تفاوت لوله پلی اتیلن استاندارد و غیر استاندارد در چیست؟

لوله پلی اتیلن در چند دهه گذشته، پرکاربردترین لوله در صنایع مختلف از قبیل کشاورزی، پتروشیمی و ... بوده و به خوبی جای لوله‌های آهنی، چدنی و PVC را گرفته است. این لوله که از مواد پلی اتیلنی و پلاستیک ساخته می‌شود، در دو نوع استاندارد (درجه 1) و غیر استاندارد (درجه 2) تولید و روانه بازار می‌شود.

اینکه چرا لوله پلاستیکی غیر استاندارد هم تولید می‌شود و اصولا تفاوت لوله پلی اتیلن استاندارد و غیر استاندارد در چیست؛ موضوعی است که قصد داریم در این مقاله از وب سایت گرفت به آن بپردازیم. لطفا تا پایان با ما همراه باشید.

تعریف لوله پلی اتیلن استاندارد و غیر استاندارد

همان‌طور که اشاره شد، در ساخت لوله پلی اتیلن از مواد پلاستیکی استفاده می‌شود. حال اگر مواد اولیه به کار رفته در تولید این لوله از جنس پلاستیک مرغوب و تازه باشد؛ به آن لوله پلی اتیلن استاندارد یا درجه 1 گفته می‌شود.

برخی از کارخانه‌ها از مواد ضایعاتی مانند سبد، ضایعات پنجره، ضایعات پلاستیک‌هایی که در بازار وجود دارند و ... در تولید این لوله استفاده می‌کنند. در این صورت به این لوله، لوله پلی اتیلن غیر استاندارد، دست دوم، کابلی یا درجه 2 گفته می‌شود. به عبارتی دیگر، لوله غیر استاندارد، از مواد گرانول شده بازیافتی تولید می‌شود. بنابراین مشخص است که ارزان‌تر از مدل استاندارد بوده و در عین حال، کیفیت لوله‌های درجه 1 را هم نخواهد داشت.

البته یک تعریف دیگر هم برای لوله پلی اتیلن درجه 2 وجود دارد: گاهی برخی از شرکت‌های بزرگ مانند اداره گاز، سازمان آب و ... برای پروژه‌های عظیم خود، متراژ بالایی از لوله پلی اتیلن استاندارد را خریداری می‌کنند؛ اما بعد از پایان کار، مقداری از این لوله بدون استفاده باقی می‌ماند. در این شرایط، این سازمان‌ها لوله باقیمانده را با قیمت لوله دست دوم (به قیمت مواد اولیه) به مزایده می‌گذارند و برخی از شرکت‌ها آن را خریداری کرده و سپس به عنوان لوله درجه 2 در بازار به فروش می‌رسانند.

این لوله پلی اتیلن دست دوم در واقع همان لوله استاندارد است و نباید با لوله غیر استاندارد اشتباه گرفته شود (چون در تولید آن از مواد و پلاستیک باکیفیت و درجه 1 استفاده شده است).

لوله پلی اتیلن غیر استاندارد کجا کاربرد دارد؟

به طور کلی، در مواردی که قرار است کابل (کابل برق یا فیبر نوری) از داخل یک لوله عبور کند، لوله پلی اتیلن غیر استاندارد یک انتخاب مطمئن به شمار می‌رود. همچنین در کشاورزی و زمانی که به انتقال آب تحت فشار نیاز نیست، می‌توان از این لوله استفاده کرد. البته توجه داشته باشید که برای آبیاری قطره‌ای، انتقال آب آشامیدنی، انتقال گاز و ... استفاده از لوله پلی اتیلن درجه 2 به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

اگرچه لوله پلی اتیلن غیر استاندارد از پلاستیک ضایعاتی تولید می‌شود؛ اما همچنان مقاومت خوبی در برابر جویدگی از خود نشان می‌دهد و به خوبی هم جوش می‌خورد. همین موارد در کنار قیمت مناسب آن (در مقایسه با نوع استاندارد) سبب شده تا این روزها، کشاورزان برای آبیاری زمین‌ها، مزارع و باغات خود، از این لوله استفاده کنند. دیگر مورد کاربرد این محصول، به کابل کشی مربوط می‌شود.

مشکلات استفاده از لوله های پلی اتیلن غیر استاندارد

اولین نکته‌ای که در زمینه استفاده از لوله‌های پلی اتیلن درجه 2 باید به آن توجه کنید، این است که هیچ استانداردی برای ساخت آن‌ها وجود ندارد و نظارتی هم روی روند تولید این محصول انجام نمی‌شود. بنابراین در بعضی مواقع، ممکن است کیفیت بسیار پایینی داشته باشند (البته لزوما نه در همه موارد).

از آن‌جایی که این لوله‌ها از ترکیب مواد ضایعاتی مختلف مانند بطری، ظروف نگهدارنده سوخت، کیسه فریزر و سبد های پلاستیکی تولید می‌شوند (با توجه به متفاوت بودن نقطه ذوب این محصولات)، یک ترکیب ناهماهنگ ایجاد می‌شود. به همین دلیل ممکن است لوله‌های تولید شده به درستی با یکدیگر جوش نخورند یا در حین بارگیری دچار شکستگی شوند.

طول عمر لوله پلی اتیلن غیر استاندارد معمولا پایین است و به همین دلیل، اگر برای انتقال آب مورد استفاده قرار بگیرد، بعد از مدت کوتاهی شاهد ترکیدگی آن در نقاط مختلف خواهید بود. این اتفاق باعث افزایش سرسام آور هزینه‌های تعمیر و نگه‌داری خط لوله شما خواهد شد.

چرا لوله پلی اتیلن غیر استاندارد تولید می‌شود؟

از آن‌جایی که پلاستیک و مواد پلی اتیلنی حتی اگر به صورت بازیافت شده تولید شوند، باز هم کیفیت نسبتا قابل قبولی دارند، در مواردی که مسیر انتقال سیالات تحت فشار نباشد، دلیلی برای هزینه‌های سنگین و خریداری لوله‌ پلی‌اتیلن استاندارد وجود ندارد. به عنوان مثال در آبیاری زمین‌های کشاورزی، نصب این لوله‌ها از نظر اقتصادی به هیچ عنوان مقرون به صرفه نیست.

از طرفی دیگر، برای کابل کشی هم معمولا به یک لوله روکار نیاز است که چون هیچ نیرو یا فشاری بر آن تحمیل نمی‌شود، هرچه ارزان‌تر باشد بهتر است. به طور کلی به دلیل ارزان بودن لوله پلی اتیلن غیر استاندارد، در مواردی که پروژه حتی با کیفیت پایین لوله هم قابل اجرا باشد، بهتر است از این لوله‌ها استفاده شود.

انواع استانداردهای لوله پلی اتیلن استاندارد

همان‌طور که در قسمت‌های قبل هم اشاره شد، در ساخت لوله پلی اتیلن درجه 1، باید انواع استانداردهای جهانی تعریف شده برای پلی اتیلن، در نظر گرفته شوند. استانداردهای مرجع پلی اتیلن (PE) بر اساس مشخصات لوله‌های پلی اتیلن نظیر نسبت ابعاد بر قطر خارجی و فشار مایعات صادر می‌شوند. تمام لوله‌های تولید شده تحت این مشخصات ممکن است برای انتقال آب، مایعات صنعتی فرآوری شده، فاضلاب شهری و غیره استفاده شوند. این استانداردها شامل معیارهای طبقه‌بندی مواد لوله های پلاستیکی PE و سیستم نامگذاری برای آن‌ها با روش‌های آزمون شده و مطابق با الزامات مشخص شده برای کار، ابعاد، فشار پایدار در محیط و درجه حرارت بالا، فشار خروج هیدرواستاتیک، استحکام کششی در عملکرد و ترک خوردگی ناشی از استرس محیطی است.

برخی از مهم‌ترین استانداردهای لوله‌های پلی اتیلن عبارتند از:

1.  استانداردهای تعریف‌شده توسط سازمان جهانی استاندارد (ISO)

2. استانداردهای ATSM: انجمن مواد و آزمون آمریکا

3. AWWA : انجمن امور آبی آمریکا

4. استانداردهای BS: موسسه استاندارد بریتانیا

5. استانداردهای ISIRI: سازمان استاندارد ملی ایران

چطور لوله های استاندارد را از غیر استاندارد تشخیص دهیم؟

معمولا تولید کننده‌های لوله پلی‌اتیلن غیر استاندارد، با هدف بالا بردن کیفیت، ضخامت آن را افزایش می‌دهند. این موضوع باعث می‌شود که قطر داخلی لوله پلی اتیلن درجه 2 کمتر از لوله استاندارد و درجه 1 باشد. از سویی دیگر، وزن آن هم نسبت به مدل‌های درجه 1 به همان نسبت بیشتر است.

یکی دیگر از راه‌های تشخیص این لوله‌ها از همدیگر، توجه به نشان استاندارد است. همان‌طور که اشاره شد، لوله‌های پلی اتیلن درجه 2 هیچ استاندارد خاصی ندارند؛ بنابراین روی آن‌ها هم نباید نشان یا علامت استاندارد کالا را مشاهده کنید. در حالی که همه لوله‌های پلی اتیلن درجه 1، حتما با نشان استاندارد روانه بازار می‌شوند.

در نهایت، قیمت لوله پلی اتیلن هم یکی دیگر از فاکتورهای تشخیص لوله‌های درجه 2 از درجه 1 است. لوله‌های پلی اتیلن استاندارد معمولا با قیمت بیشتری به مشتریان عرضه می‌شوند؛ در حالی که لوله‌های درجه 2، معمولا به شکل قابل توجهی ارزان هستند.

در این مقاله ابتدا به تعریف لوله‌های پلی اتیلن استاندارد و غیر استاندارد پرداختیم و پس از آن، تفاوت‌های این دو لوله با همدیگر را نیز بررسی کردیم. سپس به کاربردها و دلیل تولید لوله پلی اتیلن درجه 2 اشاره کردیم و در پایان، معایب این لوله‌ها را هم ذکر کردیم. در صورتی که همچنان در ارتباط با خرید لوله‌های پلی اتیلن استاندارد یا درجه 2 سوال یا ابهامی دارید، حتما آن را با کارشناسان فروش ما در گرفت در میان بگذارید تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن، پاسخ‌گوی شما عزیزان باشیم.