قیمت پایه شمش؛ محرک گرانی بازار

ظرف هفته ابتدایی شهریورماه یعنی روز دوشنبه ششم شهریور، بالغ بر 120‌هزار تن شمش فولاد با نرخ پایه‌‌‌ای برابر 18‌هزار و 900تومان تا 20‌هزار و 400تومان در رینگ صنعتی بورس کالای ایران عرضه شد. این در حالی بود که به گزارش موسسه فست‌مارکت، هر تن شمش فولاد صادراتی ایران ظرف روز جمعه سوم شهریورماه با نرخ 460دلار به ازای هر تن صادر شده بود. با احتساب نرخ ارز 38‌هزار تومانی که فولادسازان دلار حاصل از صادرات خود را در سامانه مبادله در همین حدود به فروش می‌‌‌رسانند، نرخ ریالی صادرات شمش فولاد فوب خلیج‌فارس و تحویل بر عرشه کشتی برابر 17‌هزار و 500تومان خواهد بود.

همچنین با درنظر گرفتن نرخ ارز 42‌هزار تومانی که بهای ارز در سامانه دوم مبادله ارزی است، نرخ ریالی صادرات شمش فولاد کشور به 19‌هزار و 300تومان می‌‌‌رسد. بنابراین قیمت پایه شمش فولاد برای عرضه در بازار فیزیکی بورس‌کالا بالاتر از بهای صادراتی فروش شمش فولاد فوب خلیج‌فارس تعیین می‌شود. این در حالی است که صادرات و تحویل محصول به عرشه کشتی نیز برای فولادساز هزینه‌‌‌بر است. به این ترتیب می‌‌‌توان گفت فرمول تعیین قیمت پایه شمش فولاد به نحوی است که صنایع تکمیلی مجبور به خرید مواد اولیه با نرخی بالاتر از رقبای خارجی هستند. این موضوع از سویی تحمیل زیان به صنایع تکمیلی کشور بوده و از سوی دیگر حامی گرانی مقاطع طویل فولادی در بازار داخل است.

تغییر فرمول تعیین قیمت پایه با هدف جداسازی نرخ محصولات فولادی از نرخ دلار و جلوگیری از تاثیر منفی رشد نرخ ارز بر بازار داخل اخذ شذ، اما این هدف با این فرمول جدید هرگز محقق نشد و این روش جدید عامل گرانی بیشتر در بازار فولاد داخل شد. عرضه شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس‌کالا با نرخی بالاتر از بهای صادراتی و مجوز خرید این محصول برای متقاضیان سرمایه‌‌‌ای، باعث افزایش رقابت منفی برای نوردکاران شده است. در این شرایط صنایع تکمیلی برای کسب سهم از عرضه‌‌‌های شمش مجبور به رقابت با متقاضیان سرمایه‌‌‌ای هستند. این موضوع به زیان حلقه نهایی تولید و مصرف‌کننده نهایی است.

ظرف روز دوشنبه ششم شهریورماه بالغ بر 95‌هزار تن شمش فولاد از رینگ صنعتی بورس‌کالا با میانگین نرخ 20‌هزار و 300تومان معامله شد. میزان تقاضای ثبت‌شده در بازار برابر 180‌هزار تن بود، اما برتری تقاضا نسبت به عرضه باعث نشد تا میانگین نرخ فروش به سقف قیمت پایه برسد. درواقع مشتریان به دنبال خرید فولاد در بازه قیمت پایه بودند. با احتساب مالیات ارزش‌افزوده و کارمزد ارکان بورس، بهای تمام‌شده شمش فولاد در معاملات بورس‌کالا برای خریدار به 22‌هزار و 200تومان می‌‌‌رسد. این نرخ با بهای مقاطع طویل فولادی در بازار آزاد تطابقی ندارد و این رشد نرخ محرک قیمت در بازار داخل است.