اوضاع بازار آهن و فولاد روز گذشته ثابت و ساکت گزارش شد و قیمت روز آهن آلات در برخی مبادی فروش با کاهش قیمت در تمامی زیرمجموعههای بازار داخلی فولاد همراه بود. بازار ارز نیز روز گذشته تقریبا بدون نوسان بود و قیمت دلار با توقف در کانال ۳۵ هزار تومانی نوسانات نامحسوسی داشت، اما در پایان روز هر دلار در بازار آزاد حدود ۳۵ هزار و ۴۷۰ تومان مبادله شد.
ثبات و عقبنشینی قیمت میلگرد روز گذشته نیز در این بازار مشهود بود به طوری که کاهش قیمتها حدود ۵۰ الی ۲۰۰ تومان اعلام شد اما عمده مبادی فروش قیمت محصولات خود را تغییر ندادند.
طبق آمار کف قیمت میلگرد آجدار روز گذشته حدود ۱۵ هزار و ۶۵۰ الی ۱۵ هزار و ۷۰۰ تومان گزارش شد که به کارخانه میلگرد ابرکوه، بافق یزد و ... اختصاص داشت. میانگین قیمت میلگرد استاندارد هم حدود ۱۶ هزار و ۱۰۰ تومان برآورد شد.
نرخ روز نبشی و ناودانی ایرانی و اروپایی در غالب کارخانهها ثابت اعلام شد؛ قیمت پروفیل آهن نیز بدون تغییر عرضه شد. قیمت انواع لولههای گازی، داربستی، مبلی و ... نیز مانند سایر محصولات عمدتا ثابت اعلام شد.
قیمت ورق سیاه و انواع آن نیز عمدتا ثبات داشتند و برخی ضخامتها در کارخانههای فولاد مبارکه و اکسین کاهش ۱۰۰ الی ۲۰۰ تومانی داشت. قیمت ورق گالوانیزه، ورق رنگی و روغنی هم در عمده مبادی فروش ثابت اعلام شد.
تیرآهن شاخهای نیز به تبعیت از فضای کلی بازار بدون تغییر قیمت عرضه شد و تنها قیمت تیرآهن اصفهان حدود ۱۰ الی ۵۰ هزار تومان کاهش داشت.
گزارشها از بورس کالا حاکی است که روز گذشته حدود ۲۵۹ هزار و ۹۱۰ تن محصول فولادی به تابلو معاملات راه یافت، از این میزان حدود ۱۶۹ هزار و ۹۱۰ تن به شمش بلوم اختصاص داشت که حدود ۸۴ هزار و ۵۲۰ تن کمتر از حجم عرضه اعلام شده است. ۲۵ هزار و ۱۴۰ تن از شمش عرضه شده مورد استقبال قرار گرفت که نرخ نهایی آن ۱۳ هزار و ۵۲۱ تومان برآورد شد، این آمار بیانگر این است که ۹۰ درصد شمش بورسی معامله نشد.
افزایش نرخ پایه شمش در هر دوره از عرضه برخلاف نرخ شمش در بازارهای جهانی و بروز موانع و چالشهای مداوم در زمینه صادرات فولاد به کاهش میزان تقاضای محصول منجر شده است بهطوری که تقاضا به نسبت نرخ هفته اول شهریور کاهش بیشتری دارد. درحالی با افت معاملات شمش بورسی مواجه هستیم که تا پیش از این آمار بالایی از تقاضای این محصول گزارش میشد.
به عبارتی افت تقاضای سرمایهای، مشکلات موجود در زمینه صادرات و روند کاهشی نرخ آهن آلات از جمله عواملی است که به افت معاملات بورس کالا منجر شده است. افزایش مداوم قیمت شمش آهن بدون توجه به اوضاع صنایع تکمیلی و صادرات شمش و فولاد به رکود این بازار منجر شده است.
اما به عقیده فعالان بازار آهن و فولاد، خروج سرمایه از بازار آهن از علل اصلی رکود بورس کالا است، از طرفی دیگر با وجود سردی هوا که به طور طبیعی فصل رکود معاملات است، خرید شمش که برای تولید مقاطع طویل برای استفاده در ساختمانسازی به کار میرود، کاهش چشمگیر دارد. به عبارتی میتوان گفت رکود بازار مسکن و افت و ساختوسازها که احتمال میرود در ماههای آتی نیز ادامهدار باشد به افت معاملات شمش بورسی دامن زد.
ناگفته نماند که بخشی از رونق بازار و خرید شمش با هدف صادرات انجام میشود، چندی پیش که آزادسازی صادرات محصولات معدنی برای همه ابلاغ شد، برخی از تاجران به خرید شمش یا محصولات فولادی از بازار داخل اقدام کرده و سپس صادر کردند. این امر تا مدتی به رونق بازار داخلی منجر شد اما به تازگی با موانعی که در زمینه صادرات شمش و محصولات فولادی از طریق مرزهای غربی کشور ایجاد شده، در کنار تداوم افت قیمت جهانی شمش، شاهد افت صادرات محصولات فولادی و شمش هستیم.
کاهش صادرات و موانع پیش روی آن در شرایطی است که با رکود شدید و افت تقاضا در بازار داخلی مواجه هستیم. این امر به کاهش نقدینگی تولیدکنندگان و بروز برخی چالشها در این حوزه منجر میشود. در چنین اوضاعی تلاش برای افزایش نرخ پایه شمش به قیمتی بالاتر از نرخ جهانی به زیان واحدهای پایین دست زنجیره فولاد خواهد بود.
از آنجایی که قیمت شمش فولاد بورسی به طور میانگین ۱۳ هزار و ۶۰۰ تومان است، با در نظر گرفتن مالیات بر ارزش افزوده و کارمزد بورس قیمت نهایی این محصول برای تولیدکننده ۱۴ هزار و ۸۲۰ تومان تمام میشود. همچنین با در نظر گرفتن هزینه حمل بار حدود ۵۰۰ تومان و هزینه تبدیل هزار و ۴۰۰ تومانی، میلگرد تولیدشده از این شمش قیمتی معادل ۱۶ هزار و ۶۸۰ تومان خواهد داشت. این در حالی است که هر کیلو میلگرد در بازار آزاد که حدود ۱۶ هزار و ۳۰۰ الی ۱۶ هزار و ۶۰۰ تومان قیمتگذاری میشود که متقاضی ندارد. با این اوصاف میتوان گفت تولیدکنندگان علاوهبر افزایش هزینههای تولید، با چالش نبود متقاضی سرمایهای و مصرفی نیز مواجه هستند.
پس از اعمال محدودیت در زمینه خرید آهن اسفنجی از بورس کالا و الزام به داشتن کد بهینیاب جهت ثبت سفارش، تحرکات تقاضای خرید این محصول نیز فروکش کرد و نرخ فروش آن در عرضه آخر در بورس کالا در مقایسه با عرضه پیشین به کمتر از ده درصد از میانگین نرخ فروش کاهش یافت. آخرین عرضه آهن اسفنجی حدود ۹۱ هزار تن با نرخ ۷ هزار و ۷۸۰ تومان اعلام شد که ۱۲۵ هزار و ۵۰۰ تن ثبت تقاضا داشت اما در نهایت ۸۲ هزار تن آهن اسفنجی با میانگین قیمت ۸ هزار و ۱۴۰ تومان معامله شد.
در ابتدای هفته چهارم آبان ماه حدود ۷۲ هزار تن آهن اسفنجی در بورس عرضه شد که ۱۶۵ هزار تن ثبت شد و کل محصول هم با نرخ ۹ هزار تومان معامله شد. به عبارتی اجرای ابلاغیه لزوم داشتن کد بهینیاب التهابات این بازار را کاهش داد و در اولین روز آذر، روند بازار متعادل تر دنبال شد.