بازار آهنآلات، یکی از مهمترین و اساسیترین بازارهای جهانی است و نوسانات آن بهطور مستقیم و غیرمستقیم تحت تأثیر عوامل متعدد داخلی و بینالمللی قرار دارد. زمانیکه صحبت از آهنآلات به میان میآید، درواقع در مورد مقاطع فولادی و آهنی حرف میزنیم که جزو محصولات استراتژیک به شمار میآیند. بررسی قیمت روز تیرآهن، قیمت میلگرد و سایر آهنآلات میتواند در هزینههای نهایی پروژه تأثیر چشمگیری بگذارد. بنابراین، شناخت عوامل مؤثر برقیمت آهنآلات میتواند به پیشبینی و رصد روند بازار تأثیر چشمگیری بگذارد. در ادامه برخی از مهمترین پارامترهای تعیینکننده قیمت آهنآلات را موردبررسی قرار میدهیم.
قیمت پروفیل و سایر مقاطع فولادی و آهنی، همواره جزو دغدغههای اصلی صنایع وابسته مانند خودروسازی، ساختمانسازی، کشاورزی، کشتیسازی و تولیدکنندگان لوازمخانگی و پزشکی است. بنابراین، همواره شمار زیادی از افراد جامعه در حال رصد و تحلیل بازار آهن هستند. پارامترهای متعددی وجود دارند که میتوان با بررسی آنها سیگنالهای درستی در مورد بازار دریافت کرد. ازجمله مهمترین عوامل مؤثر بر قیمت ناودانی و نبشی در سال 1401 میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
نرخ ارز و قیمت دلار، هرسال توانسته است تأثیر قابلتوجهی در قیمت آهنآلات داشته باشد. افزایش نرخ دلار با تأثیر بر قیمت مواد اولیه، شمش فولاد و سرویس و نگهداری تجهیزات، افزایش هزینههای تولید را بهدنبال دارد. بهاینترتیب، میتوان ادعا کرد که قیمت دلار یکی از مهمترین دلایل اوج گیری قیمت آهن آلات در سال 1401 است.
کاهش عرضه مقاطع فولادی، موجب کمبود کالاهای موردنیاز مصرفکنندگان میشود و دسترسی به آنها را سخت میکند. دراینصورت اگر میزان بیشتری کالای فولادی بهبازار تزریق نشود، قطعاً افزایش قیمت را بهدنبال دارد. از طرف دیگر، گاهی بهطور ناگهانی میزان تقاضا بیشتر از مقدار عرضه همیشگی میشود و گرانی به وجود میآورد. برای مثال، هرسال با شروع فصول گرم سال و افزایش پروژههای ساختمانی و عمرانی، شاهد افزایش تقاضا و قیمت هستیم.
از طرف دیگر، چین بهعنوان یکی از بزرگترین عرضهکنندگان مقاطع فولادی به بازار جهانی در سالهای اخیر حجم صادرات خود را بهدلیل شیوع بیماری کرونا کاهش داده است. این امر موجب کاهش فولاد ذخیره در انبارهای جهانی شده است؛ بههمیندلیل، قیمت جهانی فولاد و به تبع آن هزینه تولید در سالهای اخیر افزایش داشته است. با توجه به زمانبر بودن جبران کمبود ایجادشده در بازار جهانی، کاهش قیمت جهانی فولاد تا ماههای پایانی سال 1401 سخت و حتی غیرممکن به نظر میرسد.
شروع فصل جدیدی از پروژههای عمرانی یا افزایش تولید شرکتهای ساختمانی، نیازمند مقاطع فولادی زیادی است. این پروژهها درصورتیکه دسترسی مصرفکنندگان به کالاهای فولادی را دشوار کند، موجب افزایش قیمت میشود.
از میان پارامترهای داخلی، نرخ تورم را میتوان ازجمله مهمترین و مؤثرترین عوامل در گرانی بازار آهنآلات دانست. نرخ تورم بالا، صنایع فولاد و کارخانههای تولیدکننده آهنآلات را تحتفشار قرار میدهد و قیمتها را در بازار آهن بیشتر میکند. بنابراین، نرخ تورم در سال 1401 میتواند بهطور مستقیم بر روی قیمت تیرآهن و مقاطع فولادی تأثیر بگذارد.
افزایش قیمت سوختها و انرژیهای مصرفی در فرایند تولید آهنآلات موجب افزایش هزینه نهایی تولید میشود. بنابراین، کالاهایی مانند تیرآهن و نبشی با قیمت بالاتری وارد بازار میشوند. از طرفی نیز اوکراین که بهعنوان یکی از اصلیترین تولیدکنندگان انرژی شناخته میشود، بهدلیل درگیر بودن در جنگ با کشور روسیه تولیدات خود را کاهش داده است. این امر توانسته است قیمت انرژی موردنیاز صنایع را در سطح جهانی افزایش دهد.
هزینههای مربوط به باربری و حملونقل محصولات، جزو آن دسته عواملی است که کمتر موردتوجه قرار میگیرد. بااینحال، بخش مهمی از قیمت نهایی آهنآلات را به وجود میآورد. درصورتیکه قیمت سوخت مصرفی به هر دلیلی تغییر کند، نرخ باربری نیز تحت تأثیر قرار میگیرد و قیمت نبشی و تیرآهن را نیز تغییر میدهد.
طبق نظر کارشناسان گرفت:
“قیمت آهنآلات در سال 1401، تحت تأثیر عوامل متعددی مانند نرخ تورم، قیمت جهانی فولاد، قیمت دلار و عرضه و تقاضای بازارهای نوسان میکند. این نوسانات قیمت می تواند باعث کاهش تولید محصولاتی چون میلگرد، تیرآهن و پروفیل شود و یا میزان صادرات این محصولات به خارج از کشور را افزایش دهد.”
قیمت آهن آلات، با توجه به مواردی که گفته شد می تواند دستخوش تغییرات متعددی قرار گیرد، اما از اصلی ترین دلایل تغییر قیمت آهن آلات میتوانیم به تغییرات قیمت ارز و دلار، میزان عرضه و تقاضا و قیمت انرژی مورد نیاز کارخانه اشاره کنیم. با توجه به برنامه قطعی برق ارائه شده برای صنایع، کارخانجات فولادی همانند سال قبل دچار مشکلات عمده می شوند و میزان تولید محصولاتشان کاهش می یابد، این اتفاق باعث می شود تا نیاز بازار دچار کمبود شود و افزایش قیمت آهن آلات را شاهد باشیم.
بیشتر بخوانید: افزایش قیمت میلگرد چه دلایلی میتواند داشته باشد؟
یکی از مهمترین عواملی که میتواند بر پارامترهای دیگر تأثیر بگذارد، شرایط سیاسی و اقتصادی کشور است. درصورتیکه تحریمها در جای خود استوار باقی بمانند، ارزش پول ملی نیز همواره در مقایسه با واحدهای پول یورو و دلار کمتر خواهد بود. بهاینترتیب، قیمت مواد اولیه و هزینه تولید گران میماند. نرخ دلار که بالا باشد، تمایل تولیدکنندگان مقاطع فولادی به صادرات بیشتر میشود. بنابراین، بازار داخلی دچار کمبود میشود و پاسخگوی نیاز مصرفکنندگان نیست؛ درنتیجه، گرانی افزایش مییابد.
اگر اوضاع اقتصادی کشور بهدرستی پیش برود، میتوانیم امیدوار باشیم که بخشی از بودجه کشور به تولیدکننده آهنآلات اختصاص پیدا کند. بهاینترتیب، تولید و عرضه به بازارهای داخلی بیشتر میشود. این امر میتواند نویدی باشد برای کاهش قیمت پروفیل و تیرآهن در بازار داخلی.
سخن پایانی
درحالحاضر، چشم تمام فعالان بازار آهن به مذاکرات وین و سرنوشت آن دوخته شده است. درواقع باوجود تحریمهای اعمالشده بر صنایع کشور، میتوان ادعا کرد که سرنوشت بازار آهن در مشت مذاکرات وین قرار گرفته است. بااینحال، ایجاد تغییراتی کوچک و تلاشهایی از سوی دولت مانند کاهش مالیات بر صادرات و افزایش بودجه تولید محصولات آهنی و مقاطع فولادی میتواند به رونق بیشتر این صنعت و کاهش قیمتها تا حد زیادی کمک کند.