کشور ایران با دارابودن انواع معادن ارزشمند فلزی در بین ده تولیدکننده برتر فولاد در جهان قرار دارد. کارخانههای زیادی در سرتاسر کشور، مشغول به تولید انواع مصنوعات فولادی تحت استانداردهای بینالمللی و داخلی هستند. میلگرد و انواع لولهها از محصولات بسیار پرمصرف در دنیا هستند که سهم ویژهای در بین تولیدات داخلی کشور را به خود اختصاص دادهاند.
حدود ۳۶ درصد از تولیدات فولادی کشور، مربوط به انواع میلگردهاست که در حدود ۲۰ درصد از مجموع آنها به کشورهای منطقه صادر میشوند. در این مقاله قصد داریم به بررسی شرایط صادرات انواع لوله و میلگرد که از محصولات پرکاربرد فولادی هستند پرداخته و با کشورهای واردکننده آنها آشنا شویم.
باتوجه به حجم انبوه پروژههای عمرانی در منطقه خاورمیانه و کشورهای مستقل مشترکالمنافع (CIS)، که اکثر آنها از کشورهای درحالتوسعه هستند، بازار رقابتی و باارزشی برای تولیدکنندگان محصولات فولادی در منطقه بهوجود آمدهاست. کشور ایران با تولیدات فولادی باکیفیت، یکی از بزرگترین صادرکنندگان در منطقه است؛ بیلت، سنگ آهن و میلگرد از عمده محصولات صادراتی غیرنفتی ایران هستند که بازارهای هدف خوبی در بین کشورهای مجاور دارند و قیمت شمش آهن داخلی بسیار برای سایر کشورها مناسب است.
مقصد فروش میلگرد و لولههای آهنی ایران شامل کشورهای حوزه CIS مثل آذربایجان، ارمنستان، ازبکستان، قزاقستان، تاجیکستان، مولداوی و گرجستان و همچنین کشورهای ترکمنستان، افغانستان، پاکستان، ترکیه، قطر، عراق، عمان، سوریه و لبنان هستند.
لازم به ذکر است که صادرات لوله و پروفیل در سالهای اخیر معاف از مالیات بوده، همچنین محصولات صادراتی نیاز به ۹ درصد ارزش افزوده نداشته که این امر باعث رونق بازار صادرات این مقاطع فولادی در داخل کشور شدهاست.
باتوجه به کیفیت بالا و رعایت استانداردهای بینالمللی، قیمت میلگرد ایران برای مصرفکنندگان خارجی بسیار مناسب و مقرونبهصرفه است. لازمبهذکر است که در سالهای اخیر کشورهایی مثل ترکیه با وضع عوارض ۹۹ دلاری و افغانستان نیز با عوارض ۸۵ دلاری، عوارض سنگینی را برای میلگردهای ایرانی وضع کردهاند تا مانع از آسیب جدی به بازار تولیدات داخلی خود شوند.
صادرات محصولات فولادی نظیر میلگرد و لولههای آهنی، نیازمند اخذ مجوزها و طیکردن مراحل خاصی است؛ مدارک و اسناد مورد نیاز جهت صادرات این محصولات عبارتند از:
میلگردهای صادراتی و با کیفیت ایران به ۱۱ کشور دنیا صادر میشوند که تا سالهای آینده به تعداد این کشورها افزوده خواهد شد.
از جمله مجتمعهای صادرکننده میلگرد در کشور، میتوان به کارخانه ذوب آهن اصفهان اشاره کرد؛ میلگردهای بسیار باکیفیت و متنوع این مجموعه منطبق بر استانداردهای جهانی، هم در داخل کشور و هم در کشورهای منطقه، طرفداران زیادی دارند، به شکلی که حتی محصولات این کارخانه در سال ۱۳۹۶ به کشور انگلستان نیز صادر شدهاند.
کارخانه فولاد خراسان نیز از صادرکنندگان بزرگ کشور بوده که انواع میلگردهای نیشابور به کشورهایی مثل ترکمنستان، تاجیکستان، عراق، قزاقستان و افغانستان صادر میشوند.
از دیگر مجموعههای صادرکننده میلگرد میتوان از کارخانه کویر کاشان و مجتمع فولاد روهینا نام برد که محصولات آنها در کشورهای منطقه به ویژه در کشور عراق، خریداران زیادی دارند. همچنین میلگردهای قطر پایین کارخانههای شاهین و ظفر بناب که پروسه تولید مخصوصی دارند، به کشورهای عراق و ترکیه صادر میشوند.
ایران، یکی از بزگترین صادرکنندگان لوله و پروفیل در منطقه است. انواع لولههای صادراتی کشور که تحت استانداردهای DIN و EN تولید میشوند، به کشورهایی نظیر افغانستان، گرجستان، تاجیکستان، ارمنستان، آذربايجان و کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر میشوند.
انواع لولههای سبک (مبلی) در ضخامتهای ۳/۰ تا ۵/۱ میلیمتری با گرید ST12، ساختمانی یا سنگین در ۲۲ سایز و ۱۷ ضخامت مختلف در گریدهای ST37 و ST52 و انواع لولههای صنعتی گاز و آب نظیر لولههای مانیسمان، از نمونههای محصولات صادراتی کشور هستند. کارخانههایی نظیر گروه صنعتی سپاهان، فولاد هیربد زرندیه، لولهسازی سدید، مجموعه ایران اسپیرال و شرکت لوله و پروفیل سپنتا از واحدهای نمونه صادرکننده در کشور هستند.
همچنین شرکت کیان پرشیا با رعایت استاندارد AWWA C200 آمریکا و ISO9001 بینالمللی، از بهترین صادرکنندگان لوله در کشور است.
لازم به ذکر است که صادرات لوله و پروفیل، معاف از مالیات است، لذا قیمت لوله ایران برای استفاده در پروژههای عمرانی کشورهای منطقه، بسیار مطلوب و اقتصادی است.
سخن پایانی
باتوجه به رونق مجدد بازار جهانی محصولات فولادی پس از کنترل پاندمی کرونا و کاهش ارزش جهانی فولاد، تولید مصنوعات فولادی در کشور ایران نیز روندی صعودی را تجربه میکند. بهطورمثال میزان تولید میلگرد در فروردین ۱۴۰۱ نسبت به زمان مشابه سال گذشته، افزایش ۲۰۴ درصدی داشتهاست. در همین راستا، کارخانههای تولید مقاطع فولادی کشور سعی کردهاند تا با افزایش کیفیت محصولات خود، سهم بیشتری را از بازارهای منطقه به خود اختصاص اختصاص دهند. علاقمندان در این زمینه میتوانند در وبسایت گرفت اطلاعات و نوسانات قیمت روزانه انواع محصولات فولادی، صنعتی و پتروشیمی را مشاهده نمایند.