آخرین مطالب
صفر تا صد اجرای لوله کشی فاضلاب در ساختمان
مقالات آهن آلاتسیستم انتقال فاضلاب یکی از مهم‌ترین سیستم‌های لوله‌کشی هر ساختمانی محسوب می‌شود که باید پساب‌های آلوده ساختمان را به شبکه فاضلاب شهری برساند تا از این طریق به تسویه خانه برود. اکثر شبکه‌های لوله کشی ساختمان، تنها برای انتقال مایع و گاز مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما سیستم فاضلاب باید امکان انتقال جامدات در اندازه‌های کوچک را هم داشته باشد؛ در غیر این صورت، پسماندها در مسیر لوله‌ها گیر می‌کند و گرفتگی ایجاد خواهد کرد. انتخاب سایز و قطر مناسب و ایجاد شیب مورد نیاز برای لوله‌ها، به پیشگیری از گرفتگی کمک می‌کند. در این مقاله آنچه نیاز است درباره شبکه فاضلاب ساختمان بدانید را توضیح می‌دهیم.
انواع لوله‌کشی‌فاضلاب ساختمان و مقایسه آنها
لوله‌های فاضلاب تمام به صورت توکار نصب می‌شوند. البته ممکن است در فضای پارکینگ یا حیاط، محل عبور آنها مشخص باشد؛ اما در فضای داخلی ساختمان، لوله‌های فاضلاب به هیچ وجه مشخص نیستند. لوله کشی ساختمان برای این کاربرد به دو روش انجام می‌شود:
- روش سنتی (کف)
- روش زیر سقفی
در روش سنتی، ابتدا لوله بخش‌های مورد نیاز مانند سرویس بهداشتی و سیفون را به لوله‌های فاضلاب وصل می‌کنند و سپس آنها را به صورت کف خواب روی زمین سازه قرار می‌دهند. بعد از پایان فرایند پایپینگ، سطح با مصالحی چون سیمان پوشانده می‌شود و در نهایت کف‌پوش‌ها روی سطح قرار می‌گیرند.
در روش زیرسقفی، لوله‌ها به جای اینکه کف ساختمان خوابانده شوند، در سقف طبقه پایین قرار می‌گیرند؛ یعنی لوله‌های فاضلاب طبقه دوم از سقف طبقه اول عبور می‌کند. این روش مدرن‌تر است و در ساختمان‌های نوساز بیشتر کاربرد دارد. نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که در روش زیر سقفی، باید حتما سازه‌های سقف کاذب و کناف وجود داشته باشد. در غیر این صورت امکان قرار دادن لوله وجود نخواهد داشت.
بخش های مختلف فاضلاب ساختمانی
سیستم‌های فاضلاب ساختمانی به دو دسته خانگی و صنعتی تقسیم‌بندی می‌شوند و بخش‌های مختلف هرکدام از آنها با یکدیگر متفاوت است. فاضلاب‌های خانگی دو بخش سنگین (شامل سرویس بهداشتی) و سبک (شامل فاضلاب آشپزخانه، حمام و...) دارند.
اجزای اصلی سیستم فاضلاب خانگی عبارت است از:
- سیفون: بخش واسط بین وسیله بهداشتی و لوله‌های افقی فاضلاب
- افقی: بخش انتقال‌دهنده مواد فاضلابی به لوله‌های عمودی
- قائم: انتقال‌دهنده فاضلاب در بین طبقات و رساندن این مواد به شبکه فاضلاب شهری
- لوله ونت و هواکش: بخش انتقال دهنده گازهای فاضلاب به فضای بیرونی ساختمان
انواع لوله‌های فاضلابی
لوله‌هایی که برای شبکه فاضلاب خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرند، تنوع زیادی دارند. در ادامه انواع مختلف این محصولات را نام می‌بریم و توضیحاتی درباره هرکدام از آنها ارائه می‌دهیم.
شیب لوله برای لوله‌کشی فاضلاب باید چقدر باشد؟
مواد فاضلابی همیشه مایع نیستند. به همین دلیل با ایجاد شیب مناسب در سیستم پایپینگ فاضلاب خانگی، باید از نیروی جاذبه استفاده کرد تا مواد در لوله‌ها باقی نمانند و به شبکه فاضلاب شهری هدایت شوند. در واقع سرعت حرکت این مواد در لوله‌ها، با شیب آن تنظیم می‌شود. اگر شیب خیلی کم باشد، احتمال باقی ماندن پساب‌ها در مسیر لوله‌کشی وجود خواهد داشت. شیب زیاد هم باعث رسوب ذرات جامد فاضلاب به دیواره‌ها می‌شود و در دراز مدت گرفتگی ایجاد می‌کند.
در شبکه‌های استاندارد فاضلاب، لوله‌ها بین صفر تا ۵ درصد شیب دارند؛ اما شیب متداول برای اکثر پایپ‌ها، ۲ درصد است. شیب باید به گونه‌ای باشد که در یک پایپ افقی، قسمت ابتدایی آن، کمی بالاتر از قسمت انتهایی آن قرار بگیرد و پساب‌ها از انتها به ابتدای لوله هدایت شوند.
لوله‌کشی فاضلاب توالت ایرانی و فرنگی چگونه است؟
روند لوله کشی فاضلاب توالت‌های فرنگی و ایرانی تفاوت چندانی با یکدیگر ندارد و تنها در جزئیات باهم متفاوت است. لوله‌هایی که برای توالت کار می‌شوند، به صورت عمودی و صاف (موازی بایکدیگر) قرار می‌گیرند و فاصله بین آنها نیز حداقل ۵ سانتی‌متر است. شیب مناسب و تعبیه هواکش‌ها در فضای درست، از دیگر نکاتی است که باید به آنها توجه داشت. این مصالح فاضلاب باید ۳۰ تا ۳۵ سانتی‌متر با دیوارها فاصله داشته باشند.
اهمیت هواکش در لوله‌کشی فاضلاب توالت فرنگی
لوله‌های ونت و هواکش برای انتقال بوی بد فاضلاب به بیرون و تخلیه گازهای موجود در این شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرند. سر ونت باید به پشت‌بام ساختمان هدایت شود یا حفره مخصوص در دیوارها داشته باشد. بعضی از لوله‌کش‌های غیرحرفه‌ای، سر لوله ونت و هواکش را از پنجره سرویس بهداشتی رو به بیرون قرار می‌دهند. در این روش، احتمال بازگشت بوی بد فاضلاب به فضای داخلی زیاد است.
نصب صحیح سیفون در عملکرد سیستم فاضلاب چه اهمیتی دارد؟
وظیفه سیفون این است که مواد فاضلابی را به همراه آب به لوله کشی فاضلاب هدایت کند. در سرویس‌های بهداشتی ایرانی، معمولا لوله‌های خروجی عمودی هستند، به همین دلیل سیفون نیازی به ایجاد نیروی اضافه ندارد. اما در سرویس‌های فرنگی، سیفون باید آب را با فشار و نیروی گردشی به بیرون بفرستد. نصب صحیح سیفون نقش مهمی در تخلیه درست فاضلاب و پیشگیری از گرفتگی و بوی نامطبوع دارد.
رعایت نکردن استانداردهای لوله کشی فاضلاب چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟
احتمالا برای شما هم پیش آمده که وارد ساختمانی قدیمی شده‌اید و بوی بد فاضلاب در بدو ورود آزارتان داده. عدم رعایت نکات لوله کشی فاضلاب، باعث می‌شود بوی بد آن در فضا بپیچد، زودتر از موعد پوسیده شود و ترک‌خوردگی پیدا کند. همچنین میزان گرفتگی فاضلاب در شبکه‌هایی که به صورت استاندارد ساخته نشده‌اند، خیلی بیشتر از لوله‌کشی‌های استاندارد است.
تست فرآیند در لوله‌کشی فاضلاب ساختمان
یکی از مهم‌ترین بخش‌های فرایند لوله کشی فاضلاب ساختمانی، تست آن است که باید پیش از به کار گرفتن شبکه برای کاربردهای اصلی انجام شود. در این تست، آب با فشار ۶ متر باید به مدت ۱۵ دقیقه از تمام لوله‌های ساختمان عبور کند تا لوله‌کش‌ها مطمئن شوند مشکلی در بدنه لوله‌ها، اتصالات و شیب آنها وجود نداشته باشد. بعد از پایان تست، مشکلات احتمالی حل می‌شوند و در نهایت بخش‌های نهایی مانند کاسه توالت، سینک و سایر تجهیزات نصب خواهد شد.
انتخاب مناسب‌ترین و بهترین لوله برای لوله‌کشی فاضلاب
تشخیص نوع مناسب لوله برای سیستم مورد نظر شما، برعهده افراد متخصص در این زمینه است. این افراد با بررسی شرایط ساختمان، بهترین محصولات را به شما معرفی می‌کنند.لوله‌های چدنی و مسی دیگر برای لوله کشی فاضلاب ساختمان کاربرد ندارند؛ علت این مسئله هم قیمت بالا، چالش‌های نصب و وزن زیاد آن‌هاست. البته این محصولات در سیستم‌های فاضلاب صنعتی و بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرند. نوع پلیکا هم مقاومت کافی در ندارند و ممکن است دچار ترک خوردگی شوند. به همین دلیل در حال حاضر محصولات پوش فیت و لوله گالوانیزه بهترین انتخاب برای سیستم فاضلاب خانگی محسوب می‌شوند. از آنجایی که قیمت یک فاکتور تاثیرگذار در انتخاب لوله مناسب برای ساختمان است، بهتر است قبل از انتخاب بررسی‌های لازم را در مورد کیفیت و قیمت لوله گالوانیزه یا هر جنس دیگری از لوله انجام دهید. برای مشاهده قیمت می‌توانید به صفحه قیمت انواع لوله در وب‌سایت گرفت مراجعه کنید.
وسایل مورد نیاز برای لوله کشی فاضلاب چیست؟
فرایند نصب لوله‌های فاضلاب تفاوت چندانی با سایر انواع لوله‌های ساختمانی ندارد. مهم‌ترین وسایلی که برای این کار نیاز دارید را در ادامه نام می‌بریم:
- لوله‌بر اتوماتیک یا مشتی
- لوله‌بر تلسکوپی
- آچار فرانسه
- آچار آلن
- آچار لوله‌گیر
- لوله خم کن
- گاز انبر
- اره آهن بر
- اره برقی لوله کشی
- تجهیزات لوله بازکنی
- پلیسه‌گیر
- دم باریک
- پیچ گوشتی
لوله کشی فاضلاب ساختمان یک طبقه
ساختار لوله کشی فاضلاب ساختمان یک طبقه، نسبت به ساختمان‌هایی با تعداد طبقات بیشتر، ساده‌تر است. اندازه لوله‌های فاضلاب چنین ساختمان‌هایی برای بخش‌های سبک (سینک، ماشین لباسشویی و حمام) باید بین ۶۳ تا ۷۵ میلی‌متر باشند. اما برای بخش‌های سنگین (توالت ایرانی و فرنگی)، باید از لوله‌هایی با ضخامت بیشتر (حدودی ۱۱۰ میلی‌متر) استفاده کرد. ساختمان‌های یک طبقه هم مانند سایر انواع ساختمان‌ها باید لوله‌هایی هم برای انتقال پساب باران و آب‌های سطحی به شبکه فاضلاب داشته باشند. برای لوله کشی فاضلاب ساختمان یک طبقه معمولا از محصولات pvc یا پوش فیت استفاده می‌کنند.
نکات و مقررات مهم لوله‌کشی فاضلاب ساختمان که باید رعایت شود
در ادامه مهم‌ترین نکاتی که باید در این فرآیند مهم ساختمانی رعایت شود را توضیح می‌دهیم.
- نوع و سایز انتخابی باید با مواد فاضلابی هماهنگ باشد؛ به عنوان مثال اگر در فاضلاب مواد شیمیایی وجود داشته باشد، لوله‌ها باید در برابر خوردگی مقاومت بالایی داشته باشند.
- پیش از شروع لوله کشی باید نقشه شبکه فاضلاب خانگی را کشید و آنها را مطابق با نقشه کار گذاشت.
- برای لوله کشی باید از اتصالات مناسب و باکیفیت استفاده کرد.
- لوله کشی نباید در دمای خیلی پایین روزهای سرد انجام شود، زیرا احتمال ترکیدگی وجود دارد. البته اگر از لوله‌های فلزی برای لوله کشی فاضلاب استفاده می‌کنید، با مشکلی در این زمینه مواجه نخواهید شد.
- لوله ونت و هواکش‌ها باید در محل درست تعبیه شوند. در ساختمان‌های بالای ۱۰ طبقه به نصب هواکش کمکی هم نیاز است.
- لوله‌ها باید عایق شوند تا در هنگام تغییرات دما با مشکل مواجه نشوند. همچنین بهتر است زیر آنها، سطحی خاص مانند مقوا قرار دهید تا لرزش‌هایی که هنگام عبور پساب‌ها اتفاق می‌افتد، باعث ایجاد ترک در آنها نشود.
- در شبکه فاضلاب خانگی باید مخزن رسوب‌گیر در مکان‌های مشخص کار شود.
- لوله‌ها نباید از فاصله نزدیک به اتاقک آسانسور، کانال‌های هوا و تابلوهای برق عبور کنند.
هزینه اجرای کدام روش از لوله کشی فاضلابی در ساختمان مقرون به صرفه‌تر است؟
اگر فقط هزینه‌های اجرای کار را در نظر بگیرید، لوله کشی فاضلاب به شیوه سنتی، ارزان‌تر تمام می‌شود. اما اگر فرایند تعمیرات را هم در نظر بگیرید، متوجه می‌شوید که هزینه لوله کشی زیر سقفی مناسب‌تر است. زیرا تعمیرات این دسته از لوله‌ها نیازی به عملیات کنده‌کاری و بنایی ندارد و ساده‌تر از لوله‌هایی که به روش سنتی تعبیه شده‌اند، انجام می‌شود.
در حالت کلی، اجرای لوله کشی زیر سقفی ساده‌تر است، سریع‌تر انجام می‌شود، احتمال آسیب دیدن لوله‌ها در آن کم‌تر است و طول عمر بالاتری هم نسبت به روش‌های سنتی دارد (زیرا فشار کف به لوله وارد نمی‌شود). به همین دلیل است که کاربرد بیشتری در ساختمان‌سازی مدرن دارد. البته شرایط بعضی از ساختمان‌ها به گونه‌ای است که لوله‌ها را تنها می‌توان در کف واحدها تعبیه کرد و راهی جز استفاده از روش سنتی وجود ندارد.
در این مقاله اطلاعاتی که باید درباره لوله کشی فاضلاب ساختمان داشته باشید را ارائه دادیم. البته این فرایند یک کار تخصصی است و به مهارت و تجربه بالایی نیاز دارد. به همین دلیل توصیه می‌شود کشیدن نقشه و نصب انواع لوله‌های ساختمان خود را به لوله‌کش‌های حرفه‌ای بسپارید. اینکه اطلاعات کافی در این زمینه داشته باشید، به شما کمک می‌کند راحت‌تر متوجه منظور و اهداف تکنسین‌های لوله‌کش شوید و بتوانید نظراتی که دارید را با آنها در میان بگذارید. اگر سوالی در این زمینه دارید، می‌توانید در بخش کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.
دیدگاه یا سوال خود را به اشتراک بگذارید
مطالب مرتبط
