آخرین مطالب
فونداسیون ساختمان (Building Foundation) | ابعاد، اهداف، انواع و نحوه اجرا
مقالات آهن آلاتمیتوان از فونداسیون ساختمان به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های ساختمان اشاره کرد که نقش اساسی در تمام جوانب آن خواهد داشت. انواع مختلفی از فونداسیون در سازه‌ها به کار می‌روند و هر یک ویژگی‌های منحصر به فردی دارند که آن‌ها را در شرایط به خصوصی کارآمد می‌کند.
در این یاداشت سعی داریم تا به طور کامل تمام آن‌چه در رابطه با فونداسیون اهمیت دارد را بیان کنیم. مواردی هم‌چون انواع فونداسیون، هدف از اجرای آن یا نحوه اجرا و پیاده‌سازی و چند مورد دیگر در ادامه بررسی خواهند شد، پس ما را همراهی کنید.
فونداسیون ساختمان چیست؟
فونداسیون را به عنوان پایین‌ترین قسمت هر سازه می‌شناسند که با خاک در تماس است. هدف اصلی از اجرای این بخش را می‌توان انتقال بار و وزن کلی سازه به زمین دانست. فونداسیون انواع مختلفی دارد که از مواد و متریال متفاوتی در هر یک استفاده می‌شود. هر کدام کارایی خاصی دارند و لازم است تا در شرایطی که کارآمد هستند به کار گرفته شوند.
فونداسیون هم‌چنین با انتقال بار ساختمان به زمین، از نشست‌هایی که بر اثر وزن سازه به وجود می‌آیند هم جلوگیری می‌کند.
ابعاد فونداسیون به چه عواملی بستگی دارد؟
فونداسیون قسمتی است که سازه را به زمین متصل می‌کند و باعث استحکام آن می‌شود، از این رو لازم است تا در طراحی آن بسیار دقت شود چرا که امکان ترمیم یا تصحیح آن پس از ساخته شدن ساختمان، وجود ندارد یا بسیار دشوار و هزینه‌بر خواهد بود.
طراحی و اجرای فونداسیون نیز مانند تمام مراحل دیگر ساخت‌‌وساز، نیاز به دانش و تجربه کافی دارد، اما یک سری اصول کلی در آن وجود دارند که می‌توانند تأثیر مستقیم داشته باشند و لازم است مهندس طراح آن‌ها را در نظر داشته باشد.
وزن سازه، نیروهای وارد بر فونداسیون، نوع خاک، مقاومت فشاری زمین را می‌توان چهار مورد از مهم‌ترین عواملی دانست که بر نحوه طراحی فونداسیون تأثیر می‌گذارند. یکی از مواردی که در انواع فونداسیون متفاوت است، عمق پی است. برای مشخص کردن عمق پی می‌بایست تمام موارد زیر را بررسی و مشخص کرد تا به جمع‌بندی نهایی و درستی برای عمق فونداسیون برسید.
- تعیین موقعیت پی و میزان بار وارد بر آن‌ها
- عوارض زمین‌شناسی
- نمونه‌برداری و آزمایشگاه مکانیک خاک
- تعیین پارامتر‌های خاک
بیشتر بخوانید: مقالات آهن آلات
اما هدف از فونداسیون ...؟
فونداسیون ابتدایی‌ترین بخش در فرآیند ساخت یک سازه است، از این رو لازم است که با توجه به شرایط خاک و البته فاکتور‌های موثر دیگر و زیر نظر یک فرد متخصص، طراحی شود و با کمک کادر مجرب و حرفه‌ای، اجرای آن صورت پذیرد.
سوال‌هایی که ممکن است در ذهن هر کسی در مورد پی و فونداسیون وجود داشته باشند را مورد بررسی قرار می‌دهیم. برای مثال، چرا نیاز به فونداسیون برای هر ساختمان است؟ امکان حذف آن وجود دارد؟
پاسخ این سوال‌ها را می‌توانید در میان اهداف اجرای فونداسیون که در ادامه بیان شده‌اند، پیدا کنید.
- توزیع مساوی وزن سازه
- ایجاد بستر برای ساخت زیربنا و بنای اصلی
- فرآهم کردن استحکام و پایداری برای سازه
- کاهش میزان فشار وارده به خاک
- جلوگیری از فرسایس خاک زیرین
- مقاومت در برابر حرکت‌های خاک
با توجه به این موارد متوجه می‌شویم که امکان حذف این قسمت وجود ندارد، چرا که نقش حیاتی در سرپا ماندن سازه دارد.
انواع فونداسیون
در مرحله بعد و پس از آشنایی با عوامل موثر بر ابعاد فونداسیون و هدف از اجرای آن، نوبت به معرفی انواع فونداسیون می‌رسد که با توجه به شرایط محیطی مانند استقامت خاک یا میزان وزن سازه مشخص می‌شود که کدام یک بهتر است به کار گرفته شود.
به طور کلی اما سه نوع از فونداسیون بیشتر در ساختمان‌‌سازی مورد استفاده هستند که شامل :
فونداسیون نواری
در این حالت فونداسیون شامل ستون‌ها و بخش‌های نواری شکلی است که آن‌ها را به هم متصل می‌کنند. ستون‌ها با فواصل مشخص کار گذاشته می‌شوند و بخشی از فضای خالی میان آن‌ها را نوار‌های با عمق و عرض مشخص شده پوشش می‌دهند که نحوه اتصال آن‌ها نیز به کمک نقشه، اجرا می‌شود.
فونداسیون نواری باعث می‌شود تا بار وارده از سمت سازه به طور مساوی از طریق ستون‌های به زمین منتقل شوند و پایداری مناسبی برای ساختمان ایجاد می‌کند.
فونداسیون رادیه (گسترده)
اگر ساختمانی که در دست احداث است، وزن بالایی داشته باشد و در نتیجه فشاری زیادی به قسمت فونداسیون وارد شود، از مدل رادیه در چنین شرایطی استفاده می‌شود.
در مراحل ساخت این فونداسیون، تمام سطح زیرین ساختمان و به طور کلی همه زمینی را که سازه اشغال می‌کند را بتن‌ریزی و آرماتوربندی می‌کنند. یکی از علت‌های انجام این کار را می‌توان جلوگیری از عمیق شدن پی و فونداسیون دانست که وزن کلی سازه را کمتر خواهد کرد.
یکی دیگر از عواملی که از این روش در ساختمان‌های بزرگ استفاده می‌شود، هزینه به صرفه آن است که با توجه به قیمت میلگرد برای آرماتوربندی و بهای بتن‌ریزی، بسیار به صرفه خواهد بود.
فونداسیون تکی (منفرد یا نقطه‌ای)
در این روش ستون‌های آرماتوربندی شده در جاهای مشخصی که پس از بررسی شرایط محیطی، انتخاب می‌شوند، اجرا خواهند شد. در مرحله بعد، این ستون‌های با کمک شناژ‌هایی با عمق و عرض کمتر از آن‌ها، به هم متصل می‌شوند تا فونداسیون تکی ساختمان را شکل دهند.
اجرای فونداسیون
برای شروع به ساخت فونداسیون اولین مرحله، مشخص کردن مکان گودبرداری و پی‌ریزی ساختمان است. برای این منظور باید به حد و حدودی که در پروانه ساخت برای شما مشخص شده، دقت کنید تا به حریم همسایه یا معابر وارد نشوید.
پس از مشخص از کردن مکان صحیح، گود‌بردای انجام می‌شود و در مرحله بعدی، بتن‌ریزی صورت می‌گیرد. باید توجه داشت حداقل عیار سیمان مورد استفاده باید کمتر از 150 نباشد و برای روان کردن بتن حتما از روان کننده‌های مخصوص استفاده کنید.
مرحله بعدی شامل اجرای ستون‌ها، آرماتوربندی و شکل‌دهی نهایی فونداسیون است که برای انواع آن، به صورت‌های مختلفی و با مصالح متفاوتی انجام می‌شود.
سخن پایانی
انواع فونداسیون ساختمان، با استفاده از مصالح به خصوصی که در نتیجه کاربرد و محل اجرای فونداسیون، مشخص شده‌اند، ساخته می‌شوند. لازم است در مراحل طراحی و اجرای این قسمت، از مهندسین با تجربه بهره ببرید تا نتیجه نهایی بالاترین کارایی و طول عمر را برای ساختمان داشته باشد.
دیدگاه یا سوال خود را به اشتراک بگذارید
مطالب مرتبط
