نگاهی جامع به بازار آهن و فولاد در شهریور ماه 1402

بازار آهن و فولاد کشور طی شهریور 1402 بازاری پرنوسان، تقریباً غیر قابل پیش‌بینی و راکد بود. هر چند طی ماهی که گذشت، بازار اندکی فعال‌تر از بازار تیر و مرداد ماه بود اما رونقی در خرید و فروش آهن و فولاد رخ نداد و به طور کلی قیمت آهن و فولاد در رکود بوده است. در روزهای آغازین شهریور ماه، علیرغم آنکه با کمبود تقاضا در بازار فولاد و افزایش تولید مقاطع فولادی مواجه بودیم، قیمت‌ها همچنان حالت افزایشی توأم با ثبات خود را حفظ کردند. ورق های صنعتی St52 و A516 و برخی سایزهای پراستفادۀ نبشی از جمله محصولاتی بودند که گارد افزایشی داشتند.

در مقابل، میلگرد ساده روند با ثبات خود را از ابتدا تا انتهای ماه حفظ کرد. میلگرد آجدار، این محصول پرمصرف، شهریور ماه را با رکود به پایان رساند. رکود بازار ساخت و ساز و در نتیجه عدم خرید و فروش مناسب میلگرد آجدار سبب شد در پایان ماه، شاهد افت اندک در قیمت این محصول در مورد اکثر برندها و سایزها (قطر) باشیم.

شهریور 1402، ماه شمش‌های فولادی در بازار ایران!

شاید بتوان شهریور 1402را ماه شمش‌های فولادی در بازار آهن ایران دانست! دوره‌ای که معاملات شمش فولاد با حمایت سیگنال‌‌‌های افزایشی نظیر رشد نرخ ارز و حضور فعال متقاضیان سرمایه‌‌‌ای پررونق‌‌‌تر از ماه‌های قبل سپری شد. شیوه تعیین قیمت پایه شمش از یک طرف و اجازه برای حضور متقاضیان سرمایه‌‌‌ای در این بازار باعث شد تا توازن قیمتی در معاملات شمش و مقاطع طویل فولادی از میان برود. به نحوی که خرید شمش و تولید محصول در بازار داخل و حتی صادرات اقتصادی نداشته باشد!

طی هفته دوم از شهریورماه، ۲۶۷‌هزار تن انواع آرماتور فولادی در رینگ صنعتی بورس‌کالا ارائه شد. قیمت پایه برای عرضه این محصول حول و حوش ۲۲‌هزار و ۱۳۰تومان تا ۲۳‌هزار و ۸۰تومان در نظر گرفته شد. قیمت پایه انواع آرماتور نسبت به نرخ فروش شمش فولاد در بازار بورس مناسب تر بود. با این حال، تقاضای چندانی برای خرید آرماتور وجود نداشت. در نتیجه، خرید و فروش آرماتورهای فولادی با رکود مواجه شد. علت این موضوع وجود محصول با قیمت کمتر در بازار آزاد و رکود حاکم بر بخش ساخت‌‌‌وساز گزارش شده است. سایۀ رکود حاکم بر معاملات مقاطع طویل فولادی، تا پیش از تعطیلات اربعین، یعنی طی هفته سوم شهریور ماه نیز ادامه داشت.

در همین روزها، بازار داخلی فولاد چین نیز بازاری تقریباً مشابه بازار داخلی ایران داشت. بازاری که با تقاضای داخلی ضعیف و تولید بالا همراه بوده است. در ماه اوت که بخشی از آن شهریور ماه را در بر می‌گیرد، صادرات فولاد چین 13 درصد نسبت به ماه قبل افزایش داشته است. به همین نسبت، میزان واردات فولاد به این کشور، 5.6 درصد افت نشان می دهد. در همین روزها، ترکیه نیز واردات شمش بیلت CSI و قراضه های آهن از آمریکا را به کمترین میزان خود طی سال 2023 و هفت ماه پایانی سال 2022 رساند.

در ادامه نگاهی کوتاه بر چگونگی روند قیمت برخی مقاطع فولادی طی شهریور 1402 داریم.

وضعیت میلگرد آجدار طی شهریور 1402

در اولین روز شهریورماه ۲۰‌هزار تن آرماتور فولادی از رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران معامله شد. این در حالی بود که نوردکاران بالغ بر ۲۴۵‌هزار تن انواع آرماتور فولادی را در این زمان در رینگ صنعتی بورس‌کالا عرضه کرده بودند و به این ترتیب نسبت عرضه میلگرد به حجم معامله آن در این روز به ۸‌ درصد رسید.

نبود تقاضای قابل‌ملاحظه برای میلگرد سبب شد تا در روز ابتدایی شهریور، این محصول در محدوده قیمت پایه در رینگ صنعتی بورس‌کالا معامله شود. به این صورت که تنها ۲۰‌هزار تن انواع میلگرد با میانگین نرخ ۲۲‌هزار و ۵۵۰ تومان از بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران معامله شد.

در دهۀ دوم شهریور، افزایش چشمگیر قیمت دلار، تکان قابل توجهی در بازار همراه با رکودِ فولاد ایجاد کرد و تقاضا در بورس فولاد بهبود یافت. رشد ناگهانی قیمت دلار طی یازدهم تا چهاردهم و به ویژه در دوازدهم شهریور، رشد قیمت اکثر مقاطع فولادی را در پی داشت. طی 12 تا 13 شهریور، کارخانه میانه، قیمت میلگرد آجدار قطر 22 میل خود را از 22170 تومان به 22721 تومان افزایش داد. اما در هر صورت، شهریور 1402 را می‌توان ماه رکود در خرید و فروش آماتور آجدار ثبت کرد. نتیجۀ نوسانات قیمت میلگرد از ابتدا تا پایان شهریور، افت اندک قیمت این محصول نسبت به روزهای آغازین ماه است.

در آخرین روز کاری بازار بورس شهریور، 201 هزار و 689 تن میلگرد به بورس عرضه و نرخ پایۀ میلگرد، 22 هزار و 200 تومان اعلام شد. در مقابلِ روزهای پر هیاهوی بازار میلگردهای ساختمانی، میلگردهای صنعتی بازار آرامی را پشت سر گذاشتند. وضعیت قیمت میلگردهای ساده وضعیتی مشابه تیر ماه بود؛ ثبات، ثبات و ثبات. کویر کاشان، ابهر، نطنز و متین و ملایر، از کارخانه های تولید کنندۀ میلگرد ساده در ایران به شمار می‌آیند.

روند تغییرات قیمت نبشی و ناودانی در شهریور ماه

کاهش قیمت دلار در آخرین روزهای کاری شهریور ماه، کاهش قیمت نبشی و ناودانی را به همراه نداشت. در آخرین روز کاری این ماه یعنی بیست و نهم، تمامی کارخانه های عرضه کنندۀ نبشی، قیمت محصولات خود را ثابت نگه داشتند. این موضوع در مورد کارخانه های تولید کنندۀ ناودانی نیز مشابه بود و در قیمت ناودانی نیز تغییری ایجاد نشد. ضمن اینکه نرخ پایۀ این محصول در بازار بورس آخرین روز کاری شهریور، 23 هزار و 700 تومان اعلام شد.

آنچه که در بررسی روند تغییرات قیمت نبشی کارخانه های مختلف بارز است، ثبات چند روزه و حتی دو هفته‌ای قیمت‌ها و سپس افت یا افزایش ناگهانی با شیب تند است. این حالت را می توان در نبشی 60×60 ضخامت 3 میل فولاد جاوید بناب، به وضوح ملاحظه کرد. این محصول طی پایان روز دوم تا چهارم شهریور با یک شیب نزولی، از 24400 تومان به 24210 تومان رسید و پس از ثبات دو هفته ای، مجدداً با یک شیب افزایشی، از 24210 تومان به 24404 تومان رسید. البته در این میان، بسیاری از کارخانه ها، سایز 50×50 و 60×60 نبشی های خود را از ابتدا تا پایان ماه ثابت نگه داشتند. کارخانه هایی مثل زنجان، ماهان ذوب، منظومه و آونگان. نرخ پایۀ نبشی در آخرین بازار بورس شهریور ماه 1402، 23 هزار و 300 بود. در این روز، 3901 تن نبشی به بورس کالا عرضه شد؛ از این میزان، 2131 تن آن مورد تقاضا قرار گرفت.

بررسی روند تغییرات قیمت ناودانی نیز حکایت از ثبات طولانی و تغییر ناگهانی دارد. ناودانی 6 متری 8 میل تبریز، از ابتدای شهریور پس از یک ثبات دوازده روزه، ناگهان از 23060 تومان به 23152 تومان رسید و این نرخ را تا پایان ماه نگه داشت. قیمت ناودانی‌های هم وزن اروپا در تمامی سایزها، افت داشته است. این افت قیمت در محصولات کارخانه های فولاد تهران نیز دیده می‌شود. ثبات قیمت در ناودانی 8 و 10 فولاد فراد قابل توجه است. این در حالیست که برند معروف تبریز، در مورد تمامی سایزهای ناودانی‌های تولیدی خود، افزایش قیمت لحاظ کرده است.

بازار عمدتاً صعودی ورق های گرم در ایران

بر اساس داده‌های منتشرشده از ادارۀ ملی آمار چین (NBS)، شاخص فرعی سفارش‌های جدید در ماه آگوست به 50.2 واحد رسید. این رقم 0.7 واحد افزایش داشت. این شاخص منجر به افزایش اطمینان خریداران ورق گرم در بازار شد. از این رو، قیمت ورق گرم در بازار داخلی چین با رشد همراه شد.

افزایش قیمت ورق گرم در چین، افزایش قیمت ورق‌ آهن را در ایران در پی داشته است. تمامی کارخانه‌های تولیدکنندۀ ورق سیاه St37، در نود درصد محصولاتشان افزایش قیمت اعمال کردند. بالا رفتن قیمت رول ورق سیاه 4 میل فولاد مبارکه از 29800 تومان در 4 شهریور به 31698 تومان در 19 شهریور نمونه ای از این افزایش قیمت‌ها است. این محصول در آخرین روز کاری شهریور یعنی بیست و نهم، نیز با نرخ 31698 تومان عرضه شد. در این روز، 300 هزار تن ورق گرم مبارکه با نرخ پایۀ 20 هزار و 900 تومان در بازار بورس عرضه شد.

نگاهی بر بازار فولاد در روزهای آتی

آنچه که در سه ماه تابستان 1402 تجربه شد، ناهماهنگی نوسانات قیمت فولاد با قیمت دلار بود. حالتی که حدأقل سه سالی میشد که بسیاری از پیش‌بینی کنندگان قیمت‌ها، خریداران و فروشندگان، پیش‌بینی و خرید و فروش‌های خود را با هماهنگ بودن این دو گزینه انجام می‌دادند. در بسیاری از روزهای شهریور، علیرغم کاهش قیمت دلار، با افزایش و ثبات قیمت مقاطع فولادی مواجه بودیم. حالت معکوس این روند نیز وجود داشته است. این امر بسیاری از خریداران را که چند سالی روند خریدهای خود را با روند قیمت دلار تطبیق داده و به نوعی به آن عادت کرده بودند، دچار سردرگمی کرد.

ایران و چین در سال‌های اخیر روابط سیاسی و اقتصادی تنگاتنگی برقرار کرده‌اند. از این رو، چگونگی رفتار بازار فولاد چین می‌تواند بر بازار فولاد ایران مؤثر باشد. بررسی نمودارهایی از روند قیمتی سررسیدهای مختلف از سپتامبر 2023 تا آگوست 2024، برای ورق گرم، نشان از کاهش قیمت طی یک سال آینده میلادی در چین دارد. به نظر می رسد قیمت میلگرد تا پایان سال 2023 یعنی تا پایان ژانویه، سیر صعودی داشته باشد. این سیر صعودی در ماه ژانویه کمی متعادل است. سپس از سال میلادی آینده (2024) یک سیر نزولی ملایم در پیش می‌گیرد و این افت احتمالاً تا آگوست 2024 ادامه داشته باشد. اما به طور کل، برایند قیمت ها حکایت از افزایش نرخ قیمت میلگرد در آگوست 2024 نسبت به آگوست و سپتامبر 2023 خواهد داشت.

چشم اندازی از بازار داخلی فولاد تا پایان سال 1402

اگر با حمایت دولت و ارائۀ زمین‌هایی که برای ساخت و ساز در نظر گرفته شده است، بازار مسکن رونق گیرد و راه بیفتد، در حوزۀ فولاد نیز شاهد تغییر و تحول خواهیم بود. اما اگر این اتفاق رخ ندهد، قطعاً شرایط بازار آهن آلات و فولاد و حتی دیگر فلزات، تا پایان سال چندان مطلوب نخواهد شد.

برنامه ریزی صحیح و اصولی بر چگونگی صادرات فولاد نیز بحث دیگری است که بر رونق این بازار اثرگذار است. با توجه به اینکه کشور پتانسیل تولید فولاد را دارد، اقدامات به موقع و صحیح در دو مورد اخیر می‌تواند آیندۀ خوبی برای بازار رقم بزند. اما به گفتۀ رئیس اتحادیه فروشندگان آهن و فولاد تهران، نهادهای مربوطه هنوز نتوانسته‌اند از ظرفیت بازارهای صادراتی، به‌خصوص بازارهای اطراف به درستی استفاده کنند. این درحالیست که کشور همسایه ما، ترکیه، در این مورد بسیار موفق عمل کرده و به یک رقیب جدی و موفق برای ایران تبدیل شده است.

به طور کلی، بازارها در نیمه دوم سال میل به صعود دارند. اما آنچه که گریزناپذیر است، سهم تحولات و اخبار سیاسی و تأثیر آن‌ها بر بازارها است. مسألۀ رسیدن ارزهای آزاد شده از کره به کشور و تزریق این ارزها به بانک‌ها می تواند به کم پولی بانک‌ها در ماه‌های پایانی سال کمک کند. اما در این میان، مشکل کسری بودجۀ دولت به قوت خود باقی است. اگر این مشکل حل نشود، بر قیمت ارز اثر خواهد گذاشت. خبرهای رسیده از پایگاه خبری فولاد ایران حاکی از آن است که در ماه مهر، شاهد افت قیمت شمش و مقاطع فولادی، افزایش صادرات و احتمالاً تزریق پول خواهیم بود. همه این‌ها در حالیست که سررسید بسیاری از بدهی‌های قبلی تجار و کارخانه‌ها نیز در همین ماه مهر است.

سخن پایانی

در نهایت باید بگوییم که بازارِ بی ثبات فعلی، بسیار چالش بر انگیز و غیر قابل پیش بینی است. وضعیت فعلی بازار را می‌توان بسیار ناپایدار و غیر قابل پیش بینی توصیف کرد. چشم انداز نیز بسیار چالش برانگیز و غیر قابل پیش‌بینی است؛ زیرا به گفتۀ رئیس اتحادیه فروشندگان آهن و فولاد، در حال حاضر، یک چشم‌انداز واقعی که تمامی اصناف مرتبط با بازار فولاد به آن پایبند باشند، وجود ندارد.