سپری چیست؟ انواع پروفیل سپری و کاربرد هرکدام

یکی از انواع مقاطع فلزی پرمصرف در حوزه‌های عمرانی و ساختمانی، سپری بوده که در جنس‌های مختلفی تولید می‌شود و با نام پروفیل T نیز شناخته می‌شود. انواع سپری که در بازار موجود است از نظر جنس و ضخامت متفاوت بوده که شامل سپری آلومینیومی، گالوانیزه، مس، برنج و استیل هستند. در ادامه به معرفی اینکه سپری چیست و انواع و کاربرد هریک از آن‌ها به چه شکل است، می‌پردازیم؛ با ما همراه باشید.

پروفیل سپری چیست؟

پروفیل سپری که آن را با نام پروفیل T نیز می‌شناسیم، یک مقطع کاربردی در ساختمان‌سازی است که برای ساخت انواع درب و پنجره، ستون و خرپا، اتصالات پل‌ها به ستون و ... کاربرد دارد. با ایجاد یک برش طولی در تیرآهن، می‌توان یک پروفیل سپری ایجاد کرد که دارای جان بلند و بال‌ها باریک باشد. به دلیل شکل ظاهری این پروفیل، آن را پروفیل T نیز می‌نامند.

پروفیل سپری در ضخامت‌های 0.9 الی 2.5 میلی‌متر تولید می‌شود که محبوب‌ترین آن، ضخامت 2 میلی‌متر است. نوع لبه گرد این پروفیل 30 تا 140 میلی‌متر است و لبه تیز آن، بین 20 تا 4 میلی‌متر قرار می‌گیرد. پروفیل سپری به دو مدل «فابریک» و «پرسی» تقسیم‌بندی می‌شود. گاهی برای ساخت پروفیل سپری، تیرآهن را برش می‌دهند. 

در سپری‌های استاندارد، دو ورق با عرض کم را به ‌صورت عمود بر هم قرار می‌دهند و این پروفیل ساخته می‌شود. به ورق عمودی، جان و به ورق افقی، بال سپری گفته می‌شود. جان سپری، قدرت مقاومت در برابر تنش‌های خمشی و برشی را دارد. بال سپری هم، به ‌واسطه افقی بودن می‌تواند در برابر تنش‌های فشاری مقاومت کند. پروفیل‌های سپری معمولا در شاخه‌های 6 و 12 متری و با سایزهای مختلف که با ضخامت آنها مطابقت دارد، به بازار عرضه می‌شوند. مهم‌ترین استاندارهای سپری به شرح زیر است:

• DIN1022
• DIN59051
• DIN EN 10055

همچنین پروفیل سپری با نام‌های پروفیل 507، سپری 507 و پروفیل کلاهی نیز شناخته می‌شود. پروفیل 507 از جنس فولاد st37 و به شکل مقطع مربعی است و در طول‌های 6 و 12 متری تولید می‌شود. ضخامت آن بین 0.9 تا 2.5 میلی‌متر است که ضخامت 2 میلی‌متری آن بیشترین کاربرد را دارد. در ساخت در و پنجره از این پروفیل استفاده میشود.

انواع سپری و مشخصات آن

انواع سپری موجود در بازار جنس‌های مختلفی دارد که مهم‌ترین آن‌ها شامل آلومینیومی، گالوانیزه و فلزی است. همچنین در تولید آن از روش نورد گرم و سرد استفاده می‌شود که در نورد گرم، سپری‌های باکیفیتی تولید می‌شود.

سپری آلومینیومی

پروفیل سپری آلومینیومی به روش اکسترود تولید می‌شود و در آب و هوای مختلف، استحکام و کیفیت بسیار خوبی از خود نشان می‌دهد. وزن مناسب، انعطاف‌پذیری، قابلیت جوشکاری بی‌نظیر، مقاومت در برابر پوسیدگی و ... از مهم‌ترین ویژگی‌های سپری آلومینیومی به شمار می‌روند. از این پروفیل برای سقف‌های کاذب، روکاری، ساخت درب و پنجره، نورگیر، گلخانه و ... استفاده می‌شود. همچنین این سپری ها به‌صورت لبه تیز و لبه گرد تولید می‌شود.

سپری گالوانیزه

سپری گالوانیزه، در حقیقت همان سپری آهنی بوده که با روی پوشانده شده تا آن را در مقابل زنگ‌زدگی محافظت کند. این محصول نیز در ابعاد و قطرهای گوناگونی تولید می‌شود که این عوامل بر قیمت سپری گالوانیزه موثر هستند.

سپری فلزی

سپری فلزی در واقع شامل محصولات مختلفی از انواع سپری شامل آلومینیومی، آهنی و استیل است که هر کدام از آن ها کاربردهای مختلفی دارد. همچنین قیمت این سپری ها با توجه به وزن، ابعاد، جنس و میزان تقاضا متغیر است.

روش تولید سپری

پروفیل سپری به روش نورد گرم تولید می‌شود. در این روش، شمش فولادی از نوع بلوم، با سطح مقطع و ابعاد مورد نظر، وارد کوره‌هایی با دمای زیاد شده و حرارت می‌بیند. در مرحله بعد، شمش‌ها از قفسه نورد عبور داده می‌شوند و در ادامه، نوبت به کم کردن مقطع پروفیل و افزایش طول آن می‌رسد. برای تبدیل شدن پروفیل به شکل نهایی پروفیل سپری، باید دوباره از قفسه‌های نورد میانی و پایانی، عبور داده شود. در نهایت هم پروفیل سپری به ابعاد و ضخامت مورد نظر، برش داده شده و روانه بازار می‌شود.

تحمل بار سپری و مقاومت خمشی سپری

تحمل بار سپری لبه گرد و لبه تیز با هم متفاوت است. در جدول زیر می‌توانید تحمل بار سپری لبه گرد را مشاهده نمایید:

همچنین تحمل بار یا همان مقاومت خمشی پروفیل سپری لبه تیز به شکل زیر است:

البته با استفاده از جدول‌های بالا، می‌توانید وزن سپری در ابعاد و ضخامت‌های مختلف را نیز به دست بیاورید.

مزایا و معایب سپری فولادی

یکی از مزایای سپری فولادی، مقاومت در برابر انواع تنش فشاری بوده، بطوریکه جان سپری به منظور مقاومت در برابر تنش خمشی و برشی طراحی شده است. از این مقاطع برای تقویت بتن استفاده می‌شود؛ همچنین این محصول برای نقاطی که در آن، میزان بار خمشی و برشی زیاد بوده و نمی‌توان در آن از تیرآهن استفاده کرد، مفید است.

از معایب این نوع سپری نیز می‌توان به مقاومت پایین آن در مقابل آتش سوزی و هوازدگی اشاره کرد؛ با‌این‌وجود، سپری‌های فولادی به دو روش نورد گرم و سرد تولیده می‌شود. کیفیت مقاطعی که با روش نورد گرم تولید می‌شوند، بهتر بوده که در نتیجه بر قیمت سپری تولید شده به این روش موثر است.

تفاوت انواع سپری آهنی موجود در بازار

سپری­‌های آهنی در بازار، جزء پرمصرف‌ترین سپری ها بوده که دارای دو نوع نوردی و فابریک هستند:

• نوردی: این نوع سپری، شکلی هندسی داشته که نسب به نوع آهنی فابریک، وزن کمتری دارد؛ این وزن کمتر منجربه مقاومت کمتر این پروفیل شده و بیشتر در مواردی استفاده می‌شود که در آن ابعاد، اهمیت کمتری دارند.
• فابریک: این نوع پروفیل، از انواع سپری آهنی بوده که دارای جان و بال بوده و مقطعی T شکل دارد؛ این محصولات طبق استانداردهای آلمان (جدول اشتال) تولید شده که عرض و ضخامت بال و جان آن و وزن نهایی طبق این استاندارد تولید می‌شود.

کاربرد انواع سپری در ساختمان سازی و صنایع

یکی از مقاطع فولادی پرکاربرد در ساختمان‌سازی و صنعت، سپری بوده که مصارف زیادی دارد. از جمله کاربرد آن در این صنایع، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استفاده به‌عنوان ستون و خرپا
• ساخت در و پنجره
• اتصال ستون‌ها و پل‌ها به یکدیگر
• در ساخت اسکلت گلخانه‌ها
• به‌عنوان نگهدارنده در سقف‌های کاذب
• استفاده در ستون و خرپا
• کلاف‌بندی دیوار آجری
• گاردریل‌های کنار اتوبان و پل
• مهارکننده در ساختمان‌ها
• نماکاری خشک
• ساخت سد
• ساخت گاردریل

عوامل موثر بر قیمت پروفیل سپری

اولین و مهم‌ترین عامل در تعیین قیمت پروفیل سپری، ضخامت و به طبع آن، وزن پروفیل است. به صورت کلی، هرچقدر که ضخامت سپری بیشتر باشد، قیمت آن نیز به همان نسبت بالاتر می‌رود. البته مواردی از قبیل قیمت ورق سیاه، قیمت جهانی فولاد، کارخانه تولید کننده، میزان تقاضای بازار و ... نیز می‌توانند روی قیمت نهایی پروفیل سپری اثر مثبت یا منفی بگذارند.

سخن پایانی

در این مقاله با انواع سپری در جنس‌های مختلف آشنا شدیم؛ این سپری ها شامل آلومینیومی، گالوانیزه، مسی و برنج هستند، همچنین کاربرد آن‌ها با توجه به جنس و ضخامت آن متفاوت است؛ بطوری‌که از سپری آلومینیومی بیشتر در روکاری و سقف کاذب استفاده شده در حالیکه از سپر آهنی برای اتصال پل‌ها و ستون‌ها، ساخت در و پنجره و موارد متعدد دیگر استفاده می‌شود.