7 تفاوت میلگرد و مفتول و مقایسه آن ها

تشخیص تفاوت میلگرد و مفتول، در برخی موارد که کاربرد یکسانی دارند، کار ساده‌ای نیست. افراد حرفه‌ای معمولا نیازی به مقایسه میلگرد و مفتول ندارند و با یک نگاه تشخیص می‌دهند که مقطع فولادی مقابل‌شان چیست. آن‌ها همچنین باتوجه‌ به‌ویژگی‌های پروژه، محصول مناسب را انتخاب می‌کنند و معمولا در انتخاب بین میلگرد یا مفتول تردید ندارند.

مفتول چیست و چگونه تولید می شود؟

مفتول، محصولی است که در شیوه‌های مختلف تولید می‌شود و برای صنایع گوناگون کاربرد دارد. ما در این مقاله به نوع خاصی از مفتول که برای افزایش مقاومت کششی بتن مورد استفاده قرار می‌گیرد، صحبت می‌کنیم. این نوع مفتول‌‌ها از آلیاژ فولاد با کربن کم‌تر و ضدزنگ ساخته می‌شوند و معمولا به‌صورت شبکه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند. شبکه مفتول به‌کاررفته در بتن با نام‌های دیگری مثل مش سیمی یا شبکه سیمی هم شناخته می‌شود.

مفتول همیشه به‌صورت مستقل در دال بتن کاشته نمی‌شود و می‌توان از شبکه‌های این مقطع فولادی در کنار شبکه میلگرد استفاده کرد. مفتول را می‌توان به دو روش نورد سرد و نورد گرم تولید کرد.

انواع مفتول فولادی

سیم‌های مفتولی به دو نوع مفتول سیاه و مفتول گالوانیزه تقسیم می‌شوند. مفتول گالوانیزه با نام مفتول سفید هم شناخته می‌شود و بخاطر روکش گالوانیزه، مقاومت بالاتری دارد. این محصول برای تولید توری‌هایی مثل توری مرغی، حصاری، مش و... به‌کار می‌رود.

مفتول سیاه ظاهر جذابی ندارد و به‌همین‌دلیل در کاربردهایی مثل بستن میلگردها به‌یکدیگر و کاشت آرماتور مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مفتول‌ها می‌توانند مقاومت بتن و شبکه میلگرد را افزایش بدهند.

میلگرد چیست و روش تولید آن چگونه است؟

میلگرد، یک مقطع فولادی است که به‌شکل میله ساخته می‌شود؛ این محصول در دو نوع آجدار و ساده تولید می‌شود و نوع آجدار آن در ساختمان‌سازی و برای افزایش مقاومت کششی بتن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

میلگردها باید به روش‌های مشخصی در بتن کاشته شوند تا تأثیر لازم در افزایش مقاومت آن را داشته باشند. مثلا در برخی از سازه‌ها، میلگردها به‌صورت شبکه‌ای به‌یکدیگر جوش می‌خورند و در بتن کاشته می‌شوند.

کارخانه‌های مختلف از روش‌های گوناگونی برای تولید این مقطع استفاده می‌کنند. در مقایسه میلگرد و مفتول، می‌توان روش ساخت هرکدام را به‌عنوان تفاوت شناخت؛ در ادامه روش‌های تولید میلگرد را نام می‌بریم.

• نورد گرم
• نورد سرد
• میکروآلیاژی
• ترمکس

روش مورد استفاده توسط کارخانه‌های مختلف با یکدیگر تفاوت دارد، اما نورد گرم متداول‌ترین روشی است که میلگردها با استفاده از آن تولید می‌شوند.

انواع میلگرد

روش‌های مختلفی برای دسته‌بندی انواع میلگرد ساختمانی وجود دارد؛ این محصولات را می‌توان براساس سایز، روش ساخت، نوع مواد اولیه و شکل ظاهری تقسیم‌بندی کرد.

مثلا یکی از روش‌های دسته‌بندی، بر اساس آجدار یا ساده بودن این مقاطع فولادی و گرید آن‌هاست. مقاطع ساده با گرید A1 مشخص می‌شوند و مقاطع آجدار با گریدهای A2، A3 و A4 شناخته می‌شوند؛ تفاوت هر گرید در نوع هندسه آج‌ آن‌هاست.

دسته‌بندی بر اساس جنس میلگرد هم از دیگر روش‌هایی است که برای تقسیم‌بندی این محصولات وجود دارد. در ادامه این دسته‌بندی را نیز بررسی می‌کنیم:

• میلگرد سیاه: متریال اصلی برای تولید این محصولات، فولاد پرکربن است.
• میلگرد اروپایی: منگنز متریال اصلی برای تولید این محصولات است؛ کربن و سیلیکون هم مواد دیگری هستند که برای ساخت این مقطع به‌کار می‌روند. انعطاف‌پذیری بالا مهم‌ترین ویژگی‌ این محصولات است.
• میلگرد دارای پوشش اپوکسی: این محصولات همان میلگرد سیاه هستند که با اپوکسی کاور می‌شوند و در برابر خوردگی مقاوم‌ترند.
• میلگرد گالوانیزه: این محصولات هم مانند مقاطع دارای پوشش اپوکسی هستند، تنها تفاوت این است که پوشش آن‌ها از جنس گالوانیزه است و مقاومت آن بیشتر از اپوکسی است.

تفاوت های مفتول و میلگرد در چیست؟

در این بخش تفاوت‌های این دو محصول را به‌صورت موردی بررسی می‌کنیم تا متوجه شوید هرکدام از آن‌ها برای چه کاربردی مناسب هستند.

مطابق با نظر کارشناسان گرفت:

"با مقایسه میلگرد و مفتول، می‌توان دریافت که تفاوت‌های این دو باعث شده کاربردی مکمل یکدیگر داشته باشند. تفاوت میلگرد و مفتول به‌میزان مقاومت و انعطاف آن‌ها برمی‌گردد و بر اساس مقاومت مورد نیاز برای بتن و سازه مورد نظر باید تصمیم گرفت که کدام محصول (میلگرد یا مفتول) مناسب‌تر است."

محل قرارگیری

میلگردها، معمولا در ته سازه و قسمت انتهایی ستون‌ها کاشته می‌شوند. میلگردها باید در عمق مشخصی قرار بگیرند، تعیین عمق کاشت آرماتور باتوجه به‌اندازه سازه و میزان مقاومت مورد نیاز صورت می‌گیرد.

جایگاه استفاده از مفتول در ساختمان‌سازی نقطه میانی دال‌های بتنی است. این مقاطع فولادی معمولا در عمق پنج سانتی‌متری قرار می‌گیرند؛ اگر شبکه مفتول در کنار میلگرد استفاده شود، محل قرارگیری آن باتوجه به‌محل قرارگیری میلگرد مشخص خواهد شد.

میزان انعطاف پذیری

میزان انعطاف‌پذیری مفتول نسبت‌به میلگرد بیشتر است. به‌همین‌دلیل در سازه‌های کوچک‌تری که انعطاف‌پذیری ابزار افزایش مقاومت کششی بتن اهمیت دارد، از مش سیم استفاده می‌شود. شبکه‌های مفتول می‌توانند به‌شکل سازه بتنی در آیند. میزان انعطاف‌پذیری میلگردهای مختلف نیز یکسان نیست. هرچقدر کربن مقطع فولادی بیشتر باشد، مقاومت آن بیشتر و انعطاف‌پذیری‌اش کم‌تر می‌شود. 

کاربرد

به‌طور‌کلی، کاربرد میلگرد و مفتول یکسان است و در جزئیات با یکدیگر تفاوت دارند. میلگرد می‌تواند مقاومت کشسانی بتن در سازه‌های عظیم را تأمین کند؛ در مقابل شبکه مفتول برای پیشگیری از نفوذ آب در درزهای بتن به کار می‌رود و از ریزش لایه‌های بتن پیشگیری می‌کند.

میزان حمایت از سازه های بتنی

میلگرد قابلیت بیشتری در حفاظت از سازه‌های بتنی دارد؛ هرچقدر سایز میلگرد بزرگ‌تر باشد، برای تحمل وزن‌های بالاتری کاربرد دارد. در سازه‌هایی که مهندسان قصد دارند مقاومت کششی بتن را به حداکثر مقدار ممکن برسانند، از میلگرد استفاده می‌شود.

قیمت

قیمت میلگرد به نسبت قیمت مفتول بالاتر است؛ علت اصلی این موضوع هم وزن کم‌تر فولاد به‌کاررفته در مفتول است.

مقاومت دربرابر خم شدگی

همانطورکه گفتیم مفتول انعطاف بیشتری نسبت‌به میلگرد دارد، بنابراین زمانی که تحت فشار قرار می‌گیرد به‌راحتی خم می‌شود و مقاومت چندانی ندارد. در مقابل میلگرد به‌اندازه‌ای در برابر خم شدن مقاوم است که می‌تواند برای ایمن‌سازی بخش‌های بتنی ساختمان در برابر تکان‌های زلزله هم مورد استفاده قرار بگیرد.

میزان مقاومت شبکه جوش

میزان مقاومت شبکه زمانی‌که در حال جوش‌دادن آن هستید، اهمیت بسیاری دارد. میلگردها ضخامت بیشتری دارند، به‌همین‌دلیل مقاومت آن‌ها در شبکه جوش بیشتر است.

کدام کارخانه مفتول باکیفیت تری تولید می کند؟

کارخانه‌های ایران همیشه از بهترین فولاد تولیدی برای تأمین مواد اولیه استفاده می‌کنند و محصولات‌شان هم مطابق با استاندارد روز ملی و بین‌المللی تولید می‌شود. همه کارخانه‌های ایرانی مفتول‌های باکیفیتی تولید می‌کنند و مقایسه بین آن‌ها جایز نیست.

میلگرد کدام کارخانه ها باکیفیت تر است؟

میلگرد، یکی از پرکاربردترین مقاطع فولادی در کشور است و تعداد کارخانه‌هایی که این مقطع فولادی را تولید می‌کنند بسیار زیاد هستند. معمولا فعالان حوزه ساخت‌و‌ساز براساس تجربه و منطقه‌ای که در آن ساخت‌وساز انجام می‌دهند، محصولات یک برند را می‌خرند.

محصولات بسیاری از کارخانه‌ها استانداردهای بین‌الملل مثل ایزو را دارند و سایر کارخانه‌ها هم محصولاتشان را مطابق با استانداردهای ملی تولید می‌کنند.

چه عواملی بر قیمت میلگرد تاثیر دارد؟

قیمت میلگرد، یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی است که فعالان حوزه ساخت‌وساز برای برآورد بودجه باید به آن توجه داشته باشند. قیمت این محصول نوسان‌های بسیاری را تجربه می‌کند.

عواملی که باعث ایجاد نوسان قیمت میلگرد در بازار می‌شوند عبارت است از:

• میزان عرضه و تقاضا
• ظرفیت تولید کارخانه
• قیمت مواد اولیه
• قیمت جهانی آهن
• نیاز صنایع مصرف‌کننده
• تصمیمات سیاسی و اقدامات دولت
• زمان

سخن پایانی

اکنون، به‌صورت تئوری تفاوت میلگرد و مفتول را می‌دانید. البته ممکن است هنوز مقایسه میلگرد و مفتول، تشخیص تفاوت‌ آن‌ها و انتخاب بین میلگرد یا مفتول برای پروژه کمی برایتان سخت باشد، اما به‌مرور زمان و با کسب تجربه می‌توانید ویژگی‌هایی که در این مقاله خواندید را در مقاطع فولادی که می‌بینید، پیدا کنید. در نتیجه تشخیص می‌دهید کدام محصول برای کدام پروژه مناسب است.