فولاد خوزستان الگویی مناسب بومی سازی در بین فولادی ها

بر اساس گزارشات، شرکت فولاد خوزستان دومین تولید کننده فولاد در چند سال اخیر بوده و تلاش کرده تا با اتکا بر دانش و پتانسیل داخلی، نیاز خود به واردات را تأمین نماید و بتوانند از این طریق صرفه‌جویی‌های ارزی را داشته باشند. سرعت اجرای طرح‌های توسعه این شرکت هم با افزایش خوبی روبرو است. این شرکت در سال ۹۹ توانست ۹۲ درصد از نیاز‌های خود را که در راستای تجهیزات و قطعات بود در داخل کشور فراهم کند و هدف گذاریش بر آن بود تا وابستگی به واردات را بتواند از ۸ درصد به ۵ درصد کاهش دهد. به عبارتی تلاش و فولاد خوزستان در ارتباط با این زمینه است تا بتواند یک الگوی بومی سازی خوب در کشور باشد. این استراتژی توانسته سبب شود تا فولاد خوزستان موفق به بومی‌سازی ۲۵ هزار قطعه و تجهیزات گشته و بیش از ۷۰۰ میلیون یورو صرفه‌جویی ارزی را نیز به همراه داشته باشد؛ اما این مسئله بومی‌سازی و خودکفایی تنها یک موضوع بوده و معاملات نوین و اشتغالزایی هم در دستور کار این شرکت است. به ‌عبارتی فولاد خوزستان در ابتدای راه خود و با تکیه بر شرکت‌های دانش‌بنیان توانست به سمت اجرای برنامه‌های خود برود و در حال حاضر با حمایت کردن از این مجموعه‌ها توانسته موفق شود تا ۲۵ هزار قطعه و تجهیزات جدید را که لازم داشته است، به دست آورد.

می‌توانیم این‌گونه بگوییم که صرفه‌جویی‌هایی که با بومی‌سازی صورت خواهد گرفت، یک مسیر حمایتی برای شرکت‌های دانش بنیان به شمار می‌رود. مهمترین چالشی که شرکت‌های دانش‌بنیان با آن روبرو هستند سرمایه‌گذاری و عدم‌حمایت مجموعه‌های بزرگ بوده که خوشبختانه فولاد خوزستان در این راه قدم‌های مثبتی برداشته و با حمایت کردن از این شرکت‌ها توانسته سود دو طرفه را به وجود آورد. منعقد کردن قرارداد‌های مختلفی که با بیش از ۱۰۰ شرکت دانش بنیان داشته و انعقاد کردن ۲۵ قرارداد بومی‌سازی قطعات که با سرمایه‌گذاری بیش از ۵۲۱ میلیارد تومان انجام شده در فهرست مهمترین کارهای شرکت فولاد خوزستان است که توانسته برای بومی‌سازی قطعات و تجهیزات صنعت فولاد کشور انجام دهد. تمامی این موارد منجر به اشتغال‌زایی در بخش‌های دانش بنیان است. البته همانطورکه گفتیم اشتغال‌زایی تنها یکی از اهداف اصلی مجموعه فولاد خوزستان بوده و حال در کنار تامین نیاز داخل کشور توانسته به آن به خوبی دست پیدا کند.

فولاد خوزستان تلاش می‌کند تا بتواند با تکیه بر شرکت‌های دانش بنیان فناوری‌ها و دانش روز را در مجموعه بومی‌سازی کند و شروع جدیدی را برای همکاری این شرکت با دیگر فولادسازی‌ها انجام دهد. به‌عبارتی حمایت فولاد خوزستان اثرات مثبتی را داشته که در نتیجه باعث توسعه ملی خواهد شد. صرفه‌جویی‌های ارزی در گام‌های نهایی قطعاً به نفع ایران بوده و می‌تواند نقدینگی‌های لازم برای اجرای پروژه‌های توسعه را از سمت تولیدکنندگان فراهم نماید. این تصمیمات و البته برنامه‌ای که فولاد خوزستان دارد مدت‌هاست که مطرح شده و به آسانی می‌تواند الگویی برای سایر تولیدکنندگان فولاد باشد. به‌عبارت این مجموعه توانسته در بحث همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان و البته بومی سازی در میان تولیدکنندگان فولاد کشور مقام اول را به دست آورد.

فولاد خوزستان به عنوان دومین تولید کننده فولاد ایران بوده و این تلاش دارد تا با کم شدن قیمت‌ها بتوانند بهره‌وری را افزایش دهد و همین امر سبب شده تا سود دهی افزایش پیدا کند و قیمت تیرآهن، میلگرد و سایر محصولات فولادی کشور تحت تاثیر این موضوع قرار دارد و این موضوع به دلیل سیاست‌های متفاوت در بخش‌های گوناگون آن  شرکت است. فولاد خوزستان طی یک دهه اخیر توانسته ۲۵ هزار قطعه تجهیزات مورد نیاز خود را به صورت بومی سازی تامین کند و این موضوع قطعاً کاهش هزینه‌ها را به دنبال داشته است.

موفقیت در این زمینه موجب شده تا فولاد خوزستان برای سالم ۱۴۰۱ یک برنامه صد میلیون یورویی را محاسبه کرده تا طبق آن صرفه‌جویی‌های ارزی را انجام دهد؛ البته صرفه جویی ارزی تنها هدف آن نیست و این شرکت به دنبال آن است تا دستاوردهای دیگری نیز برای فخوز همراه داشته باشد. با توجه به گسترش بومی سازی در مجموعه مانند فولاد خوزستان قطعا همکاری‌ها با شرکت‌های دانش بنیان هم افزایش پیدا می‌کند. در داخل مجموعه فولاد خوزستان برای افزایش تکنولوژی و انتقال دانش فعالیت‌های خوبی صورت می‌گیرد که همان‌ها باعث افزایش بودجه واحد تحقیق و توسعه خواهد شد. به عبارتی نتیجه نهایی این امر از یک زاویه اشتغالزایی را همراه دارد که به وسیله فولاد خوزستان صورت خواهد پذیرفت.

فولاد خوزستان به سبب تامین نیاز خود توانسته اشتغالزایی‌های درون سازمان و خارج از سازمان را انجام دهد که یک دستاورد بسیار خوب برای کشور به شمار می‌آید. علاوه بر تمام این مباحث مسئله بومی‌سازی منجر شده تا کیفیت محصولات تولیدی در این مجموعه با افزایش خوبی روبرو شود. ارتقای کیفیت در محصولات کنونی سبب رشد درآمدهای فروش در داخل کشور و البته فروش صادراتی خواهد شد.

بیشتر شدن درآمدهای این مجموعه به جز اینکه سهامداران را حمایت می‌کند سبب شده تا فولاد خوزستان برای گسترش سبد محصولات خود بتواند سرمایه‌گذاری‌های نوینی را انجام دهد. به عبارتی بومی‌سازی فولاد خوزستان در بخش آخر به سبب ارتقای کیفی محصولات و البته دانش بومی، قطعاً هزینه تمام‌شده این موارد کاهش پیدا خواهد کرد. نتیجه این امر را می‌توانیم توسعه بازارهای صادراتی فخوز بدانیم. به دنبال کم شدن قیمت‌های جهانی فولاد بدون شک توان رقابتی مجموعه بالا خواهد بود تا بتواند هزینه‌های تولیدش را نیز کم کند. تمامی مواردی که بیان کردیم موجب می‌شود تا فولاد خوزستان با بومی سازی تجهیزات و دانش فنی و با حفظ جایگاه اولین صادر کننده فولاد، سهم خود را از لحاظ ارزشی و وزنی با افزایش روبرو کند. ارائه محصولاتی با کیفیت بالا در کنار قیمت‌های رقابتی قطعاً رمز موفقیت صادرات مجموعه خواهد بود که با دسترسی بهتر به آب‌های آزاد این توان را دارد تا ارزآوری بیشتری را برای کشور داشته باشد. با نگاه دقیق فخوز به افزایش دانش فنی با بیشتر شدن تحریم‌ها بر علیه ایران در قسمت‌های مختلف همچون صنعت فولاد، به جز اینکه نقل و انتقالات بانکی سخت شده، تامین تجهیزات و وارد کردن دانش روز هم قطعاً با مشکلاتی روبرو می‌شود. این تحریم‌ها برقراری ارتباط با شرکت‌های خارجی تامین کننده را سخت‌تر کرده و سبب شده در صورت همکاری، تجهیزات لازم با زمان و قیمت بیشتری به کشور راه پیدا کنند. این موارد اثر مستقیم روی قیمت آهن خواهد داشت و می‌تواند نرخ را در حلقه‌های پایین‌دست زنجیره ارزش فولاد با افزایش روبرو کرده و این امر قطعا به ضرر اقتصاد ملی خواهد بود.

در این شرایط با در نظر گرفتن توسعه صنعت فولاد و سرمایه‌گذاری‌های انجام شده تاکید بر استفاده از ساخت داخلی و البته بومی سازی تجهیزات و قطعات از جمله برنامه‌ریزی‌های فولاد خوزستان است و رفتن به سوی بومی‌سازی منجر شده تا پروژه‌های توسعه‌ای با سرعت بیشتری انجام شوند. فولاد خوزستان که دومین تولیدکننده بزرگ کشور هست برنامه‌های خوبی را برای بومی‌سازی دارد تا بتواند علاوه بر تامین نیاز‌های خود، صرفه‌جویی‌های ارزی را نیز به همراه داشته باشد. این برنامه‌ها در زمان اجرا می‌شد که خزانه ارزی کشور همراه با مشکلاتی بود و نوسانات نرخ ارز هم روی تامین مواد و تجهیزات وارداتی اثرات زیادی وارد کرد. صرفه‌جویی‌های فولادی‌ها مانند فخوز راهی میانبر برای فراهم کردن ارز با کمک دولت بود. به عبارتی فولادی‌ها مانند فخوز توانستند در فراهم کردن عرضه کشور صرفه‌جویی انجام دهند و در بومی سازی هم نقش بسیار موثری را داشتند. البته در کنار تمامی این موضوعات به ارتقای دانش فنی هم توجه ویژه‌ای صورت گرفت. فولاد سازان دنیا در راستای افزایش بهره‌وری به سوی تکنولوژی‌های نوین و فناوری‌های جدید می‌روند که کشور ما تحت عنوان دهمین تولید کننده فولاد نباید این موضوع را سرسری نگاه کند. در بحث توسعه بومی سازی در فولاد خوزستان در برخی موارد مانند فراهم کردن کاتالیست‌ها این مجموعه از واردات بی‌نیاز گشت؛ اما در بخش ارتقای دانش فنی باز هم نیازمند همراهی‌های بیشتری در بخش تحقیق و توسعه شرکت‌های دانش بنیان است. وارد شدن به بازارهای جدید و البته بیشتر شدن بهره‌وری به کاهش قیمت تمام شده نیاز دارد که خوزستان برای این موضوع ارتقای دانش فنی را در دستور کار خود قرار داده است. با توجه به اجرای برنامه ۱۰۰ میلیون یورویی قطعاً در بخش دانش فنی فخوز ارتقا پیدا خواهد کرد و این امر ضمانتی برای حضور بیشتر در عرصه صادرات خواهد بود. می‌توان گفت اجرای برنامه بومی‌سازی و کم‌شدن وابستگی به واردات منجر شده تا صنعت فولاد هم در این زمینه به عنوان صاحب دانش فنی شناخته شود. در این عرصه فولاد خوزستان با سرمایه‌گذاری و همکاری مطلوب با شرکت‌های دانش بنیان در تلاش است تا دانش فنی خود را بیش از پیش افزایش دهد. تاسیس شرکت تافکو که از زیرمجموعه‌های فخوز هست گام بسیار مهمی در بخش انتقال دانش فنی خواهد بود. ارتباط این مجموعه با سایر فولادی‌ها قطعاً می‌تواند درآمد‌های جدید و بسیار خوبی را برای مجموعه فولاد خوزستان به وجود آورد.