نقش ایران در آینده جهانی صنعت مس

با توجه به عوامل مختلفی که در آینده صنعت مس تأثیرگذار خواهند بود، باید از سال ۲۰۰۰ به بعد مسیر آن را به‌صورت جدی مورد بررسی قرار داد و نقش چین را به‌عنوان بزرگترین تولیدکننده مس در جهان در نظر گرفت. در دهه اول قرن ۲۱، تقاضای مس در چین چهاربرابر شده و این کشور با افزایش ساخت‌وساز، رشد جمعیت، تولید لوازم‌خانگی و محصولات دیجیتال به بزرگترین تولیدکننده مس در جهان تبدیل شده است. به‌طوری که ۴۲ درصد مس جهان در چین تولید می‌شود. پس از پایان کرونا و جان‌گرفتن دوباره اقتصاد جهانی، پیش‌بینی می‌شود که با افزایش تولید خودروهای برقی و تمرکز بر انرژی‌های سبز، تولید مس تا سال ۲۰۳۵ افزایش دوبرابری را تجربه کند. خودروسازان برتر جهان نیز قصد دارند تا سال ۲۰۳۰ نزدیک به ۲/ ۱تریلیون دلار بر روی توسعه و تولید میلیون‌ها خودروی الکتریکی و حمایت از این تولید هزینه کنند. برنامه‌های خودروسازان برای ساخت ۵۴ میلیون دستگاه خودروی برقی باتری‌دار در سال ۲۰۳۰ پیش‌بینی شده است که بیش از ۵۰ درصد کل تولید خودرو را تشکیل خواهد داد. با توجه به حرکت جهان به این سمت و افزایش تولید مس و کاهش عیار مس در معادن، قیمت مس در آینده افزایشی خواهد داشت و پیش‌بینی می‌شود که قیمت مس تا سال ۲۰۲۵ در حدود 15 دلار تثبیت شود. برای مشاهده قیمت ورق مسی به صفحه مربوطه در سایت مراجعه کنید.

با توجه به اینکه ایران یکی از کشورهایی است که در مسیر کمربند مس جهانی قرار دارد، سوالی پیش می‌آید که چه نقشی در تولید و صادرات این فلز سرخ می‌تواند ایفا کند؟ ایران، با وجود داشتن معادن مس بزرگ و کوچک، و طبق آمارهای منتشرشده توسط شرکت ملی مس ایران که به عنوان پرچم‌دار توسعه این صنعت در کشور شناخته می‌شود، در حوزه اکتشافات، افزایش عمق حفاری‌ها، تولید و فروش، رکوردشکنی‌های تاریخی انجام داده و توانسته است سهم صادرات مس ایران را افزایش دهد. اما در حال حاضر، صنعت مس جهان به دنبال برنامه‌های جدیدی است تا بتواند با تحقق اهداف تعیین‌شده، تولید کاتد مس را در پنج سال آینده به یک میلیون تن برساند. اما این راه دارای چالش‌ها و موانع بسیاری است که باید آن را در بالادست زنجیره تولید مس مورد بررسی قرار داد. ایران بدون شک می‌تواند در زنجیره جهانی مس و توسعه آن دارای نقش مهمی باشد؛ اما کمبود مواد اولیه و چالش‌های کنونی معادن کشور، جایگاه ایران در رسیدن به هدف تولید یک میلیون تن کاتد مس را در یک هاله ابهام قرار داده است. به همین دلیل، نباید مشکلات را در وجود خدادادی معادن مس جست‌وجو کرد، بلکه باید به عدم توسعه این معادن پرداخت.

در سال‌های اخیر، کشور با تحریم‌های سختی مواجه شده و شرایط اقتصادی به سمت کاهش سرمایه‌گذاری در معادن حرکت کرده است، که این امر با مخاطرات مختلفی برای رسیدن به چشم‌انداز آینده همراه است. با این حال، هنوز می‌تواند دیر نشده باشد که دولت با تسهیل اوضاع کسب‌وکار در بخش معدن به این زنجیره کمک کند تا به اهداف اسناد بالادستی برسد.

برای حل مسائلی مانند واردات آسان‌تر ماشین‌آلات معدنی، در نظر می‌رسد می‌تواند به وضعیت اورژانسی ناوگان حمل‌ونقل کشور توجه بیشتری شود، حقوق دولتی کاهش یابد، محدوده‌ها آزاد شوند، معافیت مالیاتی برای فعالیت‌های اکتشافی ارائه شود، قیمت‌گذاری برای فروش یا صادرات محصولات مس در بورس‌کالا متناسب با شرایط بازار انجام شود و روابط دیپلماتیک توسعه یابد. به‌عنوان مثال، بیش از ۱۸ هزار دستگاه ماشین‌آلات با عمر بالای ۲۰ سال در معادن در حال کار هستند که مستهلک شده‌اند و در وضعیت بحرانی قرار دارند. بنابراین برای حفظ وضعیت فعلی معادن و ادامه روند تولید، حداقل واردات ۲۵ هزار دستگاه ماشین‌آلات مورد نیاز است که این موضوع نیازمند آگاهی کامل بدنه حاکمیت از وضعیت موجود است تا با همراهی و تسهیل شرایط و واردات ماشین‌آلات معدنی، به تسریع روند تولید در معادن کمک شود.

یکی از عوامل توسعه اقتصادی، سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه است. در راستای رسیدن به اهداف بالاتر تولید، همکاری با شرکت‌های خارجی در صنعت مس و سرمایه‌گذاری آنها در توسعه معادن کشور امری ضروری است. بدون توسعه صنایع معدنی و تولید محصولات با ارزش‌افزوده بالا، تأمین مواد اولیه برای زنجیره مس امکان‌پذیر نیست. بنابراین، سرمایه باید به معادن وارد شود تا تأمین مداوم مواد اولیه در زنجیره مس تضمین شود. علاوه بر این، معدنکاران و شرکت ملی مس به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده در کشور، باید با تولید بهره‌ورتر و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین، جایگاه خود را به صنعت مس در سطح جهانی ارتقا دهند تا توسعه روزافزون زنجیره مس در ایران، به رشد اقتصادی و ارزآوری کشور کمک کند.

بنابراین، ایران می‌تواند نقش مهمی در توسعه صنعت مس جهانی و توسعه صنایع مرتبط با این فلز گران‌بها ایفا کند. آینده خودروهای برقی به حد زیادی به افزایش تولید مس وابسته است و فعالیت کشورهایی با ذخایر عظیم مس می‌تواند تعیین‌کننده باشد. همان‌طور که ایران در صنایع معدنی دیگر تأثیر قابل توجهی در زنجیره‌های ارزش این مواد دارد، در زمینه مس نیز می‌تواند با برنامه‌ریزی‌های کارشناسی‌شده وجود خود در بازار جهانی را تقویت کند.

گروه رسانه "دنیای اقتصاد"، با هدف توجه به تبیین نقش و جایگاه بخش خصوصی در شکوفایی اقتصادی و توسعه پایدار، در روزهای ۱۸ و ۱۹ اردیبهشت ماه، سیزدهمین "همایش و نمایشگاه چشم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌انداز صنعت فولاد و سنگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آهن ایران با نگاهی به بازار را در هتل المپیک تهران برگزار کرده است. همچنین در روزهای ۲۰ و ۲۱ اردیبهشت ماه امسال، "همایش و نمایشگاه چشم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌انداز صنایع فلزات غیرآهنی ایران" و فناوری‌های وابسته با نگاهی به تولید و بازار، در هتل المپیک تهران برگزار می‌شود.