختن قطعات مقاومی که قرار است برای جذب آهن هم مورد استفاده قرار بگیرند، استفاده می‌شود.
• فلز استیل فریتیک، یکی از کاربردی‌ترین انواع استیل بگیر است. فریت شامل ترکیبات متنوع آهن و اکسیژن است که به عناصری مثل منگنز و نیکل اضافه می‌شود و خاصیت مغناطیسی را برای این ورقه استیل به ارمغان می‌آورد.

نگاهی به مزایا و معایب استیل مغناطیسی (بگیر)

با توجه به ویژگی‌ها و ساختار مشترکی که همه گریدهای استیل بگیر دارند، مزایای این نوع از ورقه‌های استیل عبارت‌اند از:

• برخورداری از مقدار آهن بیشتر نسبت به آلیاژهای دیگر
• مقاومت قابل توجه در برابر خوردگی و زنگ آهن
• قیمت پایین‌تر نسبت به محصولات آلیاژی مشابه
• استفاده کاربردی در شرایط تحت اسیدیته بالا و یا رطوبت نزدیک به 100 درصد

این نوع از ورقه‌ای استیل هم مثل تمامی محصولات موجود در بازار علاوه بر مزایایی که دارد، معایب مخصوص به خودش را هم دارد که مهم‌ترینشان شامل این موارد هستند:

• نسبت به استیل نگیر زودتر در برابر آسیب‌های رطوبت قرار می‌گیرد
• در محیط‌های اسیدی، سریعاً واکنش نشان می‌دهد و مقاومتی ندارند
• میزان آهن به‌کاررفته در ساختار آن باعث افزایش وزن این محصول می‌شود

استیل استینلس یا نگیر چیست؟

برای درک هرچه بهتر تفاوت‌های استیل بگیر و نگیر، باید با تعاریف و مشخصات استیل استینلس هم آشنا شد. ورقه استیل استینلس، از نوع گرید آستنیتی هستند که به‌دلیل برخورداری از ریزساختارهای آستنیتی و نیکل بیشتر در ترکیبات شیمایی خود، مغناطیسی نیستند و جذب آهنربا نمی‌شوند. ورق‌های استیل استینلس در برابر خوردگی و اکسید آهن، مقاومت مقایسه‌ناپذیری دارند و در گریدهای مختلف از جمله گریدهای کاربردی 304 و 316 تولید می‌شوند.

مروری بر انواع گریدهای استیل نگیر

استیل ضد زنگ یا نگیر، با توجه به گریدهای مختلفی که تولید می‌شوند، کاربردهای متفاوتی هم دارد و مهم‌ترین انواع آن شامل این موارد می‌شوند:

• ورق استیل 304 و 304L
• استیل شیت 316L و 316
• ورق استیل 309 و 309L
• شیت استیل 310L و 310
• ورق استیل استینلس 321

این مقاطع فولادی ضد زنگ، از آن دسته آلیاژهایی هستند که باعث پایداری گرید آستنیت می‌شوند. به‌عبارت ساده‌تر، مثلاً استیل 304 با عنوان استیل ضد زنگ 18-8 هم شناخته می‌شوند. عدد 18 در این استیل به مقدار کروم و عدد 8 مربوط به مقدار عنصر نیکا در ساختار آن مربوط می‌شود. استیل ضد زنگ 18-10 هم با عنوان شناخته‌شده 316 در بازار به‌فروش می‌رسد و طبیعتاً کاربرد متفاوت‌تری هم دارد.

استیل نگیر چه کاربردهایی دارد؟

یکی از تفاوت‌های استیل بگیر و نگیر، در کاربرد هر کدام از گریدهای آن‌ها در سازه‌ها و پروژه‌های مختلف است. برای آشنایی بیشتر با کاربرد استیل ضد زنگ و غیر مغناطیسی نگیر به این چند مورد نگاهی بیندازید:

• استیل 304: در صنایع غذایی، ساختار بسته‌بندی نوشیدنی‌ها و مبدل‌های حرارتی صنعتی کاربرد دارد
• ورق استیل 316: از این استیل برای تولید تجهیزات و ابزار دارویی با شیمیایی، قطعات مقاوم موتور جت، تجهیزات عکس‌برداری و غیره استفاده می‌شود
• ورق ضد زنگ 321: این ورقه استیل، یکی از تفاوت‌های استیل بگیر و نگیر را نشان می‌دهد. چرا که در پروژه‌های خیلی سنگین مثل ساختن منیفولد اگزوز هواپیما و حتی قطعات یک کوره صنعتی به‌کار گرفته می‌شود
• استیل ضد زنگ 310L: ساختار محفظه‌های دستگاه احتراق، روکش کف‌پوش‌ها، دیگ بخار و مشعل‌ها از این نوع استیل نگیر ساخته می‌شوند

مزایا و معایب استیل ضد زنگ (نگیر) کدام‌اند؟

فولاد ضد زنگ یا استینلس استیل، به‌دلیل ساختار بسیار مقاوم، همیشه نسبت به کاربردی که دارد، مقرون‌به‌صرفه است و همین، مهم‌ترین ویژگی آن محسوب می‌شود. البته برای درک بهتر ویژگی‌های مثبت و منفی آن و حتی مقایسه استیل بگیر و نگیر باید با مزایا و معایب آن آشنا شد. مهم‌ترین مزایای فولاد نگیر عبارت‌اند از:

• مقاومت چشمگیر در مقابل اکسیداسیون آهن
• بهترین گزینه برای استفاده در محیط آشپزخانه، به‌دلیل مقاومت در برابر رطوبت
• کاربرد اساسی در ابزار مورد نیاز جراحی
• برخورداری از نقطه ذوب خیلی بالا
• قابلیت استفاده در صنایع ساخت‌وساز ماشین و پروژه‌های سنگین هواپیمایی
• تحمل فشار خیلی زیاد و قابل استفاده در صنعت ظروف‌سازی

البته معایب یا محدودیت‌هایی هم برای این استیل ضد زنگ وجود دارند که از جمله تفاوت‌های استیل بگیر و نگیر را تشکیل می‌دهند:

• دشواری در جوشکاری به‌دلیل برخورداری از نقطه ذوب بالا
• نوسان قیمت ورق استیل به‌دلیل پیچیدگی تولید استیل ضد زنگ
• نشان دادن آثار لک، کثیفی، گردوخاک و اثر انگشت
• عدم برخورداری از خاصیت مغناطیسی

چهار مورد از مهم‌ترین تفاوت‌های استیل بگیر و نگیر

بسته به فاکتورهای مهمی که استیل بگیر و نگیر با آن‌ها مقایسه می‌شوند، می‌توان تفاوت‌های اساسی هر کدام را بررسی کرد. با تمامی این اوصاف، مهم‌ترین فرقی که بین استیل ضد زنگ و ورق استیل بگیر وجود دارد، خاصیت مغناطیسی است. از این تفاوت که بگذریم، 4 فاکتور دیگر برای مقایسه باقی می‌مانند که عبارت‌اند از:

مشخصات: استیل بگیر خاصیت مغناطیسی دارد و از کربن بیشتری ساخته شده است و از آن می‌توان به‌عنوان عنصر آلیاژی سخت استفاده کرد. در مقابل استیل استینلس یا نگیر فاقد خاصیت مغناطیسی است و در ترکیبات شیمیایی خود نیکل بیشتری دارد و در برابر خوردگی و رطوبت مقاومت دارد.

قابلیت اشتعال: استیل بگیر مقاومت پایینی در برابر اشتعال دارد در مقابل استیل استینلس اشتعال تا 900 درجه سانتی‌گراد در برابر اشتعال مقاوم است (با عنوان ورق استیل نسوز هم شناخته می‌شود).

کاربرد: استیل بگیر در صنایع خودروسازی، تولید تجهیزات آشپزخانه، پنل‌های کابینت یخچال، اتصال‌دهنده‌ها و تجهیزات پزشکی و جراحی کاربرد دارد. در مقابل از استیل استینلس در ساخت انواع مخزن ذخیره و یا جدارنازک، تولید تانکر، کپسول و سیستم‌های آبی یا حرارتی و ساخت سینک ظرف‌شویی استفاده می‌شود.

قیمت: استیل نگیر به‌دلیل برخورداری از نیکل کمی گران‌تر از قیمت ورقه‌های بگیر است.

بین استیل بگیر و نگیر کدام بهتر است؟

در این مقاله، با ساختار، ویژگی‌ها و کاربردهای ورقه‌های استیل بگیر و نگیر آشنا شدید. در ابتدا به ورق‌های استیل بگیر اشاره کردیم که خاصیت منحصربه‌فرد مغناطیسی دارند و جذب آهنربا می‌شوند. در ادامه به فولاد ضد زنگ یا ورقه استیل ضد زنگ یا نگیر هم اشاره کردیم که مقاومت به‌مراتب بیشتری دارد، اما فاقد خاصیت مغناطیسی است. برای انتخاب بین ورقه‌های استیل بگیر و فولاد استینلس، در ابتدا باید بدانید که از آن‌ها می‌خواهید در چه پروژه‌ای استفاده کنید. شما می‌توانید از طریق وب‌سایت گرفت، در مورد خرید و به‌کارگیری مقاطع فولادی در پروژه‌هایی که دارید، مشورت بگیرید.