تحلیل بازار فولاد دی ماه 1402

کمبود تقاضا حداقل پنج ماهی است که بازار آهن و فولاد کشور را درگیر خود کرده است اما در دی ماه، بخصوص روزهای پایانی آن، به اوج خود رسید و ترمز بازار فولاد را کشید! اگر در ماه های گذشته با کاهش تقاضای خرید انواع آهن آلات، به ویژه میلگرد مواجه بودیم، این بار، کاهش تقاضا ریشه‌دارتر شد و بازار با کاهش تقاضا برای خرید شمش فولادی روبه رو شده است. در دی ماه، فعالیت نوردکاران به دلیل کمبود نقدینگی کمرنگ تر شد. فولادسازان نیز با کمترین میزان ظرفیت، تولیدات خود را انجام دادند. کاهش عرضۀ شمش در بورس کالای یازدهم دی ماه، اولین افت عرضۀ این محصول طی ماه های گذشته محسوب می‌ شود. در بازار آسیا نیز روز سه شنبه 16 ژانویه (26 دی ماه) کمترین قیمت برای سنگ آهن ثبت شد و شاخص‌‌‌های سهام در آسیا طی یک ‌ماه اخیر به پایین‌‌‌ترین سطح خود رسید.

بازار فولاد در هفتۀ اول دی ماه

دی ماهِ بازار فولاد، با افزایش چشمگیر قیمت ورق سیاه آغاز شد. افت شدید عرضه ورق سیاه از یک سو و عدم عرضه اسلب از طرف فولاد مبارکه و افزایش قیمت اسلب در بورس از سویی دیگر باعث بالا رفتن قیمت این محصولات شد. این افزایش از ابتدا تا نهمین روز ماه ادامه داشت. قیمت رول ورق دو میلیمتر مبارکه در اولین شنبه دی ماه 373000 ریال بود و در آخرین روز کاری هفته اول دی، به 390000 ریال رسید. 

همزمان با افزایش قیمت اسلب، شرکت اکسین نیز قیمت ورق‌های خود را افزایش داد. این کمبودها، بر نرخ فروش ورق ‌های سرد تأثیرگذار بود و سبب افزایش اندک قیمت این محصولات نیز شد. ورق گالوانیزه از افزایش قیمت ورق سیاه تأثیر نپذیرفت و نرخ فروش این محصول ثابت ماند. فروش اعتباری برخی از کارخانه‌ها و تقاضای مناسب برای خرید ورق گالوانیزه، از عوامل پیشگیری کنندۀ افزایش قیمت ورق گالوانیزه در هفته‌های ابتدایی دی ماه گزارش شده است.

هفتۀ دوم دی و افزایش واردات سنگ آهن به چین

هفته دوم دی ماه مصادف با آغاز سال نو میلادی 2024 بود. آغاز سال جدید میلادی، با افزایش واردات سنگ آهن به چین و همچنین واردات قراضه به ترکیه همراه بود. واردات بیلت به چین کاهش یافت و در بازار داخلی این کشور، قیمت بیلت 2 دلار کاهش داشت. در این روزها، قیمت ورق های گرم صادراتی فوب دریای سیاه تغییری نداشت. قیمت این محصول در بازار داخلی اروپا و آمریکا نیز بدون تغییر باقی ماند. این در حالیست که قیمت ورق سیاه در بازار ایران، به ویژه ورق های با ضخامت پر مصرف، عمدتاً روند صعودی داشت.

گرانی قیمت پایه اسلب فولادی در هفته سوم دی ماه

خبر گرانی قیمت پایه اسلب فولادی در هفته سوم در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران نسبت به نرخ صادراتی این محصول، در ابتدای هفته سوم دی ماه منتشر شد. علت این افزایش قیمت را هدف کنترل قیمت مواد اولیه در بازار داخل بیان کردند! گویا مسئولان مربوطه فرمول تعیین قیمت پایه محصولات صنعتی برای عرضه در رینگ فیزیکی را تغییر داده‌اند. فرمولی که بر اساس آن، قیمت‌های محصولات پایه، دیگر بسته به تغییرات و نوسانات نرخ ارز و قیمت های جهانی نباشد! اما تجربه یک‌ سال اخیر نشان داده که چنین تغییراتی به اهداف مورد نظر نرسیده است.

این تغییرات قیمت به اعتراض انجمن نوردکاران به قیمت پایه اسلب (تختال) فولادی برای عرضه در رینگ فیزیکی بورس‌ نسبت داد شده است. انجمن نوردکاران، حجم عرضه اسلب در رینگ فیزیکی بورس‌کالا را مصداق عرضه قطره‌‌‌چکانی و بازارسازی عنوان کرده‌اند. آن‌ها خواهان تغییر شیوه تعیین قیمت پایه اسلب شدند؛ شیوه‌ای که بر اساس آن، نرخ عرضه در بازار داخل بالاتر از قیمت صادراتی این محصول نباشد. در هفته دوم دی ماه، هر کیلوگرم اسلب، با قیمت 20700 تومان در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران ارائه شده بود. اما با در نظر گفتن فرمول محاسباتی جدید، این محصول 16درصد بالاتر از قیمت قبلی خود عرضه خواهد شد.

هفته چهارم دی ماه و کاهش تولید و عرضه شمش فولاد

کاهش تولید و میزان عرضۀ شمش فولادی، مهم‌ترین خبر بازار فولاد در هفته پایانی دی ماه بود. کاهش تولید البته با کاهش تقاضا برای خرید این محصول پایه توأم بوده است و این یعنی یک رکود سنگین. در این میان، عرضه آهن اسفنجی نیز با کاهش داشت اما چون روند تولید شمش نزولی بود، کمبود آهن اسفنجی آنچنان به چشم نیامد. به طور کلی، فولاد سازان تولیدات خود را با کمترین میزان ظرفیت پیش بردند. نورد کاران نیز گویی به خواب زمستانی رفتند؛ زیرا با کمبود نقدینگی مواجه هستند. در ادامه نگاهی بر تغییرات قیمت تعدادی از مهم‌ترین مقاطع فولادی داریم.

قیمت میلگرد آجدار در دی ماه 1402

بررسی قیمت میلگرد آجدار کارخانه‌های مختلف طی دی ماه 1402، نشان می‌دهد که قیمت این محصول در برخی برندها افزایشی، در برخی برندها باثبات و در اندکی از برندها با افت ناچیز همراه بوده است. شرکت‌های راد همدان، سیرجان، شاهرود، آناهیتا گیلان، کویر کاشان، نورد گرم سمنان، آریان فولاد و ابرکوه در مورد تمامی سایزهای میلگرد خود، طی دی ماه افزایش قیمت داشتند.

کارخانۀ راد همدان، معمولاً از شرکت‌های پیشرو در بالا بردن قیمت آرماتورهای آجدار در ایران است. در ماه ابتدایی زمستان نیز این شرکت مانند همیشه افزایش قیمت را در مورد آرماتورهای خود در نظر گرفت. آرماتور آجدار قطر 12، استاندارد A3 از قیمت 22111 تومان به 22890 تومان صعود کرد و حدود 779 تومان افزایش قیمت داشت. افزایش قیمت حتی در مورد سایزهایی که استفادۀ کمتری دارند نیز به همین صورت بوده است. میلگرد آجدار قطر 28 راد همدان، استاندارد A3 نیز یک افزایش قیمت 780 تومانی را تجربه کرد.

در این ماه، قیمت میلگرد اصفهان، صبا فولاد زاگرس، قائم، پردیس و هیربد با افت ناچیز همراه بوده است. البته افت قیمت برای سایزهای پرکاربردتر، بسیار کم بوده است. میلگرد قطر 12 هیربد، استاندارد A3 از قیمت 21377 در ابتدای ماه، به 21331 تومان رسید. میلگرد آجدار قطر 28 این برند، با استاندارد مشابه، کاهش قیمت 623 تومانی را تجربه کرد. یعنی از قیمت 21514 تومان به 20918 تومان افت پیدا کرد. پرشین فولاد و شاهین بناب از جمله برندهایی هستند که قیمت آماتورهای آجدار خود را تقریباً ثابت نگه داشتند. به عنوان مثال، شرکت شاهین بناب، میلگرد آجدار قطر 8، استاندار A2 را در ابتدای دی ماه به قیمت 21010 تومان و در روزهای پایانی ماه نیز 21010 تومان عرضه کرد.

تغییرات قیمتی ورق سیاه فولادی در دی ماه 1402

متأسفانه همانند چند سال گذشته، بولد کردن مسألۀ گاز در فصل زمستان، به تشنج محصولات بازار آهن، منجر شد. این بار هم بهان کمبود گاز، باعث کاهش تولید اسلب شد و این موضوع، موجب افزایش قیمت ورق آهن از همان روزهای ابتدایی دی ماه گردید. همین امر قیمت ورق گرم ضخامت ۲ میلیمتر را به نزدیک ۴۰ هزارتومان رساند و دیگر اقلام ورق هم روند صعود قیمت به خود گرفتند. به عقیدۀ کارشناسان، قیمت ورق گرم در ایران آنقدر بالا رفته که به سقف خود رسیده و بازار دیگر کشش افزایش قیمت بیش از این را ندارد.

دی ماه 1402، ماه صعود قیمت ورق سیاه در بازار ایران بود. این محصول در تمامی برندها و سایزها، افزایش قیمت را تجربه کرد. حتی ضخامت های کم کاربرد نیز از این افزایش ها در امان نماندند. قیمت ورق سیاه 40 کاویان، ابعاد 6000*1250  فابريك کارخانه، در آخرین روزهای دی ماه، 27890 تومان اعلام شد. در حالیکه در روزهایی ابتدایی ماه، 25230 تومان قیمت گذاری شده بود و 2660 تومان افزایش قیمت داشت.

در میان 99 درصد افزایش قیمت های بازار ورق سیاه، برند نورد اصفهان به چشم می‌خورد که نرخ فروش ورق‌های فابریک 30 میل خود را ثابت نگه داشته است. ورق سیاه فابریک ضخامت 30 میلیمتر، ابعاد 6000*1000 در تمامی روزهای دی ماه، با قیمت 25505 تومان عرضه شد. محصولات فولاد مبارکه نوسانات چشمگیری از تغییرات قیمت را ثبت کرده اند. بالا و پایین رفتن قیمت ها برای محصولات این شرکت، بیشتر از افزایش قیمت آن‌ها بوده است. افزایش قیمتِ 183 تومانی نمونه‌ای از گرانی ورق‌های 15 میل برش خورده (6000*1500) فولاد مبارکه است. این محصول از 35230 تومان به 35413 افزایش قیمت پیدا کرد.

نوسانات قیمت تیرآهن در دی ماه

قیمت تیرآهن در ایران، نوسانات متعددی را در اولین ماه زمستان 1402 تجربه کرده است. آنچه که از بررسی قیمت تیرآهن های سایز 14 نمود دارد، برایند صفر در اختلاف قیمت ابتدا و انتهای پایان دی ماه است. به عبارت دیگر، تیرآهن های سایز 14 بیشتر برندها، حتی اگر در روزهای میانی ماه دچار نوسان قیمت شده بودند، قیمت‌شان در انتهای ماه، به قیمت ابتدای ماه بازگشت پیدا کرد. این حالت در مورد محصولات کارخانه های اهواز، کرمانشاه و ماهان دیده می‌شود. به عنوان مثال، تیرآهن 14 اهواز شاخۀ 12 متری که در ابتدای ماه 3027523 تومان عرضه شده بود، انتهای ماه نیز با همین قیمت عرضه شد.

در مورد تیرآهن های ذوب آهن اصفهان، تغییر قیمت‌ها برای سایزهای مختلف متغیر است. سایز 14 تیرهای ذوب آهن، هم در بخش شاخه فروشی و هم در بخش کیلو فروشی، با افت قیمت همراه بوده است. به طوری که شاهد کاهش 229,358 تومانی تیرآهن 14 ذوب آهن، از 4036698 تومان به 3807340 هستیم. این درحالیست که همین شرکت، طی یک ماه، افزایش 1,651,377 تومانی در تیرآهن‌های شاخه‌ای سایز 30 خود اعمال کرده است. قیمت تیرآهن در حال حاضر در بازه 13027523 به 14678900 تومان رسید.

بازار آهن در روزهای آینده چگونه است؟

تقاضای ضعیف در بازار فولاد و افت جهانی قیمت سنگ آهن (1.4 درصد کاهش) از وقایع فولادی در سال جدید میلادی است. از ابتدای سال جدید، قیمت کک و زغال سنگ کاهش یافته و این موضوع بر کاهش قیمت فولاد در بازارهای جهانی تاثیرگذار بوده است. از طرف دیگر، جنگ روسیه، اوکراین، غزه و اسرائیل و تأثیری که بر منطقه دارد غیر قابل انکار است و در هر حال، فعلاً سیاست دست برتر دارد. در چنین شرایطی، سرمایه به انتظار می‌نشیند و تنها در فضاهای مطمئن مثل امریکا و هند می ‌چرخد!

پایگاه خبری فولاد ایران، آمار سود فولاد سازان را به صورت یک جهش بیش از چهل درصدی نسبت به سال قبل بیان کرده است؛ این نشان می‌دهد که دولت سود داشته و تحت فشار نیست. مسألۀ انتخابات نیز این روزها همه چیز را تحت تأثیر قرار داده است و دولت، سیاست را به اقتصاد ترحیج داده است. در کنار این موضوع، تنگنای تسهیلات بانکی و دخالت های ناکارآمد در بورس نیز بر روند دوگانگی بازار قوت بخشیده است. بازرگان‌ها نمی‌توانند به غیر از میلگرد، در بورس کالای دیگری بخرند! در نتیجه فضای رقابت محدود شده و باعث شده تا تعیین قیمت بر عهده بازار گذاشته شود. حالتی که مغایر با اصول اولیه تاسیس بورس فلزات است.

در کنار این‌ها، فرمول جدیدی که برای تعیین قیمت پایه اسلب فولادی برای عرضه در بازار فیزیکی بورس ‌کالا در نظر گرفته شده، قطعاً بر قیمت ورق‌های فولادی و محصولات مشتق از آن تأثیر گذار است. باید صبر کنیم تا ببینیم این فرمول جدید مسیر قیمت ورق های فولادی را به چه سمت و سویی می برد! در کل، به دلیل انتظارات تورمی افزایشی در بازار داخل، فرمولی که توسط بورس‌کالای ایران برای تعیین قیمت پایه ابداع شده، ناکارآمد ارزیابی شده است. زیرا انتظارات تورمی در کشور آنقدر بالاست که صنایع تکمیلی را برای خرید مواد اولیه خطوط تولید سوق می‌‌کند. در چنین شرایطی افزایش فاصله میان نرخ حواله ارز در بازار مبادله و نرخ ارز در بازار آزاد، حامی رقابت متقاضیان برای کسب سهم از عرضه گران مواد اولیه خواهد بود.

ادامه‌ی سایه‌ی جنگ بر بازار آهن آلات

بازار فولاد ایران همچنان در رکود به سر می‌برد. محدودیت عرضه تسهیلات بانکی جدی شده است. امید برای نجات بازار همچنان دست به دامان صادرات است! اما جنگ در نوار غزه بر معاملات جهانی سایه افکنده و مشتری‌‌‌های خارجی تمایلی به خرید ندارند. از طرف دیگر ابهام در مساله عوارض صادراتی  باعث سردرگمی در بازار گشته؛ اگرچه شایعاتی مبنی بر لغو این عوارض منتشر شد، اما تاثیر آن به دلیل تعطیلات ژانویه به سرعت دیده نخواهد شد. بازار مقاطع فولادی ایران، درگیر مساله تامین مالی است و این شرایط اجازه روشن شدن وضعیت بازار را نمی‌دهد. اما در کل، با توجه به مشکلات صادرات، در صورت تداوم شرایط فعلی، به‌خصوص رکود در فروش میلگرد، پیش ‌بینی می‌شود که بازار به رکود خود ادامه دهد.